شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دیپلمات پیشین کشورمان با بیان اینکه اکنون هندیها در برابر پاکستان موضع برتر و دست بالاتری دارند و در پاسخ به خواست پاکستان برای مصالحه، شرط و شروط میگذارند، گفت: به دلیل معضلات داخلی، اکنون روابط با هند و مسئله کشمیر از اولویت پاکستان خارج شده و مسئله اصلی آنها گروههای تروریستی و افراطی است که در پاکستان به تهدید حکومت اسلام آباد میپردازند. دولت پاکستان علاقه مند است با ایجاد آرامش در جبهه کشمیر، بتواند بهتر با معضلات داخلی خود دست و پنجه نرم کند.
محسن روحی صفت در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، با اشاره به رد درخواست پاکستان از هند برای انجام مذاکره درخصوص مسائل اختلافی میان دو کشور، از جمله مسئله کشمیر، تصریح کرد: هند و پاکستان طولانیترین منازعه تاریخی را دارند. اختلاف میان آنها از دوران استقلال از بریتانیا آغاز شده و همچنان ادامه دارد و منجر به بروز سه جنگ میان این دو کشور شده است، تا اینکه هر دو کشور به سلاح هستهای دسترسی پیدا کردند. بعد از آن بازدارندگی میان دو طرف ایجاد شد و در اثر آن، جنگ مستقیمی میان آنها اتفاق نیفتاد و در واقع شاهد تداوم جنگ به صورت غیرمستقیم میان آنها هستیم و منازعه همچنان میان آنها وجود دارد.
وی با یادآوری اینکه هند در دوره توازن و بازدارندگی با علاقه، تقاضاهایی برای برقراری رابطه عادی با پاکستان داشت، افزود: در آن دوره، پاکستان همواره تاکید داشت هیچ گونه مصالحهای قبل از حل مسئله کشمیر امکان پذیر نیست و موضوع کشمیر نیز باید از طریق مجامع بینالمللی و قطعنامههای سازمان ملل حل شود. اما هند بااینکه هیچ جنگ مستقیمی میان دو کشور نبود، نتوانست با پاکستان به گفتگو یا حل مشکل برسد.
این کارشناس مسائل بینالملل به تلاش «نواز شریف» در اولین دوره روی کارآمدنش که با عنوان «دیپلماسی اتوبوسی» میان هند و پاکستان دنبال شد و در جریان آن نخست وزیر هند با اتوبوس به لاهور سفر کرد اشاره کرد و گفت: در آن دوره قرار بود مصالحه و گفتگوهایی صورت گیرد، در آن مقطع بخشهای غیرنظامی دولت پاکستان به این نتیجه رسیده بودند که برای حل مشکلات اقتصادی و توسعه کشور باید با هند به مصالحهای رسید که در اثر آن ثباتی در کشور برقرار شود تا بتوانند هزینه هایی که در امور نظامی انجام میشود، به مسائل اقتصادی اختصاص دهند. اما بخش نظامی پاکستان با این دیدگاه مخالف بود.
روحی صفت اضافه کرد: بخش نظامی پاکستان با استفاده از نیروهای نیابتی تلاش کرد فشار را بر دهلی افزایش دهد و بخشهایی از طالبان را که توسط اسلام آباد هدایت میشدند، را وارد منازعه با هند کرد تاجایی که نزدیک به بروز جنگ هستهای میان دو کشور شد و در نهایت با وساطت آمریکا دوطرف از مواضعشان کوتاه آمدند. نواز شریف بر اثر کودتا برکنار شد و پرویز مشرف روی کار آمد.
وی با تاکید بر اینکه سیاسیون پاکستان بر این عقیده بودند که در رقابت با هند، این دهلی است که با توجه به تمرکز بر توسعه اقتصادی و توسعه روابط سیاسی متوازن با جهان برنده خواهد شد، ادامه داد: اما نظامیان پاکستان با استفاده از منافع صنفی خود موافق این موضوع نبودند و تلاش سیاسیون در این زمینه را ناکام گذاشتند. با گذشت حدود بیست سال، کاملا روشن است که هندیها در این رقابت پیروز شدند.
