دکتر هادی دولت‌آبادی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اظهارات رئیس جمهور فرانسه مبنی بر اینکه عربستان هم باید بخشی از مذاکرات با ایران باشد، خاطرنشان کرد: بعد از به قدرت رسیدن جو بایدن تغییر رویکردی در اظهارات برخی اروپایی‌ها و به‌ویژه فرانسوی‌ها داشتیم و پیروزی بایدن تأثیر بسیار زیادی بر نزدیک شدن مجدد روابط و مواضع آمریکا و اروپا به هم داشته است.

وی با یادآوری اینکه از یک‌سو آمریکا و اروپا به هم نزدیک می‌شوند و از سوی دیگر آمریکا از اعراب دور می‌شود، افزود: با دوری آمریکا از اعراب در زمان حضور اوباما در کاخ سفید، خلأ قدرتی را در منطقه خاورمیانه داشتیم. آن زمان فرانسه توانست از این خلأ قدرت به‌خوبی استفاده کند و بهره اقتصادی و راهبردی سرشاری هم از این حضور در منطقه خاورمیانه و خلیج‌فارس بُرد.

تلاش فرانسه برای پر کردن جای آمریکا در خاورمیانه

این استاد گروه مطالعات فرانسه دانشگاه تهران با بیان اینکه به نظر می‌رسد تاریخ را تکرار شده می‌بینیم، گفت: دیگر آمریکای ترامپی که قرارداد چندین ده میلیارد دلاری با عربستان بست و به کشورهای عرب خلیج‌فارس نزدیک بود، وجود ندارد و آن‌ها می‌خواهند این خلأ را به شکلی پر کنند. پر شدن خلأ می‌تواند توسط فرانسه‌ای باشد که همواره می‌خواهد خود را به‌عنوان قدرت بین‌المللی مطرح کند.

دولت‌آبادی با اشاره به اینکه فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم به شکلی از باشگاه بزرگان دنیا خارج شده بود، ادامه داد: این کشور توانست با ژنرال «دوگل» کرسی را در شورای امنیت به دست بیاورد و حق وتو داشته باشد، اما به دلیل نداشتن شرایط و امکانات مالی و لجستیکی که بتواند به آن کمک کند چندان نتوانسته درصحنه بین‌الملل خودی نشان دهد؛ بنابراین در معدود پرونده‌هایی که فرانسه می‌تواند در آن‌ها حرفی برای گفتن داشته باشد، محکم جلو می‌آید و سعی می‌کند از آن بیشترین بهره‌برداری را داشته باشد.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران گفت: فرانسه به این دلیل به‌عنوان «پلیس بد» مذاکرات منتهی به برجام شناخته شد که بخش اعظم مذاکرات میان وزرای خارجه ایران و آمریکا شکل گرفته بود و این برای وزرای دیگر به‌ویژه فرانسه بسیار گران تمام شد. این مسئله به خاطر حضور فرانسه در اتحادیه اروپا و اینکه تحریم‌های سازمان ملل و اروپایی، با رأی مثبت فرانسه علیه ایران تنظیم و تصویب شده بود به فرانسه در رابطه با این پرونده خاص جایگاه ویژه‌ای می‌داد تا بتواند نظر خود را اعمال کند.

وی با بیان اینکه پرونده‌های زیادی هست که فرانسه در آن‌ها قابلیت عرض‌اندام چندانی ندارد، اما در رابطه با این پرونده توانست تحرکاتی داشته باشد.

فرانسه به دنبال ایفای مجدد نقش «پلیس بد»

دولت‌آبادی با بیان اینکه فرانسه با میانجی‌گری میان ایران و آمریکا در دوره ترامپ می‌توانست جایگاه خود را در عرصه بین‌المللی به دست بیاورد، اما در آن به نتیجه نرسید و دیگر زمینه‌ای برای ایفای این نقش وجود ندارد، گفت: لغو دائم و یا موقت فروش هواپیما به امارات علامتی بود که بایدن به خاورمیانه و کشورهای عرب آن نشان داد تا گفته باشد آن دوره‌ای که ترامپ در آن هوای اعراب را داشت، تمام شد و آمریکای جدید، آمریکایی نیست که بتوانید بر حمایت‌هایش حساب کنید.

وی ادامه داد: فرانسه با تلاش برای پر کردن جای آمریکا و شرایطی که ایجاد کرده، چراغ سبزی به کشورهای عرب نشان می‌دهد که اگر می‌خواهند پاریس دوباره نقش «پلیس بد» را ایفا کند، آن‌ها هم باید درباره قراردادها و خریدها قول‌هایی بدهند که در این‌صورت فرانسه می‌تواند به نفع آن‌ها کار کند.

دولت‌آبادی با بیان اینکه منطقه خلیج‌فارس و خاورمیانه از سال 2008 تا 2020 در افق اولین اولویت سیاست خارجی فرانسه بود و چندین پایگاه نظامی در این منطقه دارد، افزود: مکرون می‌خواهد دوباره این منطقه را به‌عنوان یکی از مناطق با اولویت حضور استراتژیک حفظ کند؛ چون تصور می‌کند می‌تواند خلأ دموکرات‌های آمریکایی را در این منطقه پُر کند و به‌عنوان‌مثال اگر قرارداد فروش جنگنده‌های آمریکایی به امارات تعلیق می‌شود، فرانسه به‌راحتی جنگنده‌های خود را می‌فروشد و این برای اقتصاد فرانسه که صادرکننده سلاح است، می‌تواند مفید باشد.