محسن پاک آئین با اشاره به تعلیق مذاکرات میان طالبان و آمریکا از سوی ترامپ در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی خاطرنشان کرد: «زلمی خلیل زاد»، نماینده ویژه آمریکا درامور افغانستان، به طور جدی به دنبال این است که به نوعی توافقی بین آمریکا و طالبان صورت بگیرد. متن توافق هم مشخص شده و حتی به رویت اشرف غنی هم رسیده، ولی به طور رسمی منتشر نشده است.

وی افزود: دولت ترامپ هم نیاز جدی دارد که به عنوان یک دستاورد در سیاست خارجی اش بتواند حرکتی در افغانستان انجام بدهد. آمریکا از یک سو می‌خواهد نشان دهد که به عنوان یک کشور تاثیرگذار در افغانستان مطرح است و در عین حال اراده‌ای برای خروج نیروهای خود از این کشورهم دارد و در طرف دیگر این توانایی را هم دارد که با گروهی مانند طالبان به توافقی دست یابد. این نیاز سیاست خارجی ترامپ است.

این دیپلمات پیشین کشورمان یادآور شد: طالبان هم به عنوان گروه تمامیت خواه به دنبال این است که این توافق با دستاوردهای حداکثری به نتیجه برسد و بتواند به خاطر این توافق به دستاوردهای بزرگ برسد و اهداف تمامیت خواهانه خود را در افغانستان دنبال کند، لذا هر دو طرف اراده انجام این توافق را دارند.

پاک آئین تاکیدکرد: مخالفتی که ترامپ پس از کشته شدن یکی از چند صد سربازش نشان داد، نمی‌تواند مانع این شود که آنها موضوع توافق را دنبال نکنند. طالبان می‌خواهد با برخورد از موضع قدرت امتیازات بیشتری را بگیرد و اقدامات تروریستی خود را دنبال کند و این گونه نشان دهد که قادر است به منافع آمریکا ضربه بزند. از سوی دیگر هم ترامپ در داخل کشورش با مخالفان جدی در این مسیر مواجه است؛ کسانی که به او می‌گویند شما نباید با گروه نظامی و غیر انسانی طالبان مصالحه و توافقی داشته باشید. او برای آرام کردن آنها گاهی اقدامات تاکتیکی را انجام می‌دهد. اما اصل این است که دو طرف برای انجام این توافق به جمع‌بندی رسیده اند و به دنبال این هستند که این مساله را به نتیجه برسانند.

رئیس پیشین ستاد افغانستان اضافه کرد: برخی از اقدامات تروریستی طالبان و حرکت‌های تاکتیکی ترامپ به معنای این نیست که آنها توافق را کنار گذاشته اند، چرا که یکی از دلایل آنها هم این است که کشورهای پیرامونی مانند ایران و روسیه چندان به متن این توافق توجه نکنند و تصور کنند این توافق جدی نیست و یا شکست خورده است. بنابراین ابتکاراتی برای مقابله با توافقی که امنیت منطقه را در خطر قرارداده نداشته باشند.

وی تاکید کرد: اینها ترفندهایی است که چه بسا با توافق آمریکا و طالبان انجام می‌شود تا در تحلیل کشورهای دیگر از این موضوع ایجاد انحراف بکند.

پاک آئین افزود: اما مهم آن است که این توافق وجود دارد و دولت آمریکا نه با طالبان بلکه با «امارت اسلامی افغانستان» این توافق را امضا می‌کند و اسم «امارت اسلامی افغانستان» به عنوان یک امارت یا حکومتی که دارای تفکر وهابی – سلفی افراطی با سوابق تروریستی است که می تواند خطری جدی برای منطقه باشد.

وی توضیح داد: بحث درباره توافق آمریکا با طالبان نیست، بلکه بحث توافق آمریکا با «امارات اسلامی افغانستان» است؛ به این معنی که حضور دولت رسمی و قانونی افغانستان نادیده گرفته شده است. قانون اساسی افغانستان که دستاورد مجاهدتهای فراوان و خون شهدای این کشور می باشد، نادیده گرفته شده است. آمریکا در واقع در حال انجام حرکت جدیدی است که قانون و موازین دیگری را در افغانستان حاکم کند که این موازین مروج تروریسم، ناامنی و عدم آرامش در افغانستان خواهد شد.

