أحدث المقالات
توافق آشتی ملی در لیبی و واکنش بازیگران منطقهای و فرامنطقهای
دکتر احمد بخشی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به توافقات برای تشکیل دولت انتقالی در لیبی، خاطرنشان کرد: بحث صلح در لیبی مسئلهای بسیار پیچیده و زمانبر شده است. با توجه به فرسایشی شدن جنگ، شرایط داخلی و منطقهای و زورآزمایی بینتیجه رقبا در عرصه، طرفها به این نتیجه رسیدند که فرآیند صلحی را در نظر بگیرند. درواقع این تصمیم از سوی گروههای داخلی و حامیان خارجی، روسیه از یکسو و ترکیه از سوی دیگر بوده است و سازمان ملل هم فعالیتهای زیادی را داشت.
وی با بیان اینکه کشورهای منطقه و اتحادیه اروپا هم به این نتیجه رسیده بودند که میبایست توافقی در این کشور حاصل شود، گفت: مذاکرات صلح روندی طولانی داشت، اما مهمتر از مذاکرات، ایجاد این برداشت بود که جامعه لیبی میتواند به آرامش برسد یا خواهد توانست شرایط را برای رسیدن به آن هموار کند.
این کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به اعلام فائز السراج، رئیس دولت وفاق ملی مبنی بر اعلام آمادگی برای استعفا در صورت دستیابی به صلح با گروههای مختلف، افزود: بااینکه سراج دست برتر را در صحنه نبرد داشت، اما چنین تصمیمی مذاکرات صلح را تسریع کرد.
بخشی به مذاکرات متعدد صورت گرفته درباره دستیابی به توافق صلح در لیبی اشاره کرد و گفت: طرفها به این نتیجه رسیدهاند که صلح بدون همکاری و مشارکت گروههای دیگر امکانپذیر نیست، خصوصاً کشوری که دچار چند پارگی است و در طول 10 سال گذشته دوران پسا قذافی هم این مشکل شدت گرفته است.
خلیفه حفتر امتیاز بیشتری به دست آورد
وی با بیان اینکه برای شرایط پیشبینیشده برای انتقال قدرت که یک کمیته مشترک نظامی 5+5 شکل بگیرد و به حفظ یکپارچگی ملی و نهادهای ملی پرداخته شود، ادامه داد: قرار شده که تولید و صادرات نفت با نظارت سازمان ملل و شرکت ملی نفت لیبی صورت بگیرد و اولین شرطی هم که گذاشتند سهم مساوی از فروش صادرات نفت است. البته با توجه به حضور پرشمار جمعیت در غرب، به نسبت شرق لیبی، اگر خواسته باشیم در عرصه جنگ نگاه کنیم میبینیم که خلیفه حفتر پیروز نشده بود و با مشکلاتی مواجه شده بود، ولی دراینبین امتیاز بیشتری را به دست آورد که قطعاً به دلیل اقدامی بوده که السراج در راستای منافع ملی کرد.
بخشی در همین حال گفت: بههرحال این یک مرحلهی گذار است و برای مرحله گذار ممکن است تمام این نهادها، کشورها و عوامل داخلی و گروههای داخلی و خارجی به این نتیجه برسند که کار انجام شود.
وی با اشاره به شرایط لازم برای برگزاری انتخابات دموکراتیک و موردحمایت سازمان ملل تأکید کرد: به نظر میرسد ارادهای که در این مسیر وجود دارد ممکن است منجر به برگزاری انتخابات در این کشور شود، اما همچنان این مشکل وجود خواهد داشت و با توجه به بحث سهم و سهمخواهی که طرفین خواهند داشت و تصمیم برای تغییر در قانون اساسی، همچنان مشکلات خاصی وجود خواهد داشت.
ضرورت طولانی بودن دوره انتقالی
بخشی ادامه داد: با توجه به اینکه ممکن است هیچکدام از گروهها پیروز انتخابات نشود، به نظر میرسد یک سال نمیتواند مهلت خوبی برای برگزاری انتخابات باشد. ممکن است یک گروه بیش از 50 بهعلاوه یک درصد آرا را به دست آورد، اما نتواند رضایت طرفین را جلب کند، مگر اینکه بعد از انتخابات به این نتیجه برسند که دولت ائتلافی از همه گروهها تشکیل دهند که این امر هم ممکن است شکنندگی دولت را به همراه داشته باشد.
این استاد روابط بینالملل با تأکید بر اینکه پرداختن به موضوعات مرتبط با صلح، خود نویدی برای جامعه لیبی و البته جامعه بینالملل است، اضافه کرد: البته باید شکنندگی این صلح و شکنندگی شرایط پسا انتخابات را هم مدنظر داشت که در آینده جامعه لیبی نقش داشته باشد.
وزن و سهم گروهها در توافق صلح روشن نیست
وی ادامه داد: البته پسازاین امنیت که صوری یا با قرارداد ایجاد میشود، متأسفانه به دلیل اینکه وزن و سهم گروهها بهدرستی مشخص نشده و بعضی از گروهها که از دوران قذافی و یا دوره قبل و بعد او نقش بیشتری را دارند و حتی بعضی از گروهها هم مثل کشورهای عرب محافظهکار حوزه خلیجفارس، خیلی علاقهمند نیستند که یک گروه اخوانی سر کار بیاید، اینها در فردای انتخابات اثرگذار خواهد بود.
وی با تأکید بر اینکه بحران در لیبی بحرانی ساختاری و میراث دوره قذافی است، تصریح کرد: به نظر میرسد در این شرایط اگر سازمان ملل یا سازمانهای مربوطه مدت دوره انتقالی را بیشتر میکردند تا بتوانند زمینه را برای انتقال قدرت فراهم کنند، امید بیشتری به موفقیت تلاشها ایجاد میشد.
فضای انتخابات شکنندگی صلح در لیبی را تشدید میکند
این تحلیلگر مسائل آفریقا با بیان اینکه فضای انتخابات میتواند شکنندگی جامعه لیبی را بدتر کند، گفت: تا قبل از انتخابات هر طرف خود را پیروز انتخابات میداند، اما فردای انتخابات اگر قرار باشد که به دموکراسی تکیه کنیم، خیلی از این گروهها به آن احترام نخواهند گذاشت و همچنین بحثهای منافع کشورهای منطقه هم پیش کشیده خواهد شد.
بخشی تأکید کرد: بنابراین فراز و نشیبهای زیادی در پیش است و از فردای انتخابات باز این دغدغه وجود دارد که سازمان ملل یک سلسله میانجیگریهایی داشته باشد.
این استاد دانشگاه گفت: اگر با گفتگوهای منسجم، شکاف ساختاری جامعه لیبی پر نشود، باید منتظر تداوم بحران در بعد از انتخابات بود.
0 Comments