شورای نظامی انتقالی سودان و ائتلاف گروه‌های آزادی و تغییر این کشور، در نهایت پس از دو روز مذاکره بر سر تقسیم قدرت در دوره انتقالی که سه سال و سه ماه در نظر گرفته اند، به توافق رسیدند.

عبدالامیر موسوی بدر با اشاره به این تحول، با بیان اینکه پس از سرنگونی عمر البشیر به دو علت اساسی وضعیت سودان درحالت بلاتکلیفی قرارگرفته است، دخالت‌های خارجی را یکی از این عوامل برشمرد.

وی گفت: برخی کشورهای خارجی حق تعیین سرنوشت را برای ملت سودان به رسمیت نمی‌شناسند، چرا که گرایش ملت سودان گرایش اسلام‌گرایانه اعتدالی با تفکرات صوفیانه، ضد استکباری و ضد حضور ارتش سودان در یمن است؛ به همین دلیل می‌بینیم هم آمریکا از برخوردهای خشن شورای نظامی در کشتار مردم و عدم تحویل دولت به غیرنظامیان چشم‌پوشی می‌کند و هم عربستان و امارات در این کشور دخالت‌های سنگین امنیتی و مالی می‌کنند.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود: این کشورها سه میلیارد دلار به شورای نظامی انتقالی پیشنهاد دادند و تاکنون 500 میلیون دلار به بانک مرکزی سودان واریز کرده‌اند.

مشکل اساسی انقلاب مردمی سودان

موسوی «نبود رهبری قدرتمند، قاطع و مورد قبول همه مردم در جبهه مخالفان» را مشکل اساسی نهضت مردمی سودان دانست و ادامه داد: جبهه‌ای که مخالفان شورای نظامی سودان هدایت می‌کنند، جبهه «تغییر و آزادی» نام گرفته که شامل 120 حزب و تشکل است که البته برخی از آن‌ها بسیار کوچک و ضعیف هستند. حزب «امت» که حزب اول و سنتی سودان است، به رهبری «صادق المهدی» فعالیت می‌کند، از احزاب قدرتمند این کشور است. حزب «اتحاد دموکراتیک» نیز حزبی قدیمی و سنتی به رهبری «محمدعثمان میرغنی» است. این دو حزب بزرگ در جبهه مخالفان نظامیان هستند. اعضای این جبهه متفق القول نیستند. البته «صادق المهدی» و «میرغنی» مخالف تشدید برخورد و رویارویی با شورای نظامی هستند، اما نوعی تناقض در عملکرد و برخورد در قبال شورای نظامی میان تشکل مخالفان وجود دارد؛ ضمن اینکه برنامه هایشان برای آینده سودان نیز مشخص نیست.

رایزن فرهنگی پیشین کشورمان در الجزایر گفت: حزب کمونیست قوی‌ترین تشکل است و ریاست جبهه برعهده آن‌ها است. چون آن‌ها در سودان قدیمی هستند و توان زیادی برای سازماندهی تشکیلاتی دارند؛ به همین دلیل پرچمدار و گفت وگو کننده با شورای نظامی، همین کمونیست‌ها هستند. البته به معنای این نیست که آن‌ها اکثریتی در مردم داشته باشند، بلکه قدرت فعلی آن‌ها به این دلیل است که فعالیت تشکیلاتی را خوب بلدند و می‌توانند به خوبی حرف بزنند؛ به همین دلیل پرچمدار تحرکات سودان شده‌اند؛ اما مردم سودان کاملا صوفی‌گرا، سنتی و دین دوست و اکثرشان حافظ قرآن هستند.

وی یادآور شد: 30 سال اقدامات جنایتکارانه عمر البشیر در این کشور و مداخلاتش در امور کشورهای دیگر و همچنین فساد مالی و اداری او باعث شد مردم دیگر به دنبال حکومت اسلامی به سبک عمر البشیر و گروه اسلام گرایان نباشند و بیشتر به سمت گروه‌های با اسلام صوفی و احزاب میانه رو گرایش دارند که متاسفانه این احزاب هم تحت تاثیر کشورهای دیگر هستند.

پشت پرده‌های احزاب و گروه‌های سیاسی سودان

موسوی با بیان اینکه حزب امت تحت تاثیر امارات و حزب اتحاد دموکراتیک تحت تاثیر مصر است، توضیح داد: مصر، عربستان و امارات پشتیبان جدی شورای انتقالی نظامی هستند و این شورا هم همان افراد باقی مانده حکومت قبلی هستند. مثلا آقای «البرهان» که معاون رییس ستاد مشترک ارتش بود، سال‌های طولانی در گروه عمر البشیر بود. او هم اکنون فرمانده ارتش 30هزار نفری سودان در یمن است. آقای «محمد حمیدتی»، معاون رییس شورای نظامی و مسوول نیروهای واکنش سریع بود که امروز هم همچنان کار کشتار مردم سودان را انجام می‌دهد و بیشتر نیروهایی که به یمن اعزام شدند، از جانب همین گروه بود. حمیدتی مدت طولانی زیر نظر اماراتی‌ها در یمن کار کرده است.

