الزامات ایران پس از مواجهه مقتدرانه با اسرائیل
فرناز اسکندری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اظهارات رئیس کمیسیون اروپا مبنی براینکه اتحادیه اروپا قادر نیست از چین جدا شود، اما باید ریسک را کاهش دهد و روابط اقتصادی را «تعادل مجدد» ببخشد، ضمن تشریح عمدهترین وابستگیهای اروپا به چین، خاطرنشان کرد: کسری تجاری اتحادیه اروپا با چین، به ویژه از زمان همه گیری کووید-19، افزایش یافته و از 145میلیارد یورو در سال 2016، به 396 میلیارد یورو (432میلیارد دلار) در سال 2022 رسیده است.
وی افزود: واردات از چین نیز بیش از دو برابر شده و البته صادرات هم 50 درصد افزایش یافته است. چین 20 درصد از واردات کالاهای خود را از اتحادیه اروپا تامین میکند و 9 درصد از صادرات کالاهایش به مقصد اروپاست.
اسکندری با بیان اینکه اروپا برای تامین خاکهای کمیاب که در تولید برق بادی، ذخیرهسازی هیدروژن یا باتریها استفاده میشود، 98درصد به چین وابسته است، اضافه کرد: در بسیاری از موارد، مواد معدنی در چین استخراج نمیشود، بلکه درآنجا فرآوری میشود. اروپا قصد دارد تا سال 2030 میلادی 40 درصد از مواد خام حیاتی مصرفی اش را خود فرآوری کند.
وی با اشاره به وابستگی اتحادیه اروپا به چین برای تامین 80 درصد از پنلهای خورشیدی خود، یادآور شد: نگرش «اورسلا فون در لاین» نسبت به حمله روسیه به اوکراین با دیدگاه او نسبت به چین مرتبط است. او30 مارس 2023 دربروکسل درباره چگونگی اعمال سیاست امنیتی، اقتصادی و تجاری منسجم در قبال چین سخنرانی و تاکید کرد که اروپا باید تشخیص دهد هدف روشن حزب کمونیست چین «تغییر سیستمی نظم بینالمللی»است. به عقیده فون در لاین، شی جین پینگ میخواهد «چین را کمتر به جهان و جهان را بیشتر به چین وابسته کند.»
به گفته این تحلیلگر مسائل اروپا، این دیدگاه از وابستگی، یک دیدگاه انتقادی است. جهانی شدن انواع مختلفی از وابستگیها را ایجاد کرده و برای اروپاییها، بهویژه آلمان، جنبه منفی آن زمانی آشکار شد که پوتین با حمله به اوکراین، نشان داد اروپا چقدر به گاز روسیه وابسته شده است.
اسکندری به اظهارات مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه «ما متوجه شدیم وابستگیها که عناصری صلحساز بودند میتوانند به سلاحهایی علیه ما تبدیل شوند» اشاره کرد و افزود: مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا معتقد است اروپا باید از وابستگی خود به چین مثل وابستگی سابقش به روسیه در عصر هیدروکربن جلوگیری کند.
وی ضمن اشاره به ساخت خط لوله نورداستریم علیرغم هشدارهای مکرر لهستان، کشورهای بالتیک، اوکراین و ایالات متحده و استفاده پوتین از آن به عنوان ابزار ژئواستراتژیک بزرگ، تصریح کرد: زمانیکه آلمان، بیش از یک سال پیش، پروژه نورد استریم2 را متوقف کرد، قیمت انرژی در سراسر اروپا افزایش یافت. مسکو امیدوار بود این امر اتحاد اروپا را در قبال اوکراین تضعیف کند، اما این اتفاق تا حد زیادی رخ نداد. دولتها برای یافتن منابع جایگزین انرژی روسیه کوشیدند و گسترش انرژیهای تجدیدپذیر را تسریع کردند. با این حال، دولتها با تمرکز بر انرژیهای تجدیدپذیر، خطر وابستگی مشابه به چین را دارند.
این تحلیلگر مسائل اروپا اظهار داشت: رئیس کمیسیون اروپا براین باور است که شی با تشدید وابستگی زنجیرههای تولید بینالمللی به چین، میخواهد «توان مقابله و بازدارندگی قدرتمند» ایجاد کند. این موارد به ویژه در مورد مواد خام حیاتی مانند لیتیوم یا کبالت، برای بخشهایی مانند راه آهن پرسرعت و فناوری انرژیهای تجدیدپذیر یا برای فناوریهای نوظهور – مانند محاسبات کوانتومی، رباتیک یا هوش مصنوعی – که برای آینده اقتصادی و امنیت ملی مهم هستند، صادق است.
وی با بیان اینکه قرار است چنین برنامههایی در راهبرد جدید امنیت اقتصادی، اواخر سال جاری در اروپا ارائه شود، به انتظار اروپا از چین برای «ایفای نقش سازنده در قبال جنگ اوکراین» اشاره کرد و گفت: به عقیده بورل، چین برای کمک به برقراری صلح عادلانه، وظیفه اخلاقی دارد.
به اعتقاد اسکندری، جنگ اوکراین، دورهای سرنوشت ساز برای اروپا است که آینده روابطش با چین را مشخص خواهد کرد. این دوره تغییراتی در سیاستهای انرژی، اقتصادی و امنیتی ایجاد کرده است. همانطور که رئیس کمیسیون اروپا صراحتا اعلام کرد، «اینکه پکن تلاشهای جنگی روسیه را تقویت یا واقعاً میانجیگری کند، برای سالهای آینده «عامل تعیین کننده» در روابط اتحادیه اروپا و چین خواهد بود.»
این تحلیلگر مسائل اروپا اضافه کرد: چندین سال است که نگرش اروپا به چین، سختتر شده است. سال 2019، کمیسیون اعلام کرد اتحادیه اروپا باید با چین به عنوان یک شریک، همکار و رقیب سیستماتیک رفتار کند. این چارچوبی هوشمندانه برای روابط درآن زمان بود، اما اکنون به نظر میرسد اتحادیه اروپا باید شرایط تعامل خود با چین را بازتعریف کند؛ همانطور که فون درلاین بیان کرد چین به دوره «اصلاحات و گشایش» روی آورده و در حال حرکت به سوی عصر جدیدی از امنیت و کنترل است.
اسکندری یادآور شد: برای اتحادیه اروپا در درجه اول این به معنای برخورد با چین به عنوان یک رقیب سیستمی و اتخاذ سیاستهایی برای کاهش خطرات ناشی از آن است. این به معنای کنارگذاشتن مشارکت درموضوعاتی مانند تغییرات آب وهوایی یا اشاعه برنامههای هستهای نیست. همچنین به معنای جداسازی اقتصادی نیست، چراکه این سیاستها نه واقعبینانه هستند و نه مطلوب. قطع روابط تجاری با روسیه نیز نشان داد کسبوکارهای اروپایی نمیتوانند اتکا به بازار وسیع چین برای فروش و سود را نادیده بگیرند.
وی تاکید کرد: رویکرد ریسکزدایی به اتحادیه اروپا این امکان را میدهد که فعالتر و باهوشتر عمل کند. سوال اصلی این است که آیا دولتهای اتحادیه اروپا آمادگی دارند درقبال استراتژی جدید چین متحد شوند؟
0 Comments