ضرورت بازخوانی روایت نوروز
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نه تنها سال گذشته به طور یکجانبه از برجام خارج شد، بلکه طی این مدت همه نوع تحریمی نیز علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرد؛ علاوه بر تحریم نهاد مقام معظم رهبری و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اخیرا شاهد بودیم که آمریکا شخص اول دیپلماسی کشور یعنی دکتر محمدجواد ظریف را نیز همانطور که قبلا گفته بود، در لیست تحریمیها قرار داد.
این اقدام آمریکا از چند بعد قابل بررسی است؛ نخست اینکه چنین اقدامی را میتوان متضاد با ادعاهای ترامپ برای آمادگی مذاکره با ایران ارزیابی کرد. از سوی دیگر این اقدام آمریکا یک اقدام کاملا غیرمتعارف است که از یک سو وزیر خارجه کشوری را تحریم میکند و از سوی دیگر حرف از اشتیاق و آمادگی برای مذاکره میزند.
درواقع با تحریم دکتر ظریف بیش از گذشته این پرسش در افکار عمومی شکل گرفت که آیا واقعا آمریکا به دنبال مذاکره با ایران است یا فقط آن را برای تبلیغات و فریب افکار عمومی مطرح میکنند. آمریکا با اقدام به تحریم وزیر خارجه ایران اکنون مسیر دیپلماسی را کاملا مسدود کرده است که این امر از جمله نتایج و پیامدهای ناخواسته تحریم دکتر ظریف است.
ما شاهد بودیم که طی سفر اخیر وزیر خارجه ایران به نیویورک، در دیدار با سناتور رند پال ضمن دعوت از وی به کاخ سفید برای دیدار با ترامپ، به ظریف گفته شده بود که اگر به کاخ سفید نرود تحریم میشود، اما همانطور که اشاره شد این تحریم اکنون پیامدهایی برای خود آمریکا نیز در پی داشته است.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که در ورای بسیاری از تصمیمات ترامپ یک منطق استراتژیک وجود ندارد، اما چون وی در جایگاه رئیسجمهور آمریکا قرار دارد تصمیمات او در صحنه بینالمللی بازتاب پیدا میکند.
آمریکا اقدام اخیر خود را در راستای فشار حداکثری بر ایران توجیه میکند، اما در ادبیات بینالملل آن را «دیپلماسی غیرمنطقی و مغایر با حقوق بین الملل» میخوانند. همچنین دیپلماسی غیرمنطقی و مغایر با حقوق بین الملل بدان معنا نیست که کشوری بگوید فلان کار را انجام نمیدهم، چون غیردیپلماتیک است؛ بلکه تا مرز جنگ پیش میرود به این امید که طرف مقابل را وادار به دادن امتیاز کند، پیگیری می شود. بنابراین سیاست ترامپ در مورد ایران بازدارندگی حداکثری یا همان فشار حداکثری است که اساتید دانشگاه نیز آن را دیپلماسی زور یا اجبار میخوانند.
اگرچه بعد از تحریم وزیر خارجه ایران ما شاهد بودیم که اروپا واکنش محتاطانهای نشان داد، اما سفر اخیر دکتر ظریف به چند کشور اروپایی به ویژه فرانسه و دعوت از وی برای انجام ملاقاتهایی در حاشیه اجلاس گروه 7 برای گفتگو در خصوص برجام و تحریم های امریکا علیه ایران، سیاست تحریمی ترامپ علیه دکتر ظریف را کاملا زیرسوال برد. در همین رابطه، برنامه دیدار ظریف از چین، ژاپن و مالزی نیز می تواند نشانه دیگری از بی توجهی جامعه بین الملل به تحریم وزیر خارجه ایران توسط آمریکا باشد.
در نهایت درباره تمایل یا عدم تمایل آمریکا یا شخص ترامپ برای مذاکره باید در نظر داشت در حال حاضر آنچه که برای ترامپ اهمیت دارد، نمایش مذاکره است تا بتواند به وعده انتخاباتی خود که گفته بود من ایران را پای میز مذاکره میآورم و توافقی بهتر از اوباما امضا میکنم، عمل کند.
0 Comments