جدیدترین مطالب
آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
أحدث المقالات
سناریوهای پیشروی بحران لیبی
روز دوشنبه بعد از ساعتها گفتگو میان خلیفه حفتر، فرمانده نیروهای مستقر در شرق موسوم به ارتش ملی لیبی و فائز السراج، نخستوزیر دولت وفاق ملی لیبی که توسط روسیه و ترکیه در مسکو ترتیب داده شده بود، خلیفه حفتر، بدون اظهارنظر در باب توافقنامه آتش بسی که پیشتر فائز السراج آن را امضا کرده بود، مسکو را ترک کرد. ظاهراً خلیفه حفتر گفته است تا زمانی که جدول زمانی مشخصی برای برچیدن شبهنظامیان تعیین نشود، توافقنامه آتشبس با دولت وفاق ملی را امضا نخواهد کرد. صبری انوشه، کارشناس مسائل منطقه آفریقا در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی به بررسی ابعاد مختلف این موضوع و سناریوهای پیش رو در لیبی پرداخته است.
آنچه در ادامه میخوانید، متن کامل این گفتگوست:
پرسش: به نظر شما مهمترین دلایل اختلافنظر حفتر و سراج در نشست مسکو چه بود؟
برای بررسی اختلافنظرهای اخیر باید به دلایل حمله ژنرال حفتر به طرابلس بپردازیم؛ بهانه حمله ژنرال حفتر به طرابلس این بود که گروههای جهادی و سلفی- تکفیری در آن منطقه حضور داشتند و او هدف از این حمله را پاکسازی طرابلس از این نیروها عنوان کرده بود.
جنگی که از آوریل 2019 در لیبی آغاز شده هنوز نیز ادامه دارد و این در حالی است که انتظار میرفت آتشبسی میان طرفین صورت بگیرد؛ اما حفتر به دنبال آن است که دولت وفاق ملی را در لیبی از بین ببرد.
از سال 2018 تا به امروز چند کنفرانس بینالمللی در مورد لیبی برگزار شد اما هیچ کدام به نتیجهای نرسیده است؛ یک کنفرانس در پاریس و یکی هم در ایتالیا برگزار شد اما دو طرف در این کنفرانسها به توافق نرسیدند. آلمان نیز میخواست کنفرانسی برگزار کند که تاکنون موفق به برگزاری آن نشده است.
پس از این تلاشها، ترکیه و روسیه توافق کردند که کنفرانسی میان دو جناح لیبی در مسکو برگزار شود که هم حفتر و هم فائز السراج در آن شرکت کردند. از آنجایی که ژنرال حفتر خود را به لحاظ نظامی پیروز میداند و مدعی است که در سطح نظامی و موازنه قدرت برگههای بسیاری در اختیار دارد در این کنفرانس شرط و شروطی را برای امضای توافقنامه با فائز السراج مطرح کرد. از جمله حفتر خواهان آن شد که نظامیان در غرب کشور خلع سلاح شوند.
پرسش: آیا اکنون داعش در لیبی حضور دارد و اگر دارد در چه نقاطی متمرکز است؟
نیروهای داعشی در لیبی نیستند بلکه غرب از آن به عنوان یک ابزار مجازی برای دخالتهای خود و برهم زدن اوضاع این کشور استفاده میکند. چرا که پیش از این سابقه سلفیگری و خشونت جهادی در لیبی وجود نداشته است.
پرسش: در حال حاضر نقشآفرینی نیروهای داخلی و خارجی در لیبی به چه صورت است؟
بازیگران داخلی در لیبی از دو اردوگاه شرق و غرب تشکیل شدهاند که مرکز اردوگاه شرق، بنغازی و مرکز اردوگاه غرب نیز طرابلس است. همچنین هر کدام از این بازیگرها از نیروهای مختلفی تشکیل شدهاند، یعنی اکنون در شرق و غرب لیبی دو دولت، پارلمان و ارتش مجزا وجود دارد؛ اما آنچه که در تحولات لیبی اثرگذار است نقش بازیگران بینالمللی است. درواقع بعد از آنکه در سال ۲۰۱۱ معمر قذافی سقوط کرد نقشآفرینی بازیگران منطقهای و بینالمللی در صحنه لیبی منجر به آن شد که در این کشور صلح و امنیت برقرار نشود.
در حال حاضر عربستان سعودی، مصر و امارات از ژنرال حفتر حمایت میکنند و ترکیه و قطر نیز حامی فائز السراج هستند. البته در سطح بینالمللی اکنون بیشتر قدرتها تصمیم گرفتهاند از حفتر حمایت کنند زیرا معتقدند وی میتواند پاسخگوی خواستههای بینالمللی باشد و همچنین یک امنیت و ثباتی در این کشور و منطقه پیرامون آن ایجاد کند.
پرسش: با توجه به این مسائل سناریوهای پیشروی لیبی را چه میدانید؟
یکی از سناریوهای محتمل و بسیار بد این است که نیروهای ترکیه با مصر در این کشور درگیر شوند. شاهد بودیم که چندی پیش ترکیه تصمیم به اعزام نیروی نظامی به لیبی گرفت و مصر نیز خیلی بیمیل نیست که با نیروهای ترکیه وارد تقابل شود؛ زیرا مصر حامی حفتر است و ترکیه در جبهه سراج قرار دارد.
اخیرا نیز ترکیه قراردادهایی با طرابلس امضا کرد مبنی بر اینکه ترکیه از طرابلس حمایت نظامی کند و قرارداد دیگر نیز مربوط به تعیین مرزهای دریایی است؛ بنابراین یکی از سناریوهای محتمل این است که لیبی تبدیل به صحنه جنگ نیابتی آنکارا – قاهره شود. سناریوی دیگر هم این است که ژنرال حفتر طرابلس را بگیرد و فائز السراج شکست بخورد. در این صورت حفتر، رئیسجمهور و رهبر لیبی خواهد شد.
باید توجه داشت که در لیبی حمایتهای نظامی و مادی گستردهای از ژنرال حفتر صورت میگیرد و در سطح منطقه نیز اردن، سودان، امارات و مصر از وی حمایتهای لجستیکی، مالی و نظامی به عمل میآورند. از این رو احتمال پیروزی وی و شکست فائز السراج یکی از سناریوهای پیشرو است.
0 Comments