سفیر پیشین اضافه کرد: ما نباید به دلیل اختلاف نظرهایی که در این زمینه میان آمریکا و طالبان وجود دارد، این موضوع را تمام شده بدانیم، بلکه باید به اهداف پنهان آمریکا برای حاکمیت دوباره طالبان تحت عنوان «امارت اسلامی افغانستان» توجه کنیم. گروهی که می‌تواند با کمک آمریکا با داعش هم پیوند بخورد. در این شرایط افغانستان منطقه ای تروریست پرور و با مشکلات امنیتی جدی برای منطقه خواهد شد.

پاک آئین گفت: باید به این موضوع توجه شود و کشورهای پیرامونی مخصوصا جمهوری اسلامی ایران هم باید با دقت تحولات فعلی را دنبال و با رایزنی با همسایگان افغانستان و نقش آفرینان داخلی، منطقه ای و بین المللی طراحی های لازم را انجام دهد.

وی درباره برخی دلایل تعلیق مذاکرات با طالبان از سوی ترامپ نیز توضیح داد: به طور قطع اگر ترامپ بخواهد در اقدامی که دنبال می‌کند موفق باشد نمی تواند بدون نظر دولت افغانستان و سایر گروه هایی که در این کشور وجود دارند، مانند ازبک ها، تاجیک ها و هزاره ها این توافق را دنبال کند و نقش آنها را نادیده بگیرد. آنگونه که مشخص است در این توافقی که بین آمریکا و طالبان انجام شده، امتیاز خاصی برای گروه های مختلف و بقیه اقوام و قبایل دیده نشده و در واقع مفاد قانون اساسی کاملا نقض شده و به دیدگاه های اشرف غنی هم توجهی نشده است. اینها هم می‌تواند در کنار مخالفت‌های داخلی با ترامپ به دلیل انجام این توافق، او را در موضعی قرار داده که فعلا از امضای این توافق نامه پرهیز کند. البته اینها همه احتمالاتی است که وجود دارد و به همین دلیل هم است که معتقدم که ما باید با دقت این تحولات را بررسی کنیم.

رئیس پیشین ستاد افغانستان در وزارت امور خارجه اضافه کرد: هر توافقی که قانون اساسی افغانستان را در نظرنگیرد و بخواهد مفاد آن را نقض کند و بدون توجه به دیدگاه های دولت قانونی، حتی اگر دولت ضعیفی هم باشد، در زمان اجرا محکوم به شکست است. به این معنا نیست که این توافق الان شکست خورده، بلکه به معنای این است که توافقی با این مشخصات در افغانستان راهی به پیش نخواهد برد.

پاک آئین در ارزیابی از زمان ادامه این مذاکرات متوقف شده و اعلام نتیجه ای از سوی آمریکا و طالبان گفت: احتمالا مذاکرات پنهان وجود دارد، اما بعید می‌دانم تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا به نتیجه ملموسی برسد.

وی همچنین در رابطه با تاثیر تعلیق این مذاکرات درافغانستان نیز خاطرنشان کرد: طالبان ذاتا به دنبال این است که با خرابکاری و حملات نظامی اهداف خود را جلو ببرد و احتمالا فشار بیاورد تا این توافق امضا شود، ولی درمجموع مخالفت اصلی طالبان با دولت افغانستان و قانون اساسی است. طالبان به دنبال این است که قانون اساسی جدیدی را حاکم کند و در این جهت است که اهداف خود را در مقاطع مختلف دنبال می‌کند و در عین حال ژست یک گروه سیاسی را هم می‌گیرد.

پاک آئین همچنین در رابطه با امکان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان که پیش از این 6مهرماه اعلام شده بود نیز گفت: به نظر می‌رسد هنوز احتمال تعویق انتخابات ریاست جمهوری در این کشور وجود دارد.