اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
دکتر هشام فیلی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب در خصوص ضرورت توجه به رشد و توسعه هوش مصنوعی در ایران و برنامهریزی در این رابطه، خاطرنشان کرد: بیش از دو دهه است که دانشگاههای کشور در زمینه هوش مصنوعی فعالیتهایی دارند و دانشجو میپذیرند؛ بنابراین به لحاظ دانشگاهی این رشته بسیار جا افتاده و خوشبختانه به لحاظ نیروی انسانی، در دانشگاههای تراز اول، دانشجو و اساتید بسیار خوبی حضور دارند.
ایران از جمله کشورهای برتر در چاپ مقاله در زمینه هوش مصنوعی
وی افزود: ایران در زمینه چاپ مقاله، جزو چند کشور برتر دنیا است و براساس برخی آمارها بیستمین کشور فعال در این حوزه هستیم؛ اما قطعا چاپ مقاله معیار مناسبی برای ارزیابی جایگاه جهانی ایران از منظر هوش مصنوعی نیست. ضمن اینکه باید در نظر داشت بسیاری از کشورهای برتر دنیا در این حوزه، به لحاظ ارائه مقالات از ما عقبتر هستند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه برای توسعه هوش مصنوعی و کاربردی کردن آن در ایران باید به چند عامل مهم توجه داشت، نیروی انسانی کارآمد و خبره را در این زمینه مهم برشمرد و گفت: مسئله دیگر بحث «داده»ها است. در واقع هوش مصنوعی به معنای استفاده از تجربیات و دادههای گذشته برای ارائه سیستم هوشمند است؛ بنابراین ما در این بحث «داده محور» هستیم.
سه ضلع ضروری برای توسعه هوش مصنوعی
فیلی با اشاره به ضرورت توجه به ایجاد زیرساختهای سخت افزاری در کشور برای توسعه و کاربردی کردن هوش مصنوعی، اضافه کرد: نیروی انسانی، دادهها و زیرساختهای سخت افزاری سه ضلعی هستند که با داشتن آنها میتوان یک سیستم هوش مصنوعی را توسعه داد و باید این سه ضلع را پرورش داد.
وی در عین حال با بیان اینکه در زمینه نیروی انسانی حداقل ما در سطوح کارشناسی و ارشد نیروهای خوبی داریم، گفت: اگر بتوانیم درصد مناسبی از همین نیروها را در کشور حفظ کنیم؛ بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود. مشکل اصلی این است که متاسفانه ما شاهد مهاجرت نخبگان هستیم و در زمینه هوش مصنوعی این مهاجرت به مراتب شدیدتر است. بنابراین باید به روشی امکاناتی برای نخبگان هوش مصنوعی کشور ایجاد کنیم تا از میزان مهاجرتها کاسته شود و دستکم درصد خوبی از آنها در کشور بمانند.
عضو هیئت علمی گروه هوش ماشین و رباتیک دانشگاه تهران، با تاکید بر اهمیت توجه به الزامات توسعه هوش مصنوعی، یادآور شد: در زمینه «داده»ها چندین سال است که در دنیا حرکتی به نام «Open Data» ایجاد شده که امکان توسعه هوش مصنوعی را فراهم کرده؛ اما متاسفانه در ایران هنوز چنین امکان و زمینهای ایجاد نشده است؛ این دادهها شامل مسائلی مانند سوابق خرید، اتفاقات و فرآیندهایی که در یک سازمان وجود دارد و این قبیل موضوعات است، اما در شرایطی که بیشترین دادهها را سازمانهای حاکمیتی دارند؛ در کشور ما هنوز فعالیت و انگیزه جدی در زمینه آزادسازی دادهها دیده نمیشود.
اهمیت آزادسازی دادهها با حفظ حریم شخصی
فیلی تاکید کرد: یکی از اقدامات مهمی که باید در ایران مورد توجه قرارگیرد، بحث «آزادسازی دادهها» با حفظ حریم شخصی و با انجام عملیاتی است که به آن «گمنامسازی دادهها» گفته میشود.
این استاد دانشگاه توجه به تامین زیرساخت را ضروری عنوان کرد و گفت: اگر شاهد پیشرفتها در خصوص هوش مصنوعی در دنیا هستیم و همه روزه اپلیکیشنها و برنامههای کاربردی هوش مصنوعی ساخته میشوند، به دلیل وجود سرورها و زیرساختهای بسیار قدرتمند است. در واقع بخش زیادی از پیشرفت هوش مصنوعی مدیون توسعه بسیار بالای سختافزار در چند سال اخیر بوده است.
وی توضیح داد: بسیاری از محاسبات که پیش از این انجام نمیشد، امروزه به واسطه سرعتهای بالایی که فراهم شده، انجامپذیر است. بنابراین باید این زیرساختهای مناسب را در اختیار دانشجویان و محققان قرار داد. معمولا سخت افزارهایی مانند کارت گرافیکی که محاسبات بر روی شبکههای عصبی را انجام میدهند، میتوانند تغییراتی جدی در مدلهای هوش مصنوعی قرار دهند.
در ادامه، این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه بدون بحث اکوسیستم، نرمافزارهای هوش مصنوعی نمیتوانند آنچه را به دنبال آن هستیم، فراهم کنند، ادامه داد: اکوسیستم در واقع بازاری است که در آن چرخه مالی ایجاد میشود و محصولاتی در آن قرار میگیرند که بتوانند به کاربران خدمت ارائه دهند. این هم نکتهای است که باید حاکمیت به آن توجه کند. در واقع در کنار ایجاد محیطی برای توسعه هوش مصنوعی، باید در جهت ایجاد بازارهای مناسب برای شکلدهی به چرخهای مالی هم اقدام شود.
فیلی افزود: این بازار در ابتدا محرک میخواهد و بعد از آن، خود راهاندازی میشود و به کارش ادامه میدهد. اکنون نیز یکسری محصولات اولیه هوش مصنوعی داریم که به خوبی جا افتاده است. برای نمونه پلاکخوانهایی که در معابر و برای کنترل طرح ترافیک استفاده میشوند از این امکان استفاده میکنند.
وی با اشاره به ابعاد گسترده بهرهگیری از هوش مصنوعی در دنیا، تصریح کرد: بخشی از هوش مصنوعی، خصوصا در زمینه پرش تصویر یا پرشدادهها خدماتی است که اگر ما انجام ندهیم، در دنیا به آن پرداخته میشود و ما بعدها احتمالا از خدمات آنها بهرهمند میشویم؛ اما باید در نظر داشت مسائلی هم هست که مربوط به کشور ما است و در دنیا به آن توجه نمیشود؛ از جمله آنجا که به خط و زبان فارسی ربط دارد. پردازش خط و زبان فارسی بخشی از هوش مصنوعی است که قطعا کشورهای دیگر نه چندان به آن اهمیت میدهند و نه برایشان اولویتی دارد.
فیلی گفت: ما نباید منتظر شویم که این قبیل خدمات را از دیگر کشورها بگیریم و باید خود در این زمینه دست به کار شویم. در واقع توجه ویژه به مباحث بومی میتواند جزو اولویتهایی باشد که باید در این چارچوب مورد توجه قرار گیرد.
0 Comments