شورای راهبردی آنلاین-گفتگو: کارشناس مسائل شبه‌قاره درباره نشست مجازی رهبران برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی یا همان بریکس و صحبت‌های شی جین پینگ، رئیس‌‌جمهور چین مبنی بر اینکه جهان باید با تحریم‌‌های یک‌جانبه و تلاش برخی کشورها برای حفظ قدرت سیاسی و نظامی خود مخالفت کند، گفت: «برای درک بهتر آثار و نتایج اجلاس بریکس باید متوجه کلان‌روند موجود در عرصه سیاست بین‌الملل باشیم که همان افول ایالات‌متحده به‌عنوان هژمون جهان تک‌قطبی است.»
امین رضایی‌نژاد در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی ادامه داد: «خروج آمریکا از افغانستان نشانه مهم کاهش توان راهبردی ایالات‌متحده بوده و پس‌ازآن شاهد افزایش کنشگری قدرت‌های منطقه‌ای هستیم.»
به گفته این کارشناس، قدرت‌های منطقه‌ای برای اینکه بتوانند هرچه سریع‌تر خلأ ایالات‌متحده را پر کرده و جایگاه برتر خود را در سطح منطقه‌ای ارتقاء داده یا تثبیت کنند، دست به دو ابتکار مهم در سطح کنشگری خود خواهند زد.
رضایی‌نژاد اولین ابتکار را احیای سازمان‌هایی دانست که تا پیش‌ازاین در حاشیه قرار داشته‌اند. به گفت وی، دومین ابتکار نیز تشکیل سازمان‌های جدید حول توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خودشان است.
این کارشناس با اشاره به اینکه اجلاس بریکس که با عنوان «بریکس پلاس» برگزار می‌شود، جزو ابتکارات نوع اولی است که اعضای آن نه صرفاً با یک تغییر نام، با تغییر در رویکرد، شروع کرده‌اند، ادامه داد: «عبارت بریکس پلاس نشان‌دهنده عزم اعضاء برای گسترش عمق راهبردی سازمان است که تبلور آن را در درخواست‌های تهران و بوینس‌آیرس برای پیوستن به این سازمان می‌بینیم.»
رضایی‌نژاد با تأکید بر شرایط تحریمی ناشی از جنگ اکراین برای روسیه توضیح داد: «شرایط جاری، این کشور را که خود مبدع بریکس بوده است را بر آن داشته که به‌وسیله ارتقاء سطح روابط اقتصادی با کشورهای تحریمی، هم از تجارب آنان در دور زدن تحریم‌ها استفاده کند و هم نظم جدید اقتصادی را به‌موازات نظم فعلی که تحت سیطره نسبی واشنگتن است ایجاد کند.»
وی ادامه داد: «همچنین باید توجه داشت که در حال حاضر کشورهای چین و برزیل به دلیل اختلافات شدید با آمریکا و هند تمایل زیادی به حضور فعالانه در این نظم جدید دارند.»
کارشناس مسائل چین درباره تأثیر اجلاس اخیر بریکس بر ایران نیز گفت «این از معدود دفعاتی است که اعضاء بریکس تقریباً یک جهت‌گیری سیاسی و اقتصادی خاص را پیش‌گرفته‌اند و این جهت‌گیری تا حدودی منطبق با قطب‌نمای سیاسی و امنیتی تهران است و درنتیجه باید پذیرفت که این یک فرصت طلایی برای جمهوری اسلامی ایران است تا بتواند اقتصاد آسیب‌دیده خود را از طریق عضویت در بریکس احیاء کند.»
رضایی‌نژاد معتقد است که نظم اقتصادی جدید منطبق با منافع کشورهای خالق آن است و برای دیگران چیزی جز شرایط فعلی البته با کمی ثبات بیشتر را به ارمغان ندارد. وی درباره سیاست‌های آتی ایران برای منفعت بردن از شرایط فعلی نیز گفت: «بنابراین به نظر می‌رسد در حال حاضر تهران باید علاوه بر حضور فعالانه در چنین سازمان‌هایی، منافع اقتصادی زیربنایی و پایداری چون انتقال فناوری‌های نوین به داخل و تبدیل‌شدن به نقطه کانونی حمل‌ونقل را پیگیری کند تا بتواند در آینده سیاست بین‌الملل بازیگری بهتری از خود به نمایش بگذارد.»
این کارشناس همچنین ادامه داد: «ایران باید با عنایت به مفاهیمی چون امنیت محیط‌زیستی و امنیت غذایی که در موضوعاتی چون بحران آب و افزایش قیمت گندم و دانه‌های روغنی کاملاً ملموس شده است، شکلی از همکاری و توسعه روابط اقتصادی را در دستورکار قرار دهد که علاوه بر تضمین حداکثری منافع خود به جهت کنترل بحران‌های داخلی، بتواند در عرصه بین‌المللی نیز نقشی را بر عهده داشته باشد.»
وی در پایان این‌گونه توصیه کرد که حضور در این چندجانبه‌گرایی جدید، نباید تهران را از تقویت روابط دوجانبه غافل کند؛ زیرا بحران‌های فعلی در جهان نشان از ناپایداری اوضاع دارند.
0 Comments