شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل بینالملل گفت: هستهای شدن اوکراین، راهحل پایداری برای معمای امنیتی این کشور در بلندمدت نخواهد بود.
رحمان قهرمانپور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی درباره برخی گزارشها مبنی بر تمایل و قصد اوکراین برای ساخت بمب هستهای در مواجهه با روسیه، با تاکید بر اینکه وجود یک تهدید، حتی اگر آن تهدید حیاتی باشد، شرط کافی برای ساخت سلاح هستهای نیست، اظهار داشت: کشورهایی مثل کره جنوبی و تایوان هم به دلیل تهدیدات حیاتی از سوی کره شمالی و چین، در مواقعی تهدید کردند که سلاح هستهای میسازند، اما موفق به ساخت آن نشدند. از این رو، در مورد اوکراین هم باید گفت، تهدید حیاتی مثل روسیه شرط کافی برای ساخت بمب هستهای از سوی اوکراین نیست. ضمن آنکه الزاما توان عملی کردن این خواسته را هم ندارد، همانطور که کره جنوبی و تایوان هم موفق به انجام آن نشدند.
وی در پاسخ به اینکه در شرایط فعلی، چقدر اوکراین توانایی ساخت بمب هستهای دارد؟ گفت: روسیه با سلاحهای پیشرفتهای که دارد ممکن است تلاشهای آن را ناکام بگذارد. از طرفی، اوکراین حتی اگر زیرساخت و نیروی انسانی لازم را هم برای ساخت بمب داشته باشد، نیازمند یک بودجه کلان برای این کار است که در حال حاضر این پول را ندارد.
این کارشناس مسائل بینالملل تصریح کرد: با فرض اینکه اوکراین بتواند از دانش هستهای خود در زمان جنگ سرد و دانشمندان هستهای خود استفاده کند و بمب بسازد، سوال مهم این است که آیا این بمب توان بازدارندگی در برابر تهدیدات هستهای روسیه را دارد و باعث بازپسگیری سرزمینهای از دست رفته آن در شبه جزیره کریمه و دونسک و لوهانسک میشود یا خیر؟
قهرمانپور با بیان اینکه بمب هستهای، سلاحی است برای استفاده نکردن است و در شرایطی که 20 درصد از خاک اوکراین توسط روسیه اشغال شده، حتی دستیابی به سلاح و نه ساخت آن، نمیتواند باعث بازپسگیری این سرزمینها شود، گفت: فرض کنیم اوکراین تصمیم بگیرد از سلاح هستهای علیه روسیه استفاده کند، در آن صورت، واکنش روسیه چه خواهد بود؟
وی ادامه داد: روسیه بعد از آمریکا دومین زرادخانه هستهای جهان را دارد و اگر بخواهد در برابر توان هستهای روسیه بازدارندگی ایجاد کند، قاعدتا باید سه گانه هستهای بسازد، یعنی زیردریایی هستهای، بمبافکنهای هستهای و موشکهای دارای قابلیت حمل سلاح هستهای. بنابراین مشکل اوکراین با ساخت چند موشک قاره پیما حل نمی شود، اوکراین به این منظور باید زرادخانه هستهای بزرگی ایجاد کند.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: اگر اوکراین در شرایط فعلی با چراغ سبز غرب به سمت ساخت سلاح هستهای برود، در آن صورت، سایر بازیگرانی که تحت فشار امنیتی قرار دارند، به این کار تشویق میشوند و در راس این بازیگران کره جنوبی و تایوان قرار دارند، بنابراین این تصمیم، نگرانیهای امنیتی گستردهای دارد. اگر این اتفاق بیفتد در واقع پیکره نیمه جان نظم هستهای بعد از جنگ جهانی دوم هم کاملا از بین می رود و شاهد گسترش بیرویه تعداد کشورهای صاحب سلاح هستهای خواهیم بود که این موضوع میتواند ناامنی بین المللی ایجاد کند.
قهرمانپور تصریح کرد: آنچه در دستور کار غرب است، وارد کردن اوکراین در ناتو در بلندمدت است تا در چتر هستهای و امنیتی و دفاعی ناتو قرار گیرد. به نظر میرسد اگر غرب با روسیه به توافق برسد این راهحل، شاید کم هزینهترین و پایدارترین راه برای تامین امنیت اوکراین باشد. البته آلمان و آمریکا مخالف عضویت اوکراین در ناتو هستند و آن را مقدمه تنش میان ناتو و روسیه می دانند، اما اگر تلاش ترامپ برای ایجاد صلح در اوکراین به نتیجه برسد، چه بسا آمریکا و روسیه در این مورد به راهحلی برسند.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: گفته میشود ترامپ پیشنهاد صلحی به روسیه خواهد داد، مبنی براینکه عضویت اوکراین در ناتو 20 سال به تاخیر بیفتد، اما سوال این جاست، اگر در این مدت روسیه باقی سرزمینهای اوکراین را اشغال کرد، چه میشود؟ راه حل دیگری که اروپاییها برای صلح در اوکراین پیشنهاد دادهاند، این است که اوکراین زودتر عضو اتحادیه اروپا شود و از چارچوبهای دفاعی اتحادیه اروپا برخوردار شود.
وی گفت: حل معمای امنیتی اوکراین بهدلیل همسایگی با روسیه و حجم و بزرگی زرادخانه روسیه و همچنین قرار گرفتن در موقعیت ژئوپلتیک شکننده بین اروپا و روسیه، کار سخت و دشواری است و به همین خاطر است که گفته میشود آینده معماری امنیتی اروپا تا حد زیادی به سرنوشت اوکراین وابسته است، چرا که اوکراین برای اروپا به مثابه سد بزرگی در برابر روسیه است و اگر این سد بشکند کشورهایی مثل مولداوی، رومانی و کشورهای بالتیک (استونی، لتونی و لیتوانی) در معرض خطرهای جدی قرار میگیرند. همچنانکه لهستان نیز نگران پیامدهای این مساله است.
قهرمانپور تاکید کرد که هستهای شدن اوکراین راهحل پایداری برای معمای امنیتی اوکراین در بلندمدت نخواهد بود و به طور کلی اوکراین برای تحقق چنین تصمیمی با چالشهای اساسی مواجه است. به نظر میرسد این اخبار و گزارشها بیشتر برای اعمال فشار بر غرب برای حمایت از اوکراین در برابر روسیه و تغییر سیاست احتمالی آمریکا و دونالد ترامپ است.
0 Comments