حسن هانی‌زاده در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اضافه کرد: همین رویکرد بر روند آشتی ملی در این بحرین تاثیرات منفی خواهد گذاشت.

شیخ علی سلمان، رهبر جمعیت الوفاق بحرین در طول چند سال اخیر به عنوان یکی از شخصیت های تاثیر گذار در جریان اعتراضات مردمی و صحنه سیاسی این کشور شناخته می شود؛ این روزها صدور حکم حبس ابد برای وی در آستانه برگزاری انتخابات مجلس، آینده سیاسی و وضعیت حقوق بشر در بحرین را پیچیده تر کرده است.

برای تحلیل تحولات اخیر بحرین و پیش‌بینی مسیر آینده، شما را به مطالعه متن کامل مصاحبه با هانی زاده، کارشناس مسائل منطقه که در پی آمده است، دعوت می‌کنیم.

پرسش: صدور حکم حبس ابد برای شیخ علی سلمان و دو نماینده پارلمان از فراکسیون الوفاق به اتهام جاسوسی برای قطر چه پیامی برای دوحه و چه پیامد‌هایی در داخل کشور بحرین دارد؟

دستگیری شیخ علی سلمان، دبیرکل جمعیت الوفاق بحرین و صدور حکم حبس ابد برای وی نشان‌دهنده این واقعیت است که حاکمیت در این کشور تمایلی برای ایجاد وفاق و همگرایی ملی میان گروه‌های سیاسی بحرین ندارد. همین رویکرد تاثیرات منفی بر روند آشتی ملی در این کشور خواهد گذاشت و تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم را به سمت خشونت سوق خواهد داد.

براساس شواهد به نظر می‌رسد بحرین در آینده خشونت‌ها و فشار‌های گسترده‌تری علیه مردم این کشور را شاهد باشد. نقش تاثیرگذار شیخ علی سلمان در کنترل و جلوگیری از ایجاد خشونت در حین انجام اعتراضات مردمی بر کسی پوشیده نیست و اتهام‌زنی‌ها علیه وی قطعا بر روند آشتی ملی تاثیرگذار خواهد بود. در طول چند سال گذشته هرجنایتی توسط آل خلیفه به عنوان تابع سیاست‌های آمریکا و غرب با سکوت جامعه جهانی همراه بوده است، ولی مطمئنا صدور حکم حبس ابد برای شیخ علی سلمان اوضاع را در بحرین پیچیده‌تر خواهد کرد.

آل خلیفه ثابت کرده که هیچ زمانی به مسائل حقوق بشر اهمیتی نشان نمی دهد و همواره با کمک‌های آمریکا و غرب، با ایجاد فضای رعب و وحشت تلاش دارد قیام مردم بحرین را سرکوب کند؛ ولی در نهایت افزایش این فشار‌ها بر مردم، آن‌ها را در تلاش برای دستیابی به حقوق خود مصمم‌‌تر می کند.

قطر امروز از سوی عربستان، امارات، مصر، اردن و بحرین تحت تحریم و فشار  قرار دارد و این کشور‌ها سیاست خارجی خود را بر اساس اهداف تعیین شده از سوی ریاض به عنوان پیشگام در تحریم دوحه تنظیم می‌کنند. قطر امروز به عنوان عضو شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه عرب، سازمان همکاری‌های اسلامی و کشوری تاثیرگذار در جهان عرب مطرح است و بحرین به جای آنکه در جهت تضعیف و کاهش نفوذ رژیم صهیونیستی تلاش کند، با اتهام زنی علیه قطر و ایران به عنوان کشور‌های همسایه سعی دارد زمینه را برای نفوذ هرچه بیشتر صهیونیست‌ها در منطقه فراهم کند.

پرسش: به عقیده شما برگزاری انتخابات مجلس بحرین در ۲۴ نوامبر و اعلام تحریم آن از سوی جمعیت الوفاق چه تاثیری بر روند برگزاری و آینده سیاسی این کشور خواهد داشت؟

جمعیت الوفاق جریانی ریشه‌دار در عرصه سیاسی بحرین محسوب می‌شود و از جایگاه تاثیرگذاری در میان مردم این کشور برخوردار است. تحریم انتخابات مجلس توسط این جریان با توجه به صدور حکم حبس ابد برای شیخ علی سلمان می‌تواند به کاهش شدید مشارکت مردم در این انتخابات و در نتیجه شکست آن منجر شود . حاکمیت بحرین تلاش دارد تا با اعمال فشار، جریان‌های سیاسی این کشور را وادار به شرکت در انتخابات کند.

