جدیدترین مطالب
پایبندی جمهوری اسلامی ایران به پیمان منع اشاعه هسته ای و موافقتنامه پادمان
أحدث المقالات
پیامدهای اقتصادی کرونا در خاورمیانه و تاثیر آن بر امنیت ملی آمریکا
دنیل اگل و همکاران وی در یادداشتی که وب سایت اندیشکده رند آن را منتشر کرد، نوشتند: بیماری ناشی از کرونا ویروس جدید منافع و امنیت ملی آمریکا را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار میدهد. این همه گیری در حال تحمیل ضربهای دیگر بر اقتصاد ایران است که تا به حال با فشار حداکثری تحریمها با محدودیتهای بسیاری مواجه بوده است. تشدید بیثباتی عراق نیز محتمل است. اگرچه اقتصاد این کشور تحت تحریم نیست، اما تامین تقریبا کل بودجه دولت به درآمد نفت وابسته بوده و نظام بهداشتی ضعیفی دارد.
اگرچه مشکلات اقتصادی ایران احتمالا ظرفیتهای منطقهای این کشور بهویژه در عراق را به تحلیل خواهد برد، اما هزینههای سنگین کووید-19 و اقدامات اقتصادی انجام شده برای مقابله با آن، ظرفیت آمریکا و اروپا در حفظ سطح حضور عملیاتی آنها در این منطقه را نیز احتمالا کاهش خواهد داد. از این رو، کووید-19 ممکن است فرصتهایی در اختیار چین، روسیه و یا شورای همکاری خلیج (فارس) قرار دهد. مهمترین پیامدهای کووید-19 عبارتند از:
تاثیر شدید بر بیشتر اقتصادهای خاورمیانه. تازهترین دادهها نشان میدهد که تاثیر اقتصادی این ویروس قابل مقایسه با رکود بزرگ 2009-2008 است که در آن، تولید ناخالص داخلی سراسر جهان بیش از 2 درصد و در کشورهای خاورمیانه بیش از 11 درصد کاهش یافت.
تشدید فشار اقتصادی بر ایران. پیش بینی میشود که تاثیر اقتصادی این ویروس بر ایران بسیار زیاد باشد و تولید ناخالص داخلی آن را تا حد زیادی کاهش خواهد داد. در این صورت، تاثیر کووید-19 بر اقتصاد ایران حداقل دو برابر تاثیر تحریمها طی بازه زمانی 2020-2018 خواهد بود.
بیثباتی عراق و لبنان. سقوط قیمت نفت به تنهایی برای عراق ویرانگر است، اما کووید-19 تنها به خاطر کاستن از گردشگری مذهبی، احتمالا تولید ناخالص داخلی این کشور را حداقل 5 درصد کاهش خواهد داد. در کل، کووید-19 خطر آشوب در اوضاع سیاسی شکننده عراق را تشدید و احتمالا توانایی دولت در ایجاد اشتغال و ایجاد فرصت برای جمعیت جوان را تضعیف خواهد کرد. همچنین، کووید-19 ممکن است آزادی عمل بقایای داعش و سازمانهای بنیادگر را افزایش دهد.
با توجه به بحران مالی لبنان و کوتاهیهای بینالمللی، میزبانی این کشور از 1.5 میلیون پناهجوی سوری و بیثباتی سیاسی، معلوم نیست که چطور دولت لبنان میتواند پاسخی مطلوب به بحران کووید-19 داشته باشد.
فروپاشی شرکتهای کوچک و متوسط در بسیاری از کشورهای خاورمیانه. در صورت عدم مداخله دولتهای شورای همکاری خلیج (فارس)، فروپاشی شرکتهای کوچک و متوسط محتمل خواهد بود در حالی که بسیاری کارشناسان، این شرکتها را مؤلفه حیاتی آینده اقتصادی این منطقه میدانند. عربستان و امارات با پیروی از الگوی چین، بستههای حمایتی برای این شرکتها در نظر گرفتهاند، اما بسیاری از کشورهای دیگر (نظیر مصر، اردن، و لبنان) در تامین این بستهها برای عبور از بحران با مشکلات عدیدهای مواجه هستند.
وخامت اوضاع آوارگان داخلی و پناهجویان. رکود اقتصادی آینده احتمالا تاثیر بیثبات کننده عظیمی بر آوارگان داخلی و جوامع پناهجو در سراسر خاورمیانه خواهد داشت که هم اکنون نیز از نظر اقتصادی شکننده هستند. با توجه به تراکم جمعیتی این جوامع و فقدان ابزار کنترل شیوع بیماری یا درمان مردم، تاثیر کووید-19 بر این جوامع احتمالا شدیدتر و مضاعف بر چالشهای اقتصادی خواهد بود. این منبع بیثباتی ممکن است فرصتهایی برای بنیادگرایی فراهم کند بهطوریکه، نشانههایی از تلاش برخی گروهها برای استفاده از کووید-19 به عنوان سلاحی برای دست یابی به اهداف خود، به چشم میخورد.
افزایش (میان-مدت) فشار بر آمریکا در پیشبرد تعهدات امنیتی آن در خاورمیانه. اگرچه دادههای اخیر نشان میدهد که تاثیر کووید-19 بر اقتصاد آمریکا از رکود بزرگ 2009-2008 احتمالا بسیار بیشتر خواهد بود اما گمانهزنیها در خصوص تاثیر کامل کووید-19 بر اقتصاد این کشور قطعی نیست. تصویب بسته حمایتی اخیر احتمالا تا حد زیادی از ضررهای احتمالی بر اقتصاد آمریکا جلوگیری خواهد کرد. با این حال، احیای اقتصادی، تدریجی است و چند سال طول خواهد کشید و این بسته، بدهیهای جدیدی بر دوش اقتصاد آمریکا خواهد گذاشت.
این امر فشار جدیدی بر بودجه دفاعی آمریکا وارد میکند و پنتاگون را به بازنگری در اولویتهای راهبرد دفاع ملی و راهبرد امنیت ملی وادار خواهد کرد و موجب کاهش فعالیتهای آمریکا در خاورمیانه خواهد شد. پیشبرد قدرت در رقابت با روسیه و چین، اولویتهای اصلی هر دو سند محسوب میشود.
فرصتهای جدید برای توسعهطلبی چین و روسیه. هر دو رقیب پرقدرت آمریکا طی دهه گذشته تعامل خود درمنطقه خاورمیانه را افزایش داده و پیش بینی میشود که از کووید-19 برای گسترش نفوذ و دسترسی خود استفاده کنند، چیزی که اکنون در آفریقا و اروپا انجام میشود.
پیامدهای اقتصادی کووید-19 احتمالا بیش از خود بیماری به روندهای موجود در خاورمیانه شتاب میبخشد، اما این شتاب بدین معناست که اگر بودجه عملیات، رزمایشها، کمکهای خارجی و فعالیتهای همکاری امنیتی کاهش قابل توجهی داشته باشد، آمریکا باید اقداماتی برای حفظ نفوذ آمریکا در این منطقه تهیه و تنظیم کند.
0 Comments