این دیپلمات پیشین کشورمان با یادآوری اینکه اکنون هند به لحاظ اقتصادی جزء چهار قدرت اقتصادی جهان قرارگرفته و از نظر توازن دیپلماتیک و سیاسی با تمام قدرتهای جهان، حتی با رقیب خود، چین، برقرار کرده و از تاثیرگذاری قابل قبولی در نظم جهانی برخوردار شده است، گفت: سال جاری، هند میزبان اجلاس بیست است و با استفاده از آن، میتواند در دستور کار اجلاس نقش ایفا کند و منافع خود را در آن بگنجاند.
روحی صفت خاطرنشان کرد: پاکستان با استفاده از فضای ایجاد شده در افغانستان، مامن گروههای افراطی و تندور شد و پس از خروج نیروهای شوروی از افغانستان، عرب- افغانها از مناطق قبایلی شروع به ایجاد ناآمنی و بیثباتی در کشورهای خود کردند، در الجزایر، تونس و کشورهای عربی و آسیای مرکزی شاهد این مسائل بودیم. پاکستان همچنان سیاست استفاده از نیروهای نیابتی را ادامه داد تا به پیروزی طالبان رسید، اما در رقابت با هند عقب ماند. در نتیجه اکنون هندیها در برابر پاکستان موضع برتر و دست بالاتری دارند و درپاسخ به خواست پاکستان برای مصالحه، شرط و شروط میگذارند.
وی از بین رفتن پایگاههای گروههای افراطی در پاکستان را یکی از شروط هند عنوان کرد و ادامه داد: در آخرین تنش میان دهلی و اسلام آباد،هند برای اولین بار خاک پاکستان را بمباران کرد و این تعرض، اقدامی بیسابقه بود. این مسئله نشان میدهد توازن میان هند و پاکستان به نقع دهلی برهم خورده است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه در تحلیل چشم انداز روابط هند و پاکستان، علاوه بر رقابت بینالمللی، باید به مسائل داخلی این کشورها نیز توجه داشت، گفت: حزب تندرو و افراطی «بی.جی.پی»، در هند که اکنون برسر قدرت است، باتوجه به احساسات هندوگرایی وضداسلام، سعی میکند آرای بیشتری از هندوهای افراطی و روستاییان هندو کسب کند و این اقدام با تحریک احساسات آنها علیه مسلمانان و پاکستان پیش میرود. به نظر میرسد اگر حزب «کنگره ملی»روی کار بود پاسخ مثبتی به درخواست پاکستان داده میشد، اما درشرایط فعلی، حزب بی.جی.پی.تلاش میکند با استفاده از تقابل میان هندوها و مسلمانان در انتخابات بتواند آرای بیشتری به نفع خود جلب کند.
روحی صفت با بیان اینکه در دوسال اخیر جایگاه حزب بی.جی.پی درمیان مردم هند تضعیف شده، افزود: گرچه همچنان میزان رشد اقتصادی هند، رقم بالایی است اما به اندازه دوره اول قدرت این حزب نیست. این مسئله نارضایتیهایی در هند ایجاد کرده و ممکن است بی.جی.پی دیگر نتواند تسلطی که قبلا داشت را ایجاد کند، به همین دلیل تلاش میکند مناسبات صلح آمیز و باثباتی با پاکستان ایجاد نشود تادرفضایی تنش آلود بتواند آرای بیشتری در انتخابات کسب کند.
وی تاکیدکرد: پاکستان با استفاده از گروههای نیابتی،نه تنها به بسیاری از اهداف درازمدت خود نرسید، بلکه اکنون روابط با هند و مسئله کشمیر از اولویتش خارج شده و مسئله اصلی اش گروههای تروریستی و افراطی است که در پاکستان به تهدید حکومت اسلام آباد میپردازند. تحریک طالبان پاکستان و گروههای استقلال طلب بلوچ از سال گذشته عملیاتهای متعدد و گسترده نظامی داشتهاند. این شرایط مشکلات جدی در پاکستان ایجاد کرده و آنها علاقه مند هستند با ایجاد آرامش در جبهه کشمیر، بتوانند بهتر با معضلات داخلی خود دست و پنجه نرم کنند.
0 Comments