جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
کاهش حضور خاورمیانهای انگلیس پس از برگزیت سخت
دکتر مهدی فاخری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه با خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا حتماً شاهد تغییراتی در عملکرد بریتانیا در خلیجفارس و خاورمیانه خواهیم بود، خاطرنشان کرد: جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا بهسادگی نخواهد بود و طبیعتاً انگلیس باید به دنبال منابع درآمد جایگزین که میتواند هر جای دنیا، در هر منطقه با هر ایدئولوژی باشد، بگردد. آنها بسیار امیدوار بودند که بتوانند با آمریکا در زمان ترامپ قرارداد تجارت آزاد امضا کنند اما این اتفاق نیفتاد، بعدازآن به دنبال امضای چنین قراردادی با اتحادیه اروپا بودند و چنین تفاهمی هم میسر نشد.
انگلیس به دنبال احیای روابط با مستعمراتش
این تحلیلگر تحولات بینالملل گفت: اکنون تلاش آنها این است که با بعضی از کشورها وارد گفتگو شوند؛ مثلاً میتوان انتظار داشت که به دنبال مستعمرات قبلیشان که در چارچوب کشورهای مشترکالمنافع قرار دارند بروند، سفرهایی هم به آفریقا داشتند اما هنوز هیچکدام از مذاکرات به نتیجه قطعی نرسیده است؛ بنابراین امیدی که انگلیسیها با برگزیت در منافع تجاری و توسعه اقتصادی داشتند هنوز حاصل نشده است.
فاخری با اشاره به سهم اتحادیه اروپا و قطبهای بزرگ اقتصادی در تجارت جهانی، ناکامی انگلیس در ایجاد آلترناتیو برای اتحادیه اروپا را ضربهای به جایگاه این کشور عنوان کرد و ادامه داد: جمع کشورهای متوسط و کوچک بهاندازه اتحادیه اروپا نمیتواند منافع تجاری انگلیس را تأمین کند؛ بنابراین در درجه اول میتوان گفت به لحاظ تجاری و اقتصادی برگزیت تاکنون به نفع بریتانیا نبوده است.
این استاد دانشگاه با یادآوری سهم هفتدرصدی خاورمیانه و آفریقا در تجارت جهانی، گفت: تمایل انگلیس برای عقد قراردادهای جدید با کشورهای خاورمیانه مورد استقبال کشورهای این منطقه قرار خواهد گرفت که طبیعتاً درصورتیکه شرایط عادلانه باشد به نفع آنها خواهد بود اما نمیتواند در وضعیت انگلیس تأثیر قابلتوجهی داشته باشد.
وی در رابطه با نحوه حضور نظامی انگلیس در خلیجفارس پس از خروج از اتحادیه اروپا، اظهار داشت: قطعاً این حضور نمیتواند مانند قبل در چارچوب اتحادیه باشد. هرچند که رئوس فکری و ایدئولوژیک آنها به هم نزدیک است اما انگلیس اصولاً دیگر در آن مکانیسم حضور نخواهد داشت.
تحریم ایران باهدف حفظ نفوذ در منطقه
فاخری ادامه داد: به نظر میرسد با توجه به حضور تاریخی انگلیس از قرن هفدهم در منطقه خلیجفارس و نقش این کشور در تصمیمگیریهای این منطقه، این حضور در قالب همان ارتباط با کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس ادامه خواهد داشت، اما انگلیس هماهنگیها را با آمریکا بیشتر خواهد کرد و درعینحال تلاش میکند برگهای جدیدی برای بازی کردن در منطقه ارائه کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اقدام مجلس عوام بریتانیا برای بررسی تحریم جدید علیه ایران، اضافه کرد: این اقدام را میتوان یکی از سیاستهایی ارزیابی کرد که انگلیس در آن به دنبال حفظ نفوذش در این منطقه است و برای این هدف به چنین روشهایی هم متوسل شده است.
فاخری درعینحال با بیان اینکه انگلیس هماهنگیهای کلی خود را با غرب از دست نخواهد داد اما توافقهایی هم که قبلاً بهراحتی انجام میشد، به سهولت به دست نخواهد آمد، گفت: ظرفیت اقتصادی منطقه خاورمیانه و خلیجفارس مشخص است و اصلاً با بازار اتحادیه اروپا یا چین قابلمقایسه نیست. ممکن است در این منطقه قراردادهایی ببندد و حتی دست به امضای قرارداد تجارت آزاد بزند ولی بههرحال ژئوپلیتیک خلیجفارس و خاورمیانه متفاوت است.
وی به تضاد منافع انگلیس با برخی بازیگران مهم منطقه ازجمله ایران، ترکیه و روسیه اشاره کرد و گفت: طبیعتاً این کشورها حاضر نیستند در قالب سیاست های انگلیس حرکت کنند.
کاهش وزن سیاسی و اقتصادی انگلیس در خاورمیانه
این کارشناس مسائل بینالملل اضافه کرد: در کوتاهمدت و در حوزه اقتصادی، شاهد کاهش وزن انگلیس در خاورمیانه خواهیم بود؛ اما در بعد سیاسی و در کوتاهمدت به جهت روابط قبلی که در این منطقه داشته فکر میکنم دستکم سعی میکند که نمود حضور خود را در خاورمیانه و خلیجفارس به رخ بکشد و به همین جهت تلاش میکند با اتحادها و ائتلافهای بینالمللی هماهنگ شود تا بهمنزله غیبت از فعالیتهای بینالمللی منطقهای تلقی نشود.
فاخری ادامه داد: اما در میانمدت و بلندمدت شاهد این اُفت در حوزه حضور سیاسی و نظامی در خاورمیانه و خلیجفارس خواهیم بود؛ بنابراین به نظر میرسد چه از بعد سیاسی – امنیتی و چه از بعد اقتصادی – تجاری قدرت و توان انگلیس بهطورکلی و بالطبع در این منطقه بازمانی که عضو فعال اتحادیه بوده فاصله خواهد گرفت و بهای خروجش از اتحادیه اروپا را خواهد پرداخت.
وی تأکید کرد: همانطور که ژئواکونومیک جهان تغییر کرده، ژئوپلیتیک آن نیز در حال تغییر است. از طرفی به دلیل این تغییر شرایط، دست انگلیس در کشورهای درحالتوسعه آنچنان باز نخواهد بود؛ بنابراین اگر انگلیس بتواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد قاعدتاً میتواند به وضعیت سابقش ادامه دهد؛ اما به نظر میآید با توجه به مکانیسم موجود در نظام بینالملل و باوجود بافت و ساختار حکومت انگلیس، این مسئله بهراحتی و در کوتاهمدت انجام نشود.
0 Comments