جدیدترین مطالب

ملت یمن علی رغم همه فشارها همچنان حامی فلسطین است

سید عبدالملک بدرالدین دبیرکل جنبش انصارالله یمن در سخنرانی خود با تاکید بر اینکه موضوع جنایت صهیونیست ها در غزه ننگی بر همه انسان هاست گفت : ملت یمن با وجود تمام فشارها تغییری در موضع اش در قبال فلسطین نداشته است . 

بدهی ۱۵ میلیارد پوندی شرکت آب انگلیس

گزارش‌های فاش شده نشان می‌دهد تیمز واتر بزرگترین شرکت آب انگلیس که یک چهارم جمعیت انگلیس از مشترکان آن هستند ۱۵ میلیارد پوند بدهی به بار آورده است.

سفر وزیر امور خارجه به ترکمنستان

حسین امیرعبداالهیان وزیر امور خارجه کشورمان در سفر به ترکمنستان خواستار توسعه همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای میان دو کشور همسایه شد. مقامات ایران و ترکمنستان در جریان این سفر همچنین موانع موجود بر سر راه تقویت همکاری‌ها را نیز بررسی کردند.

Loading

أحدث المقالات

بلژیک از رأی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره غزه استقبال کرد

تهران- ایرنا- پترا دی سوتر معاون نخست‌وزیر بلژیک