جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
پیامدهای مهم اجرایی شدن پیمان مشارکت اقتصادی جامع منطقهای
دکتر میترا راه نجات در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی ضمن اشاره به اعلام آغاز اجرایی شدن پیمان RCEP اظهار داشت: توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع منطقهای (RCEP) بزرگترین توافق تجارت آزاد جهان است که از ابتدای سال 2022 اجرایی شده و 30 درصد جمعیت جهان با بازاری بیش از 26 تریلیون دلار را پوشش میدهد.
نقش و اهمیت پیمان RCEP
وی با تاکید بر اهمیت و نقش این پیمان اقتصادی افزود: به نظر میرسد این پیمان که 20 فصل مربوط به تجارت کالا و خدمات، جابجایی افراد، سرمایهگذاری، مالکیت معنوی، تجارت الکترونیک، رقابت، تدارکات دولتی و حل و فصل اختلافات را پوشش میدهد، فرصتهای تجاری و سرمایهگذاری جدیدی را برای کشورهای عضو پیمان فراهم میکند.
این عضو هیئت علمی گروه اقتصاد سیاسی و سیاستگذاری عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، با یادآوری اینکه تحلیلها حاکی از این است که تاثیرات اقتصادی این پیمان به سرعت خود را نشان نخواهد داد و چند سال طول خواهد کشید تا مزایای اقتصادی آن آشکار شود، گفت: در حال حاضر کشورهای عضو این پیمان باید تلاشهای گستردهای جهت اجرای مفاد پیمان در بخشهای برنامهریزی برای کاهش عوارض گمرکی، بهینهسازی زنجیره تامین، اقدامات غیرتعرفهای، تسهیل تجارت و شفافیت، داشته باشند.
راه نجات با اشاره به آثار و پیامدهای اجرای کامل پیمان RCEP اضافه کرد: پس از اجرایی شدن این پیمان، زمینه برای تجارت 90 درصد کالاهای تولیدی کشورهای عضو، ذیل این توافقنامه امکان پذیر است که بهمرورزمان شامل تعرفه صفر میشود و چون رویههای تجاری سادهسازی خواهد شد، با جریان تسهیل شده تجارت در بخش خدمات – سرمایهگذاری مواجه خواهیم بود.
نقش فعالانه چین در تدارک اجرای پیمان RCEP
این استاد دانشگاه ادامه داد: دولتهای عضو این پیمان در زمینه سازی اجرایی شدن مفاد و تسریع در استفاده از فرصتهای موجود نقش اساسی دارند و در راس آنها دولت چین قرار دارد که با برنامهریزی کامل، در حال آمادهسازی صنایع و شرکتهای محلی برای بهره بردن از این فرصتها است.
وی درخصوص تحولات و پیامدهای سیاسی، منطقهای و اقتصادی اجرای این پیمان نیز توضیح داد: این پیمان به عنوان بزرگترین پیمان تجارت آزاد جهانی، حتی از سایر بلوکهای تجاری منطقهای مانند توافقنامه ایالات متحده – مکزیک – کانادا (USMCA) و اتحادیه اروپا نیز بزرگتر است. در واقع پیمان RCEPپیروزی ژئوپلیتیکی برای چین، در زمانی است که نفوذ اقتصادی آمریکا در آسیا و اقیانوسیه کاهش یافته است.
راه نجات با بیان اینکه اگرچه این پیمان نشان دهنده پیروزی قدرتهای متوسط یعنی گروه ASEAN است، با یادآوری اینکه چین و ژاپن در حقیقت معمار آن محسوب نمیشوند، اضافه کرد: چین با عضویتش در این پیمان و صبوری در مقابل دیپلماسی هشت ساله گروه ASEANبه دنبال تقویت و توسعه روابط با همسایگان خود است و با توجه به قدرت اقتصادیاش نسبت به سایر اعضای پیمان، مسلما منفعت بیشتری نیز به دست خواهد آورد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: این توافقنامه عامل اصلی و سرعت بخش در گفتگوهای توافقنامه تجارت آزاد سه جانبه چین – ژاپن – کره جنوبی خواهد بود که سالها تعطیل مانده بود و در قالب این پیمان نامه مذاکرات سه جانبه مجددا احیا خواهد شد.
وی با اشاره به عضویت هند به عنوان رقیب اقتصادی چین در سال 2019، ادامه داد: این پیوستن همراه با ترسهایی بوده و علیرغم اینکه بخشهایی از اقتصاد هند همچون داروسازی، نخ پنبه و صنعت خدمات از نتایج این پیمان بهره خواهند برد، لیکن سایر بخشها همچون کشاورزی توان رقابت با چین را ندارند و احتمال زیادی وجود دارد که بازار هند به تصرف چین درآید.
تقویت کارایی اقتصاد شمال و جنوب شرق آسیا
راه نجات با بیان اینکه بر اساس این پیمان، اقتصاد شمال و جنوب شرق آسیا کارآمدتر شده و نقاط قوت آنها در فناوری، تولید، کشاورزی و منابع طبیعی به هم پیوند میخورند، اظهار داشت: اگرچه این پیمان زنجیره تولید را در این منطقه تقویت میکند، ولی حساسیتهای سیاسی را نیز به همراه دارد. در این راستا، ضعف قوانین مالکیت معنوی حایز اهمیت است. ضمن اینکه این توافقنامه اساساً چارچوبی در مورد نیروی کار، محیط زیست، یا شرکتهای دولتی بیان نمیکند.
به گفته این استاد دانشگاه، از آنجا که آسیای جنوب شرقی قبلا با اعضای این پیمان قرارداد تجارت آزاد بسته است، بیش از کشورهای شمال شرق آسیا از پیمان سود خواهد برد که تخمینهای اولیه سود 19 میلیارد دلاری را تا سال 2030 مطرح کردهاند.
وی ادامه داد: این پیمان میتواند دسترسی به بودجههای طرح «یک کمربند – یک راه» را بهبود بخشد و با تقویت حمل و نقل، انرژی و ارتباطات، دسترسی به بازار را چند برابر کند. همچنین امکان جذب سرمایهگذاری خارجی بیشتر، در صورت وجود قوانین مبدا مطلوب نیز وجود دارد. علاوه بر اینها، با توجه به ابعاد مختلف اقتصادی این پیمان، میتوان انتظار داشت که جهان در سال 2030 با یک قطب اقتصادی به شدت قدرتمند و یکپارچه مواجه خواهد شد که میتواند در عرصه اقتصادی – سیاسی – امنیتی جهانی بازیگری چشمگیری داشته باشد.
نقش آفرینی مهم پیمان RCEP در آینده
راه نجات با اشاره به نقشآفرینی مهم این پیمان در آینده نیز گفت: با حضور چین در این پیمان، موقعیت ضعیف شده آمریکا در اقتصاد شرق آسیا و قدرت گیری کشورهای ASEAN، با وضعیت در حال تغییر در شرق آسیا مواجه هستیم. در این تغییر شاهد افزایش توان اقتصادی منطقهای شرق آسیا نسبت به سایر نقاط جهان خواهیم بود که با توجه به حجم بالای سرمایهگذاری چین در کشورهای عضو پیمان در مقابل رویکرد نامطلوب و سختگیرانه آمریکا برای سرمایهگذاری و همکاری اقتصادی در این منطقه میتوان گفت که چین در این منطقه دست بالا را نسبت به آمریکا خواهد داشت.
وی در عین حال تاکید کرد: باید توجه داشت که قدرت نرم آمریکا در کشورهای عضو پیمان بسیار بیشتر از چین است و با تغییر رویکرد اقتصادی آمریکا در این منطقه، گسترش روابط اقتصادی مردم با مردم، حضور پررنگ نظامی آمریکا در کشورهای عضو پیمان، برتری جایگاه اقتصادی چین بر آمریکا در این منطقه با چالش بیشتری مواجه خواهد شد.
0 Comments