غزه، اوکراین و جایگاه تخریبشده اروپاییها در افکار عمومی
عفیفه عابدی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با تحلیل مواضع کشورها در خصوص حمله نظامی روسیه به بحران تصریح کرد: مواضع کشورها در قبال حمله نظامی روسیه به اوکراین را باید بر اساس مناسبات و مسائلی که با کشورهای درگیر بحران دارند، ارزیابی کرد و نمیتوان آنها را صرفا بر اساس موقعیت جغرافیایی دستهبندی نمود.
وی با اشاره به موضعگیری سریع و منتقدانه ژاپن علیه روسیه به عنوان کشوری آسیایی، افزود: در جریان حمله روسیه به اوکراین شاهد بودیم، حتی کشورهایی که مسائلی با غرب دارند نیز موضع میانهای نسبت به حمله روسیه اتخاذ کردند و حمایت صریحی از این اقدامات نداشتند.
ناتوانی روسیه در اجماعسازی
این کارشناس مسائل روسیه درخصوص انتقادات برخی کشورهای هم راستا با مواضع بینالملل روسیه گفت: گرچه روسیه یک قدرت سیاسی و نظامی است؛ اما به دلایل مختلف جایگاه و قدرت اجماعسازی با سایر کشورها را ندارد. به ویژه اینکه تحرکات نظامی اخیر برخلاف حقوق بینالملل بوده است و نگرانیهایی نسبت به تداوم سیاست تهاجمی روسیه در قبال دیگر کشورهای همسایه عضو شوروی سابق ایجاد میکند. عموم کشورهای عربی و آسیایی این قدام روسیه را ضربه بزرگی به صلح، ثبات و امنیت منطقه ارزیابی کردهاند.
عابدی تاکید کرد: مسلما شرایط اقدام یکجانبه نظامی روسیه در اوکراین و خودداری غرب از ورود به واکنش نظامی، این دیدگاه را در فضای بینالمللی، به ویژه میان کشورهایی که مسائلی با ایالات متحده و غرب دارند، ایجاد کرده که هژمونی آمریکایی کاملا فروپاشیده است؛ دوره تحول نظام بینالملل فرارسیده و روسیه یکی از قدرتهای جدید و غیرقابل چشم پوشی است.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی کشورها برای اعلام مواضعشان مسائل متعددی را درنظر گرفتهاند، توضیح داد: پس از اقدامات نظامی ایالات متحده در افغانستان و سپس عراق، بعضا مدیریت آمریکا بر بسیاری از مسائل جهانی پذیرفته شده بود؛ اما بحران اقتصادی جهانی، آغاز مواضع انتقادی روسیه در قبال یکجانبهگرایی آمریکا در سال ۲۰۰۷، جنگ گرجستان و تصرف آبخازیا و اوستیای جنوبی از سوی روسیه، پس از آن ظهور گروه تروریستی داعش و ناتوانی آمریکا برای مقابله یکجانبه با آن، تحولات سوریه که در آن یک بار واشنگتن خط قرمز تعیین و سپس از آن عقب نشینی کرد از جمله عواملی است که کشورها با درنظرداشتن آنها درخصوص روندهای جهانی موضع گیری میکنند.
عابدی ادامه داد: علاوه بر اینها خروج آمریکا از افغانستان و تبدیل شدن چین به قدرت برتر اقتصادی جهانی و اکنون حمله روسیه به اوکراین در فضای انفعال آمریکا، شاخصهای دیگری در تحول نظام بینالملل هستند که بر مواضع اعلامی کشورهای دیگر در قبال تحولات جاری و آینده تاثیرگذار بوده و هستند.
این تحلیلگر مسائل روسیه تصریح کرد: به نظر میرسد این شرایط، ریسک پذیری بازیگرانی مانند روسیه را که سودای ابرقدرتی دارند افزایش میدهد، اما کماکان بازیگران دیگر همچنان با احتیاط تحولات بینالمللی را دنبال میکنند.
نقش موثر اروپا در شکلگیری بحران اوکراین
وی به اظهارات مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه این اتحادیه تاکنون دو بسته تحریمی را علیه روسیه وضع کرده و به سختی تلاش میکند بسته سومی را در صورت توافق اعضا به اجرا برساند، اشاره کرد و گفت: اروپا نقش بسیار موثری بر شکلگیری بحران اوکراین در سال ۲۰۱۴ داشت. وعدههای اروپا به اوکراین درباره عضویت این کشور در اتحادیه اروپا و ناتو، آن هم بدون ارائه هیچگونه تعهد یا تضمینی، شکاف سیاسی در اوکراین را تشدید کرد. در مقابل، روسیه به جای انفعال، سیاست تهاجمی در قبال تحولات اتخاذ نمود.
عابدی اضافه کرد: در مقابل حمله غربگرایان به کاخ ریاست جمهوری اوکراین در ۲۲ فوریه ۲۰۱۴، روسیه اقدام به ضمیمه ساختن کریمه و استقرار در شرق اوکراین کرد. به نظر میرسد سیاستهای اشتباه اروپا در تشدید بحران سیاسی و اقتصادی اوکراین نقش موثری داشت گرچه اساساً بحران در این کشور ریشههای عمیقتر تاریخی داشت.
انتظار غیرواقعبینانه اوکراین از ناتو
این کارشناس مسائل روسیه ضمن اشاره به اظهارات رئیس جمهور اوکراین که گفته بود ما برای دفاع از کشور تنها ماندهایم و اعضای ناتو میترسند اوکراین را بخشی از قلمروی خود اعلام کنند تا ناچار نشوند به کمک ما بیایند، تاکید کرد: انتظار کییف از اتحادیه اروپا و ناتو صرفا بر اساس مواضع سیاسی و لفظی آنها غیرواقعبینانه بود و اوکراین بر اساس این انتظارات غیرواقعبینانه به این میدان وارد شد. این کشور رسما عضو ناتو نشده بود و طبیعتا غرب میتواند با استناد به مفاد پیمان ناتو انفعال خود در برابر روسیه را توجیه کند.
وی ضمن یادآوری موضع سخنگوی کاخ سفید مبنی بر اینکه آمریکا وارد جنگ با روسیه نمیشود و نیروهایش را برای جنگ به اوکراین اعزام نخواهد کرد، گفت: ایالات متحده آمریکا نیز موضع صرفا سیاسی خود را توجیه میکند. در واقع غرب تعهد الزامآوری به موجب پیمان ناتو به اوکراین نداشت. پیشتر درباره تحرکات روسیه هم تاکید داشت در صورت حمله روسها به اوکراین، تحریمهای شدیدی علیه مسکو اعمال میشود و سخنی از پاسخ نظامی نبود.
در ادامه، عابدی به کاهش ارزش روبل، سقوط سهام روسیه و تداوم فشار بر این کشور بعد از حمله به اوکراین با مسدود سازی موجودی ۳ بانک دیگر این کشور با دارایی ۷۰ میلیارد دلار اشاره و خاطرنشان کرد: قطعا احساس تهدید اروپا و در واقع ناتو از جانب روسیه، اکنون تشدید شده و مسلما برنامهریزی نرم افزاری و سخت افزاری غرب برای تضعیف روسیه به روزرسانی خواهد شد. تحریم اقتصادی جدید اعلامی بخشی از آن است و انتقال بحران به درون روسیه و افزایش هزینههای مسکو در اوکراین موارد دیگری هستند که احتمالا در دستور کار آمریکا و ناتو قرار دارند.
نفع چین از تشدید بحران در روابط آمریکا و روسیه
این کارشناس مسائل روسیه به تشریح موضع چین در برابر حملات روسیه به اوکراین پرداخت و با اشاره به برخی تحلیلها مبنی بر اینکه پکن از به کارگیری واژه «تجاوز» خودداری کرده و محکوم نکردن مسکو چراغ سبزی برای این کشور محسوب میشود، یادآور شد: چین به واسطه سیاست محافظه کارانه و تمرکز بر برنامههای اقتصادی به قدرت اقتصادی برتر جهان تبدیل شده است. به نظر میرسد موضع این کشور در قبال تحولات اخیر نیز محافظه کارانه و در ادامه مسائل اخیر پکن در رابطه با واشنگتن بوده است.
عابدی گفت: تشدید بحران در رابطه آمریکا و روسیه قطعا به نفع چین است؛ زیرا تمرکز ایالات متحده بر شرق را کاهش میدهد و آمریکا را از تعارض جدی با چین باز میدارد. این شرایط قطعا مطلوب چین است، اما با این حال پکن تحرک آشکاری درباره بحران اوکراین از خود نشان نخواهد داد.
0 Comments