دکتر مهرداد حلال خور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه بودجه‌ریزی در آمریکا، خصوصا در امور دفاعی، یکی از مسائل ساختاری نیرو‌های دفاعی وامنیتی آمریکاست، خاطرنشان کرد: اصلی پذیرفته شده در دنیا، خصوصا در آمریکا وجود دارد که قدرت نظامی مبنای اصلی قدرت است و با توجه به آن رویکرد بودجه‌ریزی دفاعی توسط کارشناسان زبده وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دفاعی – امنیتی تعیین می‌شود، در واقع شخص رئیس جمهور و تیم همراه او چندان نمی‌توانند در این رابطه دخل و تصرفی داشته باشند.

افزایش سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه

وی افزود: با توجه به ایجاد این تصور که روسیه و چین به لحاظ توسعه فناوری‌های نظامی در حال نزدیک شدن به آمریکا هستند، چندین سال است که آمریکا به دنبال سرمایه‌گذاری سنگین در بخش تحقیق و توسعه وزارت دفاع است. بودجه تحقیق و توسعه وزارت دفاع به تنهایی تقریبا معادل 40 درصد از کل بودجه تحقیق و توسعه تمام دستگاه‌های موجود در آمریکا است. در بودجه 2022 نیز حدود 68 میلیارد دلار به آن اختصاص داده‌اند تا فاصله خود را نسبت به رقبای جهانی‌شان حفظ کنند.

حلال خور ادامه داد: بایدن برای سال 2022 از مجلس سنای آمریکا مقداری بودجه برای مسائل کلان و امور دفاعی خواست، اما کنگره آمریکا که مسئول نگارش و اختصاص ردیف‌های بودجه است، 25 میلیارد دلار بیشتر از آنچه بایدن درخواست کرده بود، به این مهم اختصاص داد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه جهت‌گیری کلی آمریکا به سمت هوشمندسازی، کوچک کردن و استفاده از فناوری‌های نوین در نیروهای نظامی است، افزایش بودجه تحقیق و توسعه را در راستای این اهداف دانست و گفت: بنابراین جای تعجب نیست که بودجه نظامی بایدن دموکرات از ترامپ جمهوری خواه بیشتر شده است.

بودجه قابل توجه «طرح بازدارندگی» آمریکا در مقابل چین

وی تصریح کرد: بایدن در بودجه امسال حدود 7.1 میلیارد دلار برای مقابله با چین و با عنوان «طرح بازدارندگی در اقیانوس آرام» اختصاص داده است. استدلال آن‌ها برای تخصیص چنین بودجه‌ای، این بوده که می‌خواهیم با ایجاد بازدارندگی، از دست‌اندازی‌های چین در حریم همسایگی خود جلوگیری کنیم که در این رابطه خصوصا بحث تایوان را پررنگ کرده‌اند. این میزان بودجه، صرف ایجاد تاسیسات نظامی و یا انباشت سلاح‌ در حریمی است که چین به دنبال تقویت حضور نظامی‌اش در آنجا می‌باشد.

ورود آمریکا به فاز نظامی در برابر چین

حلال خور توضیح داد: آمریکا محدوده‌ای در اطراف چین تعریف کرده که در آن به دنبال ایجاد پایگاه نظامی است و بودجه مهمی نیز برای آن درنظر گرفته‌اند. سال گذشته این میزان بودجه به این موضوع اختصاص نداده بودند. این مسئله نشان می‌دهد رویکرد آمریکا در خصوص چین نسبت به گذشته و به مرور بعد نظامی بیشتری می‌یابد و تنها درصدد ایجاد محدودیت و تنزل دادن جایگاه اقتصادی چین نیستند، بلکه در حال ورود به فاز نظامی هستند. البته چین نیز در پاسخ به این رویکرد آمریکا، اخیرا موشک هایپرسونیک جدید و با فناوری بسیار بالا را آزمایش کرد.

معاون علمی پژوهشکده شهید صدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه بایدن درخصوص روسیه چنین رویکرد نظامی اتخاذ نکرده است، ادامه داد: با وجود همه تنش‌ها، او در پاسخ به این پرسش که آیا نیرویی نظامی به اوکراین ارسال خواهید کرد، گفت خیر، حمایت ما از اوکراین تنها حمایت دیپلماتیک است و 300 میلیون دلار برای کمک‌های امنیتی به دولت اوکراین اختصاص داد که بیشتر صرف اقدامات زیرساختی می‌شود و حضور نظامی جدید در آنجا ندارند.

وی با تاکید بر اینکه اهمیتی که چین برای سیاستمداران دفاعی – امنیتی آمریکا پیدا کرده، از روسیه بیشتر شده است، اظهار داشت: افزایش بودجه تحقیق و توسعه آمریکا در سطح جهانی برای مقابله با روسیه و چین است. در مباحث سایبری نیز 8.9 درصد نسبت به سال 2021 افزایش بودجه داشته اند که نشان می‌دهد تاثیرات پیشرفت سایبری بر بودجه‌ریزی آن‌ها بیشتر بوده است و البته این پیشرفت به ناتو نیز کمک می‌کند.

این استاد دانشگاه همچنین گفت: تمام بودجه‌ای که برای دفاع از اروپا و فعالیت در ناتو گذاشته شده است، رقم 4.2 میلیارد دلاری است که نشان می‌دهد چندان تمایلی به استفاده از ابزارهای نظامی در این خصوص و گسترش حضور نظامی در آن ندارند.

تصمیم برای حضور حداقلی در خاورمیانه

حلال خور به رویکرد آمریکا نسبت به اختصاص بودجه در خاورمیانه اشاره کرد و توضیح داد: بودجه‌ای که برای فعالیت در خاورمیانه تصویب کرده‌اند، حاکی از تصمیم برای حضور حداقلی و یا هزینه حداقلی در این منطقه است، البته این حضور حذف نخواهد شد و تنها نکته‌ای که نسبت به بودجه سال گذشته وجود دارد کمک 177 میلیون دلاری به کردهای سوریه است. ترامپ موافق کمک به کردها نبود و اکنون نیز این کمک در قالب بودجه مبارزه با داعش و برای حضور نظامی شان در پایگاه التنف سوریه به کردها انجام می‌شود تا هم حضور محدود ‌نظامی در سوریه داشته باشند و هم از کردها محافظت کنند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: به نظر می‌رسد با توجه به این بودجه، آمریکا در سال جاری مناقشه خاصی در خاورمیانه برای خود متصور نیست و سیاست آرام سازی را در پیش گرفته‌ است.

وی در پایان یادآورشد: طی 10 سال گذشته، بیشتر پیشرفت‌های اقتصادی چین برای آمریکا اهمیت داشت. به همین دلیل بیشتر شاهد موضع‌گیری‌های اقتصاددانان آمریکا بودیم، اما اکنون جامعه دفاعی – امنیتی آمریکا به مسائل نظامی چین توجه نشان داده است که حاکی از نگرانی جدی از سوی چین است.