جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
میانجیگری ناموفق ترکیه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان
مهدی خورسند در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی ادامه داد: «لذا پیشنهاد صلح مذکور، صلحی موقت است و آتش را زیر خاکستر این صلح همچنان گداخته و روشن نگه میدارد.»
خورسند در ادامه به اهمیت موقعیت منطقه قفقاز جنوبی پرداخت و گفت: «این منطقه به دلیل نزدیکی به حوزه ژئوپلیتیکی ایران و روسیه و همچنین مجاورت با پهنه آبی خزر که منابع هیدروکربنی اثبات شده سرشاری دارد، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. به همین دلیل موضوع ایجاد آتش بس و صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان متولیان زیادی پیدا کرده است.»
وی درباره تلاش آنکارا جهت نقشآفرینی در حل این بحران نیز توضیح داد: «ترکیه که یکی از عوامل موثر در ایجاد تنش و تشدیدکننده تنش از سال 2020 تا کنون بوده و منافع اقتصادی خاص خود را در این منطقه دنبال میکند، تلاش دارد خود را به عنوان عامل صلح بین دو کشور دارای تنش معرفی کند تا از این طریق بتواند منافعش را در مفاد صلحنامه باکو ایروان بگنجاند.»
وی متولی دیگر ایجاد صلح در این منطقه را کشورهای اروپایی دانست و تاکید کرد: «اروپاییها در پی جنگ روسیه و اوکراین در حوزه انرژی با شرایط خاصی دسته و پنجه نرم میکنند و لذا انرژی خزر و دسترسی آسانتر به منابع انرژی دریای خزر برای آنها از اهمیت زیادی برخوردار شده است که این دسترسی در صورت ایجاد صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان بهتر حاصل خواهد شد.»
کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه در طرف دیگر ماجرا هم روسیه قرار دارد، گفت: «با روی کار آمدن ولادمیر پوتین و راهبرد نواوراسیاگرایی، جمهوریهای استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی جزء خارج نزدیک این کشور محسوب شده و طبق اسناد امنیت ملی روسیه، مسکو نباید اجازه دخالت در این مناطق را به رقبا و دشمنان خود بدهد. از همین رو موضوع گسترش ناتو به شرق همواره دغدغه روسیه بوده و روسها بر اساس همین دغدغه، جنگ با اوکراین را آغاز کردند.»
وی افزود:« در مقوله تنش بین باکو و ایروان، ولادمیر پوتین نیز اخیرا سران جمهوری آذربایجان و ارمنستان را دعوت به حضور در روسیه جهت رایزنی برای رسیدن به یک صلح پایدار کرده است.»
خورسند با بیان اینکه هر کدام از این مسیرها به تنهایی تامین کننده منافع همه کشورهای منطقه نیست، تاکید کرد: «شاید تنها ابتکاری که بتواند صلح پایدار را در منطقه قفقاز جنوبی ایجاد و دائمی کند، ابتکاری است که منافع کارگروه 3+3 (ایران، روسیه و ترکیه +گرجستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان) را تامین کند.»
این کارشناس افزود: «طرحهایی که امروز به عنوان طرح صلح دائمی از سوی هر کدام از بازیگران قید شده مطرح میشود تقریبا تنش و آتش را زیر خاکستر حفظ میکند. براساس گفتههای نخست وزیر ارمنستان موضوع ایجاد دالان موسوم به زنگزور هرگز نباید در مفاد صلح قید شود و ارمنستان صلح نامهای که سخنی از این دالان و هر دالان دیگری که جغرافیای اختصاصی را به جمهوری آذربایجان بدهد، نخواهد پذیرفت.»
به گفته این پژوهشگر مسائل قفقاز طرحی که ترکیه از سوی مقامات خود به عنوان طرح صلح از آن بین باکو و ایروان یاد کرده، همانطور که گفته شده دارای برداشت مشترک و نگاه یکسان از سوی دو طرف به این مقوله نیست.
وی توضیح داد: «صحبت از تعیین سرحدات مرزها یا حفظ تمامیت ارضی و یا موارد دیگری که ترکیه از آن یاد کرده، مشخص نشده که توسط چه فرآیند و جریانی باید اتفاق بیفتد. حتی در روزهای گذشته باکو حضور هیاتی از فرانسه برای بررسی و تعیین سرحدات مرزها جهت ایجاد صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان را نپذیرفت.»
خورسند در ادامه تاکید کرد که ترکیه و جمهوری آذربایجان در شرایطی که روسیه تمام تمرکز خود را بر جنگ با اوکراین گذاشته، شرایط را جهت سوداگری مرزی فراهم میبینند و تلاش دارند در صورت امکان قرارداد صلحی را بدون حضور ایران و روسیه منعقد کنند که البته باید اعلام کرد این سوداگری محور تورانی از پیش شکست خورده است.
کارشناس مسائل قفقاز میگوید به نظر میرسد بهترین منطق جهت حل و فصل این مسئله و ایجاد صلح دائمی و پایدار، از منطق ابتکار 3+3 میگذرد. وی توضیح داد: «منطق ابتکار 3+3 اینگونه است که تنها کشورهای این منطقه در تعیین سرنوشت خود و تعیین منافع خود تصمیم بگیرند؛ منافعی که هم نظر جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان و هم نظر سه کشور ایران، روسیه و ترکیه را تامین کند.»
خورسند افزود: «چرا که همه چهار کشور دیگر از تنش باکو و ایروان در طول 30 سال گذشته ضررهای فراوانی کردهاند و تنشهای قومی و جغرافیایی بین این دو کشور آسیب و آفتهای زیادی را به بار آورده که منافع اقتصادی، امنیتی و سیاسی همه چهار همسایه جمهوری آذربایجان و ارمنستان را تحت الشعاع قرار داده است.»
0 Comments