جدیدترین مطالب

آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟

آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟

رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به تحلیل ها و گزارش ها و موضع گیری های اخیر پیش بینی می شود در صورتی که دو کشور با یک توافق منطقی و مبتنی بر اصول بین المللی و لحاظ منافع همه کشورهای درون قفقازی و همسایگان قفقاز مانع ورود و دخالت قدرت های بیگانه شوند، این توافق پایدار بستر مناسبی برای صلح دائمی در قفقاز خواهد بود.
Loading

أحدث المقالات

وتوی روسیه به نفع پیونگ یانگ؛ قدرت‌های بزرگ باید از خفه کردن کره شمالی دست بردارند

روسیه روز جمعه اعلام کرد که قدرت‌های بزرگ به رویکرد جدیدی در قبال کره شمالی نیاز دارند و ایالات متحده و متحدانش را به تشدید تنش‌های نظامی در آسیا و تلاش برای «خفه کردن» این کشور منزوی متهم کرد.

Loading

تعهد در برابر تعهد؛ نگاهی به آینده برجام

۱۳۹۹/۱۱/۰۵ | خبر تاپ, سیاسی, گفتگو

شورای راهبردی آنلاین- گفتگو: یک کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در خصوص برجام در موقعیت اخلاقی و حقوقی بالایی قرار دارد، گفت: به نظر می‏رسد مواضع نسبتاً تندی که اروپایی‏ها این روزها در رابطه با برجام مطرح می‏کنند، بیشتر برای سنجش مواضع بازیگران برجام به‏ویژه جمهوری اسلامی ایران در شرایط بعد از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا و احتمال مذاکره بر سر چگونگی بازگشت به تعهدات برجام است؛ اقدامی که اصطلاحاً به آن «بالون آزمایشی» یا Trial Balloon گفته می‏شود.

مهدی شاپوری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به بیانیه اخیر سه کشور اروپایی در رابطه برنامه هسته‌ای ایران، خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا از برجام نتوانستند به تعهداتی که داشتند عمل کنند. هیچ‌کدام از شرکت‌ها یا بانک‌های اروپایی با بهانه تحریم‌های ثانویه آمریکا حاضر نشدند با ایران مراوده داشته باشند و سازوکار اینستکس هم راه به جایی نبرد.

وی با بیان اینکه اروپایی‌ها همان زمانی که ترامپ می‌خواست از برجام خارج شود، پیشنهاد برخی اصلاحات را در برجام داده بودند، گفت: آن‌ها به دنبال این بودند که آمریکا در برجام بماند و تا حدودی هم به نتایجی رسیده بودند، اما یک‌باره برخلاف تفاهم‏هایی که در حال شکل‌گیری میان آمریکا و اروپا بود، ترامپ از برجام خارج شد.

 

تلاش اروپا برای تغییر برجام

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: درواقع، اروپایی‌ها قصد و نیت تغییر برجام را داشتند؛ به این شکل که اختلافاتی را که با ایران دارند، در قالب جدیدی یا به‌اصطلاح در پیوستی به برجام اضافه کنند. اروپایی‌ها با دولت ترامپ در مورد گسترش بندهای معروف به بندهای غروب در برجام، موافق بودند.

وی ادامه داد: اروپایی‌ها در مورد مسائل موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران نیز تا حدود زیادی با دولت ترامپ موافق بودند، اما اختلافشان بیشتر در روش بود. درواقع، اختلافشان بیشتر تاکتیکی بود تا استراتژیک. اروپایی‌ها معتقد بودند که باید در برجام ماند؛ آن‌ها به دنبال اصلاح برجام و یا به عبارت خودشان تکمیل برجام بودند تا در حوزه‌های اختلافی دیگر با جمهوری اسلامی ایران بتوانند به توافقات جدیدی برسند، ولی دولت ترامپ خیلی عجله داشت که زودتر از برجام خارج شود.

شاپوری با اشاره به تلاش‌های اروپا و در رأس آن فرانسه و تا حدودی آلمان برای بازگشت آمریکا به برجام و شکل‌گیری گفتگو میان ایران و آمریکا، تأکید کرد: چون ترامپ حاضر نبود تحت هیچ شرایطی به برجام برگردد، از این نظر اروپایی‌ها با او اختلاف داشتند.

وی در خصوص مواضع ضد ایرانی اخیر سه کشور اروپایی بعد از انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، گفت: در دولت بایدن دوباره اروپایی‌ها در حال طرح کردن همان بحث‌های اصلاح و تکمیل برجام و توافق در دیگر حوزه‌ها هستند و به نظر می‏رسد تلاش خواهند کرد در مورد ایران با دولت بایدن به اجماع برسند.

شاپوری با بیان اینکه مباحث اروپا همان مباحث پیشین است، اما به دلیل قوت گرفتن احتمال مذاکره بر سر برجام بعد از روی کار آمدن دولت بایدن، با جدیت بیشتری آن را مطرح می‌کنند، اضافه کرد: این احتمال نیز وجود دارد که آمریکایی‌ها به دلیل درگیر بودن در مسائل متعدد داخلی و خارجی، به اروپایی‏ها به‌ویژه فرانسه نقش بیشتری در پیشبرد مذاکره در مورد برجام بدهند. شاید به همین دلیل باشد که وزیر خارجه فرانسه بیشتر از دیگر همتایان اروپایی‌اش در اعلام مواضع فعال است.

 

تلاش اروپا در چارچوب استراتژی اجماعی با آمریکا

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با تأکید بر اینکه باید مسائل جدیدی را که اروپایی‌ها مطرح می‌کنند، در چارچوب یک استراتژی اجماعی بین دولت بایدن و اروپا در نظر گرفت، اضافه کرد: در شرایط فعلی طرفین در حال سنجش مواضع یکدیگر هستند و بحث‌هایی که مطرح می‌شود بیشتر سنجش مواضع است. در مذاکرات بین‌المللی، قبل از مذاکره، معمولاً طرف‌ها مواضع حداکثری اتخاذ می‌کنند تا بتوانند عکس‌العمل طرف مقابل را بسنجند و بر اساس آن استراتژی و تاکتیک‌های خود را طراحی کنند تا در میز مذاکره امتیازات بیشتری از طرف مقابلشان بگیرند.

شاپوری تأکید کرد: در این شرایط طرفین به‌اصطلاح «بالن هوا می‌کنند» تا بتوانند مواضع همدیگر را بسنجند و درنهایت باید دید که سر میز مذاکره چه اتفاقی خواهد افتاد.

وی بابیان اینکه مواضع حداکثری اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها را نباید جدی گرفت، توضیح داد: اگر قرار باشد مذاکره‌ای صورت بگیرد، این مواضع تعدیل خواهد شد؛ بنابراین این مواضع نمی‌تواند مانع مذاکره شود و فقط می‌تواند نوعی پیش مذاکره در قالب اعلام و سنجش مواضع باشد. البته همواره باید به این نکته توجه داشت که روابط بین‌الملل و مسائل مربوط به این عرصه حوزه واقعیت‏هاست و دولت‌ها بر اساس منابع، امکانات و قدرتی که دارند، دستور کارهای خود را پیش می‌برند.

 

مواضع اصولی ایران و محدودیت کنشگری اروپایی‏‌ها

وی با اشاره به اهداف صلح‌آمیز و راهبردی ایران در دستیابی به فناوری هسته‌ای افزود: مواضع ایران دراین‌باره کاملاً اصولی و حساب‌شده است؛ چراکه تعهداتی در برجام وجود دارد که آن‌ها انجام ندادند؛ درحالی‌که ایران مطابق برجام تعهداتش را انجام داد و بعداً هم بر اساس عمل متقابل که در خود برجام پیش‌بینی‌شده بود، اقدام به کاهش تعهداتش کرد. بااین‌حال، مسائل در چهار سال اخیر تغییر زیادی کرده و ممکن است.

شاپوری درعین‌حال تأکید کرد: اروپا بدون پشتیبانی و حمایت آمریکا، این توان را ندارد که بر روی مواضعی که اکنون طرح می‌کند، اصرار کند و بخواهد آنچه را که خارج از برجام مطرح می‌شود، پیش ببرد. درواقع، موضع دولت آمریکا مهم است. اروپایی‌ها توان تأثیرگذاری زیادی در این مورد ندارند، مگر آنکه آمریکایی‌ها نقش متفاوتی برای آن‌ها قائل شوند.

 

موقعیت مطلوب اخلاقی و حقوقی ایران

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: در چند سال گذشته جمهوری اسلامی در خصوص برجام در موقعیت اخلاقی و حقوقی بالایی قرار داشت و اکنون هم قرار دارد. جمهوری اسلامی ایران نشان داد که به تعهداتش پایبند است و این دولت آمریکاست که قانون‌شکنی می‌کند. البته حتماً باید تلاش کرد ضمن حفظ این برتری اخلاقی و حقوقی، آن را به امتیازات سیاسی و اقتصادی تبدیل کرد. رویکرد کنونی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعهد در برابر تعهد، اقدام در مقابل اقدام و اعلامیه در مقابل اعلامیه، اصولی و منطقی است و بنابراین، طرف مقابل چندان نمی‌تواند مواضع حداکثری‌اش را پیگیری کند.

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *