دکتر هادی دولت‌آبادی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، لغو قرارداد 56 میلیارد یورویی خرید زیردریایی از فرانسه توسط استرالیا و تصمیم برای خرید این تجهیزات از آمریکا و انگلیس را ضربه‌ای مهم به موقعیت، اقتصاد و پیشرفت فنّاورانه فرانسه ارزیابی کرد و اظهار داشت: به لحاظ راهبردی، زمانی که فرانسه با مشکلاتی ازاین‌دست مواجه می‌شود تلاش می‌کند با شدت عمل واکنش نشان دهد و این رویکرد به همان «استراتژی عظمت» که ژنرال دوگل از آن یاد می‌کرده، برمی‌گردد.

وی با اشاره به انتقادات تند مقامات فرانسه علیه آمریکا، احضار سفیر از آمریکا برای اولین بار و لغو نشست مشترک وزیران دفاع دو کشور افزود: فرانسه اعلام خروج آمریکا از افغانستان بدون مشورت با متحدان اروپایی و همچنین لغو قرارداد خرید زیردریایی‌ها را دو ضربه بسیار سخت به موقعیت خود در نظام بین‌الملل تلقی می‌کند؛ چراکه به‌هرحال تصور می‌کرد با آمدن جو بایدن، آمریکا در حال بازگشت از یکجانبه‌گرایی دوران ترامپ است، اما با این دو تصمیم مشخص شد این رویکرد آمریکا همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.

این استاد گروه مطالعات فرانسه دانشگاه تهران مواضع انتقادی اخیر فرانسه علیه آمریکا را حاکی از عدم شکل‌گیری اعتماد لازم میان آن‌ها باوجود رفتن ترامپ، دانست و ضمن اشاره به گزارش روزنامه نیویورک تایمز که در آن ادعا شده در سایه مشارکت امنیتی آکوس، پاریس به دنبال بررسی راه‌هایی برای خروج از ناتو است، گفت: این چالش‌ها در زمینه همکاری‌ها در ناتو هم تأثیرگذار خواهد بود؛ چراکه در شرایط فعلی شاهد شدت گرفتن مباحث در خصوص اتحاد دفاعی اروپا هستیم.

دولت‌آبادی ادامه داد: مسائل اخیر هم آشکارا به آن‌ها نشان داد که اولویت اروپا باید استراتژی‌های خود باشد و در شراکت با آمریکا بسیار کمتر به منافع خود می‌رسد. اکنون نیز فرانسه تلاش می‌کند با شدت عملی که نشان می‌دهد نقطه پایانی بر نادیده گرفتن منافعش از سوی آمریکا بگذارد.

گریز اروپا از جنگ سرد مجدد

دولت‌آبادی ضمن تشریح ابعاد «پیمان آکوس» که بر اساس آن تعدادی زیردریایی برخوردار از پیشرانه اتمی ساخت آمریکا که فناوری آن‌ها پیش‌تر در انحصار آمریکا و بریتانیا بود، به استرالیا واگذار خواهد شد، ادامه داد: اتحادی که میان بریتانیا، استرالیا و آمریکا تشکیل شده در چارچوب جنگ سرد با چین تحلیل می‌شود، اروپا نیز به دلیل نادیده گرفته شدن در جنگ سرد چندان خاطره خوبی از آن ندارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اظهارات امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه که اعلام کرده بود که آمریکایی‌ها نباید فکر کنند اروپا همیشه علیه چین با واشنگتن همراه است، اضافه کرد: درواقع اروپا و در رأس آن فرانسه، به شکل‌گیری منطق جنگ سرد انتقاد دارد و در این شرایط خود را به حاشیه رانده‌شده می‌بیند.

وی ضمن تشریح نگاه آمریکا به روابط با متحدانش در شرایطی که چین با قرار گرفتن در چارچوب پیمان‌های مختلف، ازجمله پیوستن به پیمان تجاری «توافقنامه جامع و پیشرو برای مشارکت در منطقه اقیانوس آرام»، به دنبال یارگیری بیشتر است، گفت: آمریکا برای مهار چین به دنبال شکل‌دهی به پیمان‌های جدید و حضور بیشتر در شرق آسیا است، ضمن اینکه هیچ‌گاه قدرت‌های اروپا را جدی نگرفته و درواقع بعد از جنگ جهانی دوم با «طرح مارشال» به‌اندازه کافی در اروپا نفوذ کرده و جاپای بسیار محکمی دارد.

