شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک استاد دانشگاه با بیان اینکه طالبان تاکنون به هیچ یک از خواستههایی که از سوی جامعه بینالمللی مطرح شده، عمل نکرده است، اقدام پاکستان در حمایت از طالبان برای حضور در نشست سازمان همکاری اسلامی را نمادین دانست و گفت: افغانستان در شرایط کنونی به تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه گروهها و اقوام و مذاهب که برآمده از آرای مردمی باشد، نیاز دارد.
دکتر روح الله اسلامی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به درخواست سخنگوی طالبان از کشورهای اسلامی مبنی بر اینکه در نشست سازمان همکاری کشورهای اسلامی در اسلام آباد، حاکمیت این گروه را به رسمیت بشناسند، خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی طالبان تلاشهای متعددی برای به رسمیت شناخته شدن انجام داده است، اما تاکنون هیچ کشوری آنها را به رسمیت نشناخته است.
وی با بیان اینکه با وجود اعلام موقتی بودن دولت طالبان و تصمیم برای تشکیل دولتی فراگیر، تغییری در اندیشه و عملکرد طالبان حاصل نشده است، افزود: آنها تاکنون به هیچ یک از خواستههایی که مطرح شده، عمل نکرده و با تعطیل کردن اغلب ادارات دولتی، سیاست قومیتگرایانهای در پیش گرفتهاند. آنها زمینها را تصرف کرده و دانشگاهها هم همچنان تعطیل ماندهاند. دختران از پایه ششم به بعد اجازه رفتن به مدرسه ندارند و تمام کارمندان زن در ادارات را خانهنشین کردهاند و نتوانستهاند حقوق کارمندان را پرداخت کنند.
این استاد دانشگاه ضمن تشریح ناتوانی طالبان از مدیریت کشور در حوزههای مختلف به دلیل بیسوادی و بیتجربگی، گفت: آنها مرتب اعلام کردهاند که طالبان پیشین نیستند و نسبت به گذشته تغییر کردهاند؛ اما هیچ تغییری در رفتار آنها حاصل نشده است. اکنون آنها نیاز دارند به رسمیت شناخته شوند و این شناسایی از سوی کشورهای همسایه برایشان اهمیت زیادی دارد.
اسلامی با یادآوری اینکه کشورهای همسایه مانند گذشته روند ارسال کالا و خدمات به افغانستان را ادامه میدهند، به اظهارات وزیر خارجه پاکستان که نشست سازمان همکاری اسلامی در اسلام آباد را فرصتی برای طالبان دانسته بود تا نگرانیهای جامعه جهانی را از بین ببرد، اشاره و تصریح کرد: پاکستان برای کمک به شناسایی سیاسی طالبان فعالیتهای زیادی کرده است؛ البته ترکیه، قطر، امارات و برخی کشورهای دیگر هم تحرکاتی در این رابطه داشتهاند، اما آنها برخلاف پاکستان بر ضرورت تغییر رفتار طالبان هم تاکید کردهاند.
این تحلیلگر مسائل افغانستان با اشاره به حضور 57 کشور در نشست سازمان همکاری اسلامی در اسلام آباد، تلاش برای جلب حمایت کشورها را در جهت کسب مشروعیت، راهبرد طالبان در نشست سازمان همکاری اسلامی عنوان کرد و ادامه داد: پاکستان از آمریکا، انگلیس، روسیه، اتحادیه اروپا، بانک جهانی، نهادهای حقوق بشر رسما برای شرکت در این نشست دعوت کرده است و با دعوت طالبان آنها را بازیگر و یا دولت مشروع در نظر گرفته است.
اسلامی افزود: گرچه ممکن است برخی از این بازیگران در این نشست شرکت نکنند، اما طالبان عنوان کردهاند که میخواهند به سه مسئله اقتصاد، نظام بانکی و عادیسازی روابط با کشورها بپردازند.
اقدام نمادین پاکستان
این استاد دانشگاه توجه به مبارزه با تروریسم از سوی طالبان را از دیگر خواستههای کشورهای منطقه از طالبان برشمرد و گفت: سطح خواستههایی که اکنون از طالبان وجود دارد از واقعیتهای موجود، بسیار دور است و بعید به نظر میرسد کشورها با توجه به این شرایط به سمت به رسمیت شناختن طالبان بروند؛ اما در هر حال پاکستان خواهان استفاده از هر فضایی به نفع طالبان است تا این شناسایی زودتر رخ دهد.
وی در عین حال اقدام پاکستان برای کمک به شناسایی طالبان را اقدامی نمادین توصیف کرد و ادامه داد: این تحرکات کاملا در راستای منافع پاکستان و برای ایجاد حیات خلوت در بخش عمدهای از افغانستان است تا بتواند به راحتی نفوذ خود را در این کشور ادامه دهد.
چالشهای اساسی افغانستان برای همسایگان
اسلامی با تاکید بر اینکه افغانستان چالشهای اساسی برای کشورهای همسایه ایجاد کرده است، به مسائل ایجاد شده در پی سیل مهاجرت، قاچاق مواد مخدر و رشد تروریسم پرداخت و اظهار داشت: اگر همچنان در افغانستان دولتی شکننده حضور داشته باشد کشورهای همسایه آسیبهای مختلفی خواهند خورد. با این حال به دلیل اختلافات و تنوع دیدگاه میان کشورهای همسایه و دیگر کشورهای فرامنطقهای شاهد عدم شکلگیری تفاهم در رابطه با افغانستان هستیم و برخلاف جریانی که در کنفرانس بن رخ داد، شاهد شکلگیری دولتی قوی نخواهیم بود.
این کارشناس مسائل افغانستان افزود: باید اقدامی در راستای برگزاری انتخابات در افغانستان صورت گیرد. اگر این کشور همچنان شرایط برگزاری آنها را ندارد، باید طالبان به سمت اعلام فراخوانی برای بازگشت نیروهای متخصص و خانهنشینها سوق داده شود تا آنها که میتوانند نظم اداری و نهادهای حکومتی را سرپا نگه دارند، بازگردند که البته بخشی از آنها زنان هستند.
وی تاکید کرد: گرچه با توجه به دیدگاههای متعصبانه طالبان، بعید به نظر میرسد در افغانستان چشمانداز روشنی برای تحقق این موارد وجود داشته باشد، اما نشست سازمان همکاری اسلامی هم میتواند به همراستا شدن کشورهای اسلامی و همسایه افغانستان در اصلاح رویکرد طالبان کمک میکند و بتوانند از طالبان تعهد و تضمینی برای بهبود شرایط افغانستان بگیرند.
اسلامی گفت: کشورهای همسایه افغانستان چارهای جز گفتگو با طالبان ندارند، بنابراین باید گفتگوهای دیپلماتیکی رقم بزنند و با اعمال سیاستی فعالانهتر، شناسایی را به بازگشت افراد به کارشان، استفاده از ظرفیت زنان و آموزش و اشتغال آنها و همچنین اصلاح قانون اساسی با بهرهگیری از نظرات مردم و نخبگان مشروط کنند.
0 Comments