پرسش: شیعیان بحرین انتخابات سال ۲۰۰۲ را تحریم کردند و مجلس در اختیار احزابی متشکل از حزب منبرالاسلامیه (اخوان المسلمین بحرین) و سلفی‌ها قرار گرفت و فشار‌ها بر حدود دو سوم از جمعیت این کشور افزایش پیدا کرد. تحریم انتخابات پیش رو توسط جمعیت الوفاق چه پیامد‌هایی دارد و آیا عدم حضور مجدد در صحنه سیاسی موجب افزایش فشار‌ها بر مردم و تداوم اقدامات ضد بشری آل خلیفه خواهد شد؟

غیبت شیعیان بحرین در صحنه سیاسی که حدود ۸۰  درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، موجب ایجاد فرصت برای پیروزی مطلق جریان مقابل در فرآیند حاکمیت سیاسی این کشور خواهد شد.

بسیاری از افرادی که در گروه جمعیتی اقلیت قرار دارند، به تازگی تابعیت بحرین را دریافت کرده اند. در واقع رژیم آل خلیفه برای تغییر ساختار موجود، اقدام به جذب افراد جدید برای تغییر توازن جمعیتی به نفع جریانی خاص در این کشور کرده است، ولی واقعیت این است که با توجه به رشد جمعیت شیعیان بحرین و افزایش آگاهی آن‌ها، عدم شرکت آن‌ها در این انتخابات، مشروعیت را از پارلمان این کشور خواهد گرفت و اقلیت پیروز و تحت فرمان حاکمیت آل خلیفه توانایی افزایش فضای تعامل ملی را ندارد.

اعمال محدودیت‌ها در چند ماه گذشته برای شیعیان به ویژه در موضوع برگزاری مراسم‌های آیینی توسط رژیم آل خلیفه رو به افزایش است، به طوری که حکومت بحرین در اربعین امسال مانع حضور مردم در مراسم عزاداری شد و حسینیه‌هایی با قدمت بالا را که طی چند سال گذشته در برگزاری مراسم‌ها از آزادی نسبی برخوردار بودند، تخریب کردند و مانع از حضور مردم در این اماکن شدند.

پرسش: به عنوان تحلیلگر مسائل بین‌الملل حمایت همه جانبه غرب از رژیم بحرین، سکوت در برابر فعالیت‌های مغایر با مبانی حقوق بشری آل خلیفه و ایجاد حاشیه‌ای امن برای این کشور چه دلایلی دارد؟

دستگیری و شکنجه بیش از پنج هزار نفر از فعالان سیاسی و افراد حاضر در تظاهرات مسالمت‌آمیز طی هشت سال گذشته و سرنوشت مبهم آن‌ها، صدور حکم حبس ابد برای شیخ علی سلمان دبیر جمعیت الوفاق بحرین و سلب تابعیت صد‌ها نفر از مردم از آخرین نمونه‌های نقض حقوق بشر در بحرین است که همگی نشان‌دهنده وجود حاشیه امن بین‌المللی برای بحرینی‌ها به منظور ادامه دادن به موارد نقض حقوق بشر است.

سعودی‌ها هم با پرداخت رشوه به کشور‌های غربی و سازمان‌های حقوق بشری و در نتیجه سکوت آن‌ها در برابر اقدامات ضد حقوق بشری حکومت بحرین همواره در تلاش هستند حاشیه امن حکومت بحرین تضعیف نشود. روابط نزدیک رژیم آل سعود و آل خلیفه و حمایت همه جانبه سعودی‌ها از بحرین را باید متاثر از ارتباطات قوی قبیله‌ای و عقیدتی دانست.

همچنین حضور نیرو‌های آمریکایی و انگلیسی در بحرین و ایجاد پایگاه نظامی و حضور فیزیکی غربی‌ها در حاشیه جنوبی خلیج فارس هم عاملی دیگر برای عدم نگرانی رژیم آل خلیفه از پیگیری‌های بین المللی برای اقدامات ضد بشری خود است.

اما واقعیت این است که سازمان‌ها و نهاد‌های حقوق بشری در عرصه بین الملل با سکوت خود در موضوع بحرین امتحان خوبی پس ندادند. اقدامات آن‌ها ثابت کرد که حقوق بشر امروز تنها به عنوان ابزاری در دستان قدرت‌های بزرگ و بازیگران تاثیرگذار جهانی استفاده می‌شود و مردم بحرین با استناد به این نگاه دوگانه از سوی نهاد‌های حقوق بشری دیگر انتظاری برای کمک از ناحیه این سازمان‌ها ندارند.