جدیدترین مطالب
آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
أحدث المقالات
برجام و اهمیت ثبات در ایران
شورای راهبردی آنلاین- رسانه ها:عبدالرضا فرجیراد ، کارشناس مسائل ژئوپلیتیک و سفیر سابق ایران در نروژ بااشاره به اغتشاشات اخیر در ایران معتقد است در صورت استمرار چنین بیثباتیهایی آن انتظارهایی که از برجام برای ایجاد تحول و اثر مثبت در اقتصاد ما میرفت، از بین میروند.
از زمانی که دونالد ترامپ در کاخ سفید روی کار آمد، شخص رییسجمهور امریکا و تیمش تلاشهای گستردهای را برای به شکست کشیدن برجام آغاز کردند. تلاش آنها این بود تا دامنه رشد منافع ایران از برجام را کنترل کنند. بر اثر توافق هستهای به تدریج داشت گشایشهایی برای مسائل اقتصادی کشور پیش میآمد. اما با تلاشهای تیم جدید دولت امریکا، میتوان گفت تا حدی این گشایشها متوقف شد و آقای ترامپ با کمک کنگره و فشارهایی که روی کشورهای دیگر وارد میشد، توانستند تردیدها و تعللهای بیشتری در میان برخی از کشورها در مورد سرمایهگذاری و معامله با ایران ایجاد کنند. طبیعتا برای سرمایهگذاری خارجی غیر از مساله برجام، اولین چیزی که مطرح است، امنیت و ثبات در داخل کشور است.
مهمترین انگیزهای که باعث جذب سرمایهگذاران خارجی میشود این است که دولتها در یک کشور بتوانند به آرامی بحث توسعه اقتصادی را پیش ببرند و از همکاریهای خارجی بهرهبرداری کنند. در شرایط کنونی از یک طرف با روی کار آمدن ترامپ برجام با موانع جدی مواجه شده است و روند اجرای تعهدات طرفهای مقابل نسبت به گذشته بسیار کندتر شده و از سوی دیگر با برخی اعتراضهایی که در طی هفتههای جاری در کشور شکل گرفته است، فضا برای همکاریهای اقتصادی با کشورهای خارجی نسبت به گذشته ضعیفتر میشود. شرکتها و دولتهای معدودی که بعد از برجام، آرام آرام در حال آماده شدن برای انجام فعالیتهای اقتصادی در ایران بودند، طبیعتا تا حدودی روند رو به جلوی خودشان را آهستهتر و کندتر میکنند تا ببینند جریان تحولات جاری به کدام سمت حرکت میکند.
در نتیجه به اعتقاد من شرایط کنونی نه تنها هیچ تاثیر مثبتی در روند سرمایهگذاری و حضور اقتصادی خارجی در ایران ندارد، بلکه این روند را کندتر از گذشته میکند. امیدواری این است که چنین اعتراضهای خیابانی در برخی از شهرهای کشور باعث ایجاد یک روند بیثباتی نشود. هر چند بسیاری از خواستهها و انتظارات اقتصادی مردم به جا است، اما دشمن هم از این سوءاستفاده کرد.
اسراییلیها و امریکایی علنا اعلام کردند که طرح همکاری برای مقابله با ایران را امضا کردهاند. خبرهایی هست که عربستان هم اعلام کرده است که در راستای اجرای این طرح هر چه هزینه لازم باشد بر عهده میگیرد. بنابراین دشمنان از این اعتراض به حق مردم، که ممکن است شامل جمعیت بزرگی نمیشد، اما قابل توجه بود و میخواستند صدایشان را به دولت برسانند، از تعداد معدودی از افراد استفاده کردند تا اعتراضها را به سمت خشونت میل دهند.
این شرایط میتواند آثار منفی بر سیاست خارجی کشور داشتهباشد و اگر کنترل نشود، آثار آن گستردهتر خواهدشد. سوال مهم این است که امریکا از آثار و نتایج این اعتراضها چه اقداماتی انجام خواهد داد و آیا کشورهای اروپایی در کنار آنها قرار میگیرند یا نه؟
اگر این روند ادامه داشتهباشد برجام کارایی بسیار کمتری خواهد داشت. در صورت استمرار چنین بیثباتیهایی آن انتظارهایی که از برجام برای ایجاد تحول و اثر مثبت در اقتصاد ما میرفت، از بین میروند. یکی از دلایلی که برخی از این کشورهای خارجی از به آشوب کشیدهشدن اعتراضها استقبال میکنند، این است که اگر برجام تاثیری هم داشتهباشد آن تاثیر را با ایجاد ناامنی و بیثباتی از بین ببرد.
دونالد ترامپ از ابتدای ریاستجمهوری امریکا با هیاهو و فشار به کشورها بخشی از کارایی برجام را فلج کرد. بعضی از کشورها از جمله برخی کشورهای اروپایی راهکارهایی پیدا کردند که با ما همکاری کنند، چرا که اروپا، از ابتدا در کنار ترامپ قرار نگرفت و در مقابل خواستههای او مقاومت کرده بود. راهکار دیگری که امریکا از آن استقبال میکند این است که از طریق ایجاد ناآرامی و ناامنی در ایران، باعث شود که طرف اروپایی در تصمیم خودش با تزلزل مواجه شود.
اما به گمان من چنین تحولاتی در داخل خاک ایران نه تنها باعث نمیشود که ترامپ به سمت لغو برجام یا خروج از آن برود، بلکه با نظر به اینکه تصور میکند ناآرامیهای کنونی ممکن است به صورت خودکار آثار مثبت برجام را از بین ببرد، ترجیح خواهد داد بدون اینکه یک مشکل تازه بینالمللی برای خودش ایجاد کند و هزینهای بپردازد، بدون خروج از برجام، هزینههای بیشتری برای ایران ایجاد کند.
امریکاییها هم به این نتیجه رسیدهاند که برجام نباید لغو شود و از بین برود و در برابر فشارها بر ایران حفظ شود. در این میان اروپا برای ایران بسیار مهم است، این اعتراضها نباید به سمت خشونت میل کند. چرا که باعث میشود احساس آنها نسبت به ثبات و امنیتی که در ایران وجود داشت و در منطقه پرآشوب خاورمیانه به عنوان پیشرو از لحاظ ثبات و امنیت شناخته میشد از بین برود.
تاکنون موضعگیری تندی از سوی اروپاییها در واکنش به این تحولات ندیدیم و احساس میکنم که اروپاییها خودشان متوجه هستند که نظام ایران و دولت جمهوری اسلامی ایران به راحتی میتواند آرامش را به شهرهای کشور برگرداند، اما نباید ادامه اعتراضها آنقدر طولانی شود که باعث بیاعتمادی اروپا و دیگر کشورهای جهان به امنیت و ثبات در ایران شود. لذا بعضی از کشورها ممکن است برخی مسائل را بیان کنند، اما باید توجه داشت که این اظهارنظرها ممکن است بر اثر فشار افکار عمومی داخلی این کشورها و برخی گروههای فشاری که درون این کشورها حضور دارند بیان شود. مجموعا کلیت اروپا و اتحادیه اروپا هنوز واکنش خیلی عمدهای به این اتفاقات نشان ندادهاند و این نشان میدهد که هنوز اتفاق خاصی در روابط تهران و بروکسل رخ نداده است.
منبع: روزنامه اعتماد
0 Comments