مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با توجه به واکنش ترامپ به شکست در انتخابات گفت: «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در شرایط گذار و انتقال قدرت به جو بایدن بسر می‌برد؛ هرچند وی هنوز اذعان به این شکست نکرده و مایک پمپئو نیز پیش‌ازاین در یک موضع‌گیری اعلام کرده بود که ترامپ فقط در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری دوباره‌اش شرکت خواهد کرد. این امر بیانگر آن است که ترامپ نمی‌خواهد بسیاری از واقعیات سیاسی داخل جامعه آمریکا را بپذیرد.»

مکی در ادامه افزود: «ازاین‌رو ما شاهد بودیم با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، هم شخص ترامپ و هم مایک پمپئو تحریم‌های جدیدی را علیه مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی ایران اعمال کردند. هرچند این تحریم‌ها بیشتر جنبه روانی و تبلیغاتی داشت و به گفته مقامات آمریکایی از جنبه عملیاتی دیگر چیزی برای تحریم کردن ایران باقی نمانده است.»

مکی با اشاره به سفرهای دوره‌ای مایک پمپئو به کشورهای اروپایی و سرزمین‌های اشغالی اظهار داشت: سفر دوره‌ای مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به اروپا و سرزمین‌های اشغالی فلسطین از جهت عقلانی و منطق سیاسی و دیپلماتیک شاید توجیهی نداشته باشد.

مکی در ادامه افزود: «به نظر نمی‌رسد که با این سفرها تحولی در عرصه سیاست خارجی آمریکا اتفاق بیفتد فقط احتمالاً مایک پمپئو با انجام این سفرها در پی خراب کردن پل‌های بیشتر برای دولت بعدی آمریکا است تا جو بایدن نتواند برنامه‌ها و سیاست‌هایی را که مدنظر دارد ازجمله ترمیم سیاست‌های آمریکا در منطقه خاورمیانه را عملیاتی سازد.»

این کارشناس مسائل اروپا با اشاره به اینکه دمکرات‌ها پیش‌ازاین نسبت به سیاست‌های خاورمیانه‌ای ترامپ انتقادات جدی داشتند گفت: «مقامات اروپایی به‌خصوص در رابطه با سیاست‌های ترامپ در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس و یا الحاق کرانه باختری به خاک اسرائیل موضع‌گیری شفافی داشتند و کاملاً با این اقدامات مخالف بودند.»

او در مقایسه سیاست‌های بایدن و ترامپ درباره منطقه خاورمیانه بالأخص منطقه فلسطین گفت: «انتظار نمی‌رود مسیری که ترامپ در سرزمین‌های اشغالی فلسطین دنبال کرده را بایدن تغییر دهد؛ زیرابه هر حال یکی از پایه‌های سیاست خارجی آمریکا امنیت رژیم صهیونیستی است. ولی قطعاً بین جو بایدن و بنیامین نتانیاهو اصطکاک‌هایی به وجود خواهد آمد.»

مکی در ادامه درباره سفر اخیر پمپئو به برخی کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه گفت: «در این سفرها استقبالی از پمپئو صورت نگرفت که بخواهد این دیدار را برجسته کند؛ زیرا اروپایی‌ها نیز در انتظار خروج ترامپ از کاخ سفید هستند و صرفاً در چارچوب مناسبات دیپلماتیک از وزیر خارجه فعلی آمریکا استقبال کردند.»

درنهایت این کارشناس در پاسخ به اینکه واکنش کشورهای اروپایی به روی کار آمدن بایدن و احتمال بازگشت وی به برجام چه خواهد بود، توضیح داد: «اروپایی‌ها موضع‌ خود را پیش‌تر اعلام کرده بودند. همچنان که آن‌ها مخالف خروج آمریکا از برجام بودند و در دو سال گذشته ازنظر سیاسی این اراده را نشان دادند که به دنبال حفظ برجام هستند. همچنین در این راستا آن‌ها به سه قطعنامه سازمان ملل علیه آمریکا رأی منفی دادند. با توجه به این موضع‌گیری‌ها حتماً اروپایی‌ها به دنبال حفظ توافق برجام هستند؛ اما این مسئله که آیا آمریکای بایدن با توجه به سنگ‌اندازی‌های ترامپ به‌راحتی می‌تواند به برجام بازگردد یا خیر هنوز مشخص نیست. درواقع باید منتظر باشیم و مشاهده کنیم که بین سخنان تبلیغاتی بایدن و سیاست‌های اعمالی‌اش در دوران ریاست جمهوری بر سر برجام چقدر همخوانی وجود دارد. هرچند به‌هرحال رویکرد بایدن در قبال برجام تفاوت‌هایی با رویکرد ترامپ خواهد داشت و روزنه‌ها و فضایی برای میانجیگری اروپایی‌ها باهدف بازگشت آمریکا به برجام ایجاد خواهد شد.»

مکی در ادامه تأکید کرد: «اما این مسئله که این سازوکار چگونه محقق خواهد شد با ابهامات زیادی روبرو است؛ چراکه به‌هرحال به نظر نمی‌رسد بایدن بخواهد دستاوردهایی که ترامپ در اعمال تحریم‌های فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران به دست آورده است را به‌سادگی از دست بدهد؛ بنابراین احتمالاً بایدن نیز با یک سری شروط پا پیش خواهد گذاشت که این امر نیز برای ایران قابل پذیرش نخواهد بود. البته این مسائل فعلاً در حد گمانه‌زنی است و باید ببینیم تیم سیاسی-امنیتی جو بایدن چه مکانیسم و سازوکاری را برای بازگشت واشنگتن به برجام مدنظر خواهد گرفت.»