دولت‌آبادی یادآور شد: پس از فروپاشی شوروی نیز، جمهوری‌های تازه تأسیس‌شده برای تامین استقلال خود از شوروی سابق، پیمان‌های نظامی و امنیتی با آمریکا امضا کردند که باعث افزایش حضور و نفوذ آن در این جمهوری‌ها شده است.

آمریکا نگران شراکت خود با اروپا نیست

این تحلیلگر مسائل فرانسه ادامه داد: آمریکا چندان نگران شراکت خود با اروپا نیست و تا آنجا که می‌تواند از «ایران‌هراسی» و یا «چین هراسی» برای پیشبرد شراکت‌های استراتژیک خود در سراسر دنیا استفاده می‌کند و می‌داند در این پرونده‌ها می‌تواند هم‌زمان با آن‌ها کار کند و به‌راحتی پرونده‌هایی که به نفع خود نمی‌داند نادیده بگیرد.

دولت‌آبادی تأکید کرد: از زمان ترامپ ما شاهد سیاست عمل‌گرایانه آمریکا هستیم. اکنون دموکرات‌ها هم به این نتیجه رسیده‌اند که یکجانبه‌گرایی و قلدری که آمریکا در دوره ترامپ اعمال می‌کرد در مواردی منافع این کشور را تأمین کرده و دیگر کشورها مجبور بوده‌اند آن سیاست را بپذیرند؛ بنابراین تا زمانی که ائتلافی قوی از شرکای اروپایی آمریکا برای مخالفت واقعی و شدید شکل نگیرد، تداوم یکجانبه‌گرایی آمریکا در سیاست‌های بایدن قابل‌مشاهده است.

وی همراهی بیش‌ازپیش لندن با واشنگتن، پس از برگزیت را عاملی در راستای تداوم سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا دانست و با اشاره به طرح‌هایی که تاکنون اروپا در راستای ایجاد استقلال نظامی و امنیتی نسبت به آمریکا ارائه داده است، افزود: آمریکا همواره با طرح‌های اتحاد دفاعی به‌موازات ناتو مخالفت کرده است و اروپا نیز در این مسیر چالش‌های متعددی دارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اظهارات مسؤولان فرانسه و استرالیا مبنی بر اینکه خشم فرانسه از فسخ قرارداد زیردریایی‌ها بین دو کشور هرگز مذاکرات مربوط به توافقنامه تجارت آزاد بین استرالیا و اتحادیه اروپا را متوقف نخواهد کرد، توضیح داد: اتحادیه اروپا سومین شریک بزرگ تجاری استرالیا به شمار می‌رود. علاوه بر آن؛ فرانسه ناچار است به موقعیت اروپا و چالش‌های درونی آن در برابر آمریکا واقع‌بینانه نگاه کند و بعید به نظر می‌رسد بتواند سایر کشورهای اروپایی را مجاب کند که از منطق این کشور پیروی کنند.

به گفته دولت‌آبادی؛ فرانسه در شرایط فعلی با این هدف به ایده‌های استقلال می‌پردازد که نشان دهد در این خصوص جدیت دارد؛ اما حقیقت این است که این جدیت چندان در عمل با رویکردها و سیاست‌های مشخصی همراه نیست.

وی اضافه کرد: کشورهای اروپایی می‌دانند اگر قرار باشد فرانسه در مقابل آمریکا اقدامی صورت دهد و سازمان و تشکیلات مستقل جدیدی ایجاد شود، اکثر پست‌های کلیدی آن در اختیار آلمان، فرانسه و گاه ایتالیا خواهد بود، همان‌طور که اکنون پست‌های دفاعی و نظامی اتحادیه اروپا به این قدرت‌ها رسیده است؛ بنابراین آن‌ها نمی‌خواهند بیش از این تحت لوای سیاست‌های گاه اقتدارگرایانه این کشورها در مقابل خود باشند و ارتش‌های ملی خود را تحت نظر ارتش اروپایی درآورند؛ بنابراین فرانسه مسیر بسیار دشواری برای دستیابی به هدف استقلال اروپا از آمریکا دارد.