عفیفه عابدی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی خاطرنشان کرد: نظام بین‌المللی در دهه‌های اخیر با بحران‌ها و مسائل مختلفی مواجه بوده است، اما هیچ کدام از آنها به اندازه شیوع ویروس کرونا نتوانسته بودند کشورهای بسیاری را از شرقی‌ترین نقطه جهان تا غربی‌ترین نقطه درگیر کنند. بر این اساس به طور قطع این بحران دارای پیامدهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت و هم دارای ابعاد ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در وجوه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی فرهنگی است.

وی افزود: در این میان تاثیر کرونا بر مناسبات قدرت‌های بزرگ به ویژه در کوتاه‌مدت بر سناریوهای محتمل درباره روندهای بین‌المللی موثر خواهد بود. یکی از مهم‌ترین عوامل که این اثر را تقویت می‌کند، همزمانی همه گیری کرونا با رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری در آمریکا است.

این پژوهشگر با بیان اینکه کرونا و افزایش تلفات ناشی از آن در آمریکا موجب کاهش شانس دونالد ترامپ در انتخابات پیش رو شده است، گفت: با اینکه سخن گفتن در این باره هنوز زود است، اما ترامپ در برابر بحران کرونا هر رویکردی داشته باشد، مسایل بین‌الملل را متاثر می‌سازد.

کاهش حمایت آمریکا از نهادهای بین‌المللی و ایفای نقش بیش‌تر چین

عابدی با اشاره به انتقادات رئیس‌جمهور آمریکا از شیوه اداره سازمان بهداشت جهانی و تهدید به تعلیق پرداخت سهم مالی کشورش به این سازمان، اظهار کرد: رویکرد فعلی دولت ترامپ، کاهش حمایت از نهادهای بین‌المللی چون سازمان بهداشت جهانی و حتی کاهش تعهدات در قبال متحدان خود و جلوگیری از رسیدن خدمات بهداشتی به برخی از آنها بوده است. این رویکرد، به رغم محدودیت‌های متقابل سایر قدرت ها، شانس آنها به ویژه چین را برای ایفای نقش بیش‌تر بین‌المللی افزایش می‌دهد.

وی توضیح داد: در واقع با کاهش تمرکز آمریکا بر موضوعات خارجی و یا رویکرد مناقشه برانگیز کاخ سفید حتی با متحدان خود، در کوتاه‌مدت شاهد شکاف بیش‌تر در اتحاد دو سوی آتلانتیک، استقلال عمل بیش‌تر اروپا، محافظه کاری بیش‌تر متحدان خاورمیانه‌ای آمریکا و تمرکز بیش‌تر بر اقتصاد داخلی خواهیم بود. در نتیجه هر بازیگری که بر روی موضوعات بین‌المللی سرمایه‌گذاری بیشتری کند، نقش و نفوذ بیشتری کسب خواهد کرد و این فرصت برای قدرت‌های دیگر چون چین و روسیه که داعیه بین‌المللی بیشتری دارند فراهم می‌شود.

افزایش رقابت در جنبه‌های نرم افزاری قدرت و امنیت

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: در این شرایط رقابت در جنبه‌های نرم افزاری قدرت و امنیت چون ایمنی و سلامت بیولوژیکی، نیز بیش‌تر شده و به همین نسبت احتمالا به طور جسته و گریخته‌ای شاهد تحرکات جاسوسی و رقابت بیش‌تر قدرت‌ها در این حوزه‌ها خواهیم بود. این روند کوتاه‌مدت، در بلندمدت می‌تواند موجب تغییر و تحول در ساختار و هنجارهای نظام بین‌المللی در وجوه سیاسی، اقتصادی و امنیتی شود.

وی همچنین با اشاره به تهدیدات و فرصت‌های پیش روی ایران در چنین شرایطی تاکید کرد: قطعا به دلیل نقش آمریکا در تحریم ایران در ۴۰ سال گذشته و افزایش فشار بر ایران، کاهش نقش جهانی آمریکا و تکثر قدرت در سطح بین‌المللی برای ایران فرصت محسوب می‌شود تا از زیر فشار بین‌المللی خارج شود.

عابدی گفت: اما این امکان به شرط افزایش مناسبات دیپلماتیک یا به عبارت دیگر رویکرد پلورالیستی در حوزه روابط خارجی با قدرت‌های نوظهور از شرق تا غرب فراهم خواهد بود.