جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
ریشهیابی اختلافات اربیل و سلیمانیه و انگیزه آمریکا برای کاهش آن
دکتر داود احمدزاده در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اختلافات سیاسی اخیر میان اربیل و سلیمانیه و تلاش آمریکا برای حل این اختلافات، مشکلات میان دو حزب اصلی کردستان، حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی و حزب اتحادیه میهنی به رهبری نزدیکان جلال طالبانی را دامنهدار خواند و تصریح کرد: مناطق تحت نفوذ حزب دموکرات کردستان بیشتر در مناطق جنوبی و کرکوک قراردارند و دیگر مناطق که از اهمیت کمتری برخوردارند و استراتژیک به شمار نمی روند، در حوزه نفوذی اتحادیه میهنی است.
وی با بیان اینکه حزب دموکرات، برخلاف اتحادیه میهنی، تصمیم گیری در حزب را به شکل منسجمتری پیش میبرد، افزود: براساس شخصیت و فردگرایی که در حزب به رهبری مسعود بارزانی ایجاد شده، نیاز چندانی به مشورت وجودندارد و بارزانی یک دهه است که شخص بلامنازع حزب است؛ اما اتحادیه میهنی بعد از فقدان جلال طالبانی، آن رهبری قاطع را نداشته و حتی درباره استقلال اقلیم کردستان، بعد از فروپاشی رژیم بعثی و حمله آمریکا به عراق و پیامدهای بعدی ناشی از آن نیز، اراده محکمی در حزب جلال طالبانی شاهد نبوده ایم.
این استاد روابط بینالملل یکی از موارد اختلاف میان احزاب دموکرات و اتحادیه میهنی را عدم استقلال و عدم امکان تفاهم آنها در این رابطه دانست و گفت: بخشی از اختلاف میان آنها به نوع روابط و ارتباط با کشورهای تاثیرگذار منطقه، از جمله ترکیه و ایران مربوط میشود. حزب دموکرات که بیشترین اختیارات را در دولت اقلیم کردستان دارد، رابطه بسیار مستحکمی با ترکیه ایجاد کرده است. ترکیه نیز با هدف بهره برداری از منابع انرژی اقلیم کردستان، بیشتر خواهان استقلال این اقلیم بوده؛ اما اتحادیه میهنی که روابط تاریخی و دیرینهای با ایران داشته، به جز با ایران، روابطش با دیگر کشورها دچار نوعی سردرگمی است و در حوزه کسب استقلال همچنان به نتیجهای نرسیده است.
احمدزاده با اشاره به انتقادات اعلام شده از سوی حزب میهنی نسبت به شفافنبودن سیاستها و تاکیدش بر ضرورت سازماندهی مجدد وضعیت داخلی کردستان و حل و فصل برخی قضایا و هماهنگیها با بغداد، ادامه داد: حزب میهنی تاکید دارد که حزب دموکرات میخواهد نه تنها بر اقلیم کردستان تسلط داشته باشد، بلکه همه سمتهای مهم در بغداد را نیز از آن خود کند. این اختلاف از جمله مسائلی بود که تشکیل دولت در عراق را یک سال عقب انداخت؛ چراکه حزب دموکرات سمت ریاست جمهوری عراق را میخواست، در حالی که همواره این پست به اتحادیه میهنی میرسید. در هر حال، این مسئله خاتمه یافت، اما اختلافات میان دو حزب همچنان ادامه خواهد یافت.
این استاد دانشگاه گفت: در برنامه دولت السودانی بر تشکیل کمیتهای درباره تعیین تکلیف مناطق مورد مناقشه و بازگشت احزاب کرد به استانهای کرکوک، دیالی و صلاحالدین تصریح شده است. اقلیم کردستان عراق مذاکراتی با دولت مرکزی ازجمله درخصوص مناقشاتی مانند بودجه و تسلط بر مناطق اختلافی آغازکرده؛ اما به نظرنمی رسد این اختلافات عمیق به سادگی حل شود، چراکه تاکنون هیچ کدام از طرفها حاضر به نشان دادن انعطافی نبودهاند. اقلیم در سالهای گذشته، نابسامانیهایی را تجربه کرد به همین دلیل اکنون در پی بهبود روابط سیاسی با بغداد است؛ چراکه امروز بغداد در برابر اربیل دست بالاتری دارد.
وی با اشاره به تشدید اختلافات پس از ترور افسر دستگاه مبارزه با تروریسم وابسته به اتحادیه میهنی و متهم شدن رهبران اتحادیه میهنی به دلیل اختلافات سیاسی توضیح داد: عمدهترین اختلاف میان دو حزب اصلی کردستان، ریشه درقدرت طلبی و میزان سیطره سیاسی آنها دارد. از زمان تشکیل حکومت خودمختار منطقه کردستان عراق، دو حزب اصلی، اتحادیه میهنی و دموکرات، دو رقیب و حزب اصلی و تاریخی بودهاند و حزب دموکرات کردستان با داشتن بیشترین کرسیهای پارلمان، عملا اوضاع داخلی، مناسبات خارجی، موقعیت نظامی و امور اقتصادی کردستان را قبضه کرده و اتحادیه میهنی بسیار کم رمق ظاهر شده و نقش چندانی ندارد.
وی با یادآوری اینکه حزب اتحادیه میهنی به رهبری مرحوم جلال طالبانی از 1975، همواره با حزب دموکرات دچار اختلافاتی بوده، این اختلافات دامنه دار را در امنیت، امنیت سازی و ثبات در اقلیم کردستان بسیار تاثیرگذار عنوان کرد و گفت: نفت، مسئله مهم دیگری است که در این روابط تاثیرگذار است. اقلیم کردستان، با داشتن نفت فراوان و گاز میتواند یکی از مناطقی باشد که نفت را به شکل راحت تری، به کشورهای منطقه، از جمله ترکیه، صادرکند. بنابراین حوزه اختلافات در مسئله نفت بسیار پررنگتر است.
احمدزاده با یادآوری اینکه از زمان فوت جلال طالبانی، موسس اتحادیه میهنی، این حزب بر سر ریاست آن به توافق نرسید و در نهایت به ریاست مشترک بافل به عنوان فرزند بزرگتر جلال طالبانی و جنگی، برادرزاده وی رای داد، افزود: دادگاه اربیل حکم به بطلان برکناری شیخ جنگی، رئیس مشترک اتحادیه میهنی کردستان داده و وی را همچنان رئیس مشترک اتحادیه میهنی کردستان معرفی کرده، اما در مقابل، دایره احزاب و جریانهای سیاسی کمیساریای عالی انتخابات بغداد که صلاحیت قضایی هم ندارد، تصمیم اتحادیه میهنی در برکناری شیخ جنگی و معرفی بافل به ریاست حزب را تایید کرده است. این مسائل بر بحرانهای سیاسی این منطقه خواهد افزود.
وی با اشاره به ایفای نقش آمریکا برای حل اختلافات میان احزاب در کردستان عراق، خاطرنشان کرد: کردها به شکل تاریخی، از متحدان نزدیک آمریکا هستند. نقش کشورهای خارجی، از جمله آمریکا بیشتر برای پیشبرد اهداف سیاسی – امنیتی و مطامع اقتصادی خودشان در منطقه با بهره گیری از حضور قومیتها و تحریک تمایلات استقلال طلبانه آنها، خصوصا میان کردها بوده است.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: آمریکا با کمک به حل اختلافات میان کردها، به دنبال پیشبرد اهداف منطقهای خود و رژیم صهیونیستی است. اختلافات میان کردها، در راستای منافع آمریکا نیست. دخالتهای آمریکا در منطقه برای ایجاد ناامنی و نزدیک شدن به مرزهای ایران و دیگر کشورهای مستقل است. آمریکا، انگلیس و آلمان سال 20۱۸ طرحی را برای اصلاح ساختار نیروهای پیشمرگه ارائه کردند تا این نیروها متحد و یکپارچه شوند، لیکن اختلاف نظرهای مستمر میان دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان میتواند بر تلاشها برای اتحاد نیروهای پیشمرگه تاثیر بگذارد.
0 Comments