وی با تاکید براینکه امارات و عربستان اجازه نمی‌دهند خواسته مردم سودان در کشورشان عملیاتی شود، زیرا می‌دانند اولین کاری که می‌کنند این است که نیروهای سودانی را از یمن بیرون می‌کشند، گفت: الان نیروهایی که در یمن می‌جنگند، سودانی هستند، این نیروها به خصوص در مرز یمن و سعودی مستقر هستند.

مدیر مرکز مطالعات استراتژیک روابط بین‌‌الملل ادامه داد: سعودی‌ها و اماراتی‌ها تاکنون قیام‌های مردم کشورهای عربی را خنثی و منحرف کرده‌اند و امروز هم به دنبال این هستند که مانع تحقق اهداف ملت سودان شوند. این اماراتی‌ها هستند که در لیبی در کنار «حفتر» می‌جنگند. امارات و سعودی بودند که مرسی را برکنار کردند و سیسی را بر سر کار آوردند. چه جنایت‌هایی در سوریه انجام دادند و همچنان در یمن مشغولند. متاسفانه اینها به پشتیبانی آمریکا و رژیم صهیونیستی جنایت‌های سنگینی انجام می‌دهند. این کشورها به دلیل پولی که دارند، موضع افراد را می‌خرند؛ نمونه‌اش در سودان هم این بوده که مواضع سیاسی را خریداری کرده‌اند.

رد اسلام اخوانی در سودان

وی درباره گرایش مردم سودان به اسلام سیاسی اخوان المسلمین گفت: مردم سودان اسلام سیاسی اخوان المسلمین را رد کرده‌اند و به همین دلیل هم بود که علیه بشیر قیام کردند. عمر البشیر روابط نزدیکی با امارات و عربستان داشت و عضو گروه اخوان المسلمین و اسلام سیاسی آن‌ها بود، اما از آنجا که دوست امارات و عربستان بود، آن‌ها از او پشتیبانی و از ایران جدایش کردند که در نهایت به خاطر فشار آن‌ها با ایران قطع رابطه کرد و به سمت آن اردو رفت.

موسوی اضافه کرد: اگر مردم سودان در تحقق اراده‌شان موفق شوند به سمت گروه و محور مقاومت، رابطه با ایران و خروج نیروهای سودانی از یمن خواهند رفت. اگر به شعارهایی که مردم سر می‌دهند دقت کنیم شعارها عموما علیه امارات و عربستان است. مردم می‌گویند «حشره کش امارات را نابود می‌کند».

حمایت بیگانگان از کشتار سودانی‌ها

وی گفت: این جبهه مردمی، پشتیبانی ملت سودان و اتحادیه آفریقا را هم دارد و درظاهر حمایت‌هایی از جانب اتحادیه اروپا و آمریکا می‌شود، اما به نظر می‌رسد عربستان و امارات با پشتیبانی آمریکا پشت پرده از نظامیان سودان علیه مردم پشتیبانی می‌کنند، در غیر این صورت نظامیان سودان جرات این کشتارهای مردمی را در راهپیمایی‌های میلیونی‌شان نداشتند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به توافق صورت گرفته میان شورای نظامی و مخالفان ادامه داد: خیلی از گروه های سودانی به اجرای کامل این توافق خوشبین نیستند. البته روز گذشته رئیس شورای نظامی اعلام کرد که من نگهبان این توافق خواهم بود. این حرف بسیار مهمی است. به نظر می رسد همه گروه های خارجی که در سودان دخالت و نفوذ داشتند با اعمال فشار بر طرف های مختلف تلاش کردند توافقی صورت بگیرد.

موسوی با بیان اینکه این مرحله انتقالی سه سال و سه ماهه درنظر گرفته شده است تا گروه ها بعد از این دوره درباره آینده دوباره تصمیم گیری کنند افزود: گروه های مسلح قدرتمند و اقتصاد ضعیف دو نقطه ضعف سودان است که خارجی ها از آن سوء استفاده کرده و اراده خود را بر ملت سودان تحمیل می کنند. مشخص نیست این گروه های مسلح که فعلا تحولات جدید را تائید کرده اند درقبال مسائل بعد از آن چه موضعی داشته باشند.

وی با بیان اینکه سودان در هیچ زمینه ای خودکفا نیست و سرمایه گذاری خارجی در آن انجام نمی شود و به دلیل فساد مالی سرمایه گذاری داخلی هم در ان صورت نمی گیرد اضافه کرد: باید دید گروه های سیاسی چگونه می توانند در این حوزه ها نقش آفرینی کنند.

موسوی گفت: توافق فعلی چالش های جدی ای در آینده دارد. همه گروه های مسلح اعلام همبستگی داشتند و همه زندانیان را هم آزاد کردند. گروه های مسلح تازه می خواهند مذاکرات میان خود را آغاز کنند. گروه هایی که از نظر پشتیبانی بین المللی و امکانات نظامی با ارتش سودان در یک سطح از قدرت قرار دارد؛ آنها با امریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای دیگر ارتباطات زیادی دارند و این برگ برنده آنهاست.

رایزن فرهنگی پیشین کشورمان در الجزایر گفت: دولت موقت که از امروز با حضور نظامی ها و غیرنظامی ها تشکیل شد باید در قبال حضور نیروهایشان در یمن هم تصمیم گیری کنند.

پیامد مداخله در سودان

موسوی افزود: مداخله‌گران نهایت تلاش‌شان را می‌کنند تا مردم شرایط جدید را بپذیرند. آن‌ها در تلاشند تا شرایط سودان مانند تونس شود؛ نه اینکه یک کشور انقلابی و ضد عربستان و اسراییل شود. آن‌ها می‌خواهند مردم را از پیگیری شعارهایشان خسته کنند. از یک سو کشتار می‌کنند و از سوی دیگر می‌گویند آمادگی گفت‌وگو دارند. وقتی مردم وارد گفت‌وگو می‌شوند ایراد دیگری می‌گیرند و مذاکرات را به تعویق می‌اندازند. شورای نظامی مرتب وقت کشی می‌کند، اتحادیه آفریقا به ریاست سیسی مهلت سه ماهه‌ای داد که این مهلت رو به پایان است، ولی با توجه به ریاست سیسی و خرید موضع‌هایی که عربستان در اتحادیه آفریقا انجام می‌دهد، به نظر می‌رسد مواضع تند این اتحادیه رو به آرام شدن می‌رود.

مدیر مرکز مطالعات استراتژیک روابط بین الملل خاطرنشان کرد: اتحادیه آفریقا که تا پیش از این مواضع بسیار تندی نسبت به کودتا در آفریقا داشت، در مقابل شرایط سودان نوعی مماشات می‌کند. این مماشات به دلیل ریاست سیسی و البته رشوه‌های عربستان به آفریقایی‌ها است تا به شورای نظامی فشارنیاورند. به همین دلیل است که ما می‌بینیم شورای نظامی هیچ عجله و نگرانی ندارد و کاملا آرام است.

وی افزود: به نظر می‌رسد آرام شدن شرایط و حل مسئله سودان کمی زمان بر شود، مگر اینکه مردم در خیابان‌ها بمانند و اعتراضات مستمر و پیوسته مردمی را شاهد باشیم. البته این حضور مستمر را به دلیل گرمای شدید، عدم رهبری قاطع و قوی و شرایط سخت اقتصادی مردم ما نمی‌بینیم. شورای نظامی هم این ضعف‌ها و شرایط را می‌داند و از آن سوءاستفاده می‌کند.

عاملان و آمران جنایت در سودان

موسوی ادامه داد: شورای نظامی از نظر بین المللی چهره‌ای خواهان گفت‌وگو از خود به نمایش می‌گذارد و از نظر داخلی نیروهای واکنش سریع به زندان می‌برند، می‌کشند و تجاوز می‌کنند و شکنجه می‌دهند. این نیروهای پرتعداد زمان عمر البشیر تاسیس و توسط گروه آقای محمد حمیدتی تربیت شدند، همان‌ها که در دارفور کشتار عمومی انجام می‌دادند. حمیدتی نظامی نبود، اما به دلیل خشونت زیادی که داشت بشیر به او درجه سرتیپی داد. ارتش و پلیس سودان در شرایط فعلی موضع خنثی دارند و از او می‌ترسند و فرماندهان نظامی هم در شورای انتقالی نظامی حضوری خنثی دارند. نیروهای حمیدتی که معاون رییس شورای نظامی است و روابط صمیمی با سعودی‌ها و اماراتی‌ها دارد در اعتراضات وارد میدان می‌شوند و جنایت و کشتارهای خشونت آمیزی هم انجام می‌دهند. آن‌ها بر سودان کنونی تسلط دارند.

این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: همه این شرایط سودان، اعم از دخالت‌های عربستان و امارات و جسارت‌های نظامیان بعد از بشیر توسط یک نفر هدایت می‌شود. او «طه عثمان الحسینی» رییس دفتر سابق بشیر است که در روزهای آخر با او اختلاف نظر پیدا کرد و به عربستان رفت. او بعد از سرنگونی بشیر با شورای نظامی هماهنگ شد و این جریانها را هدایت می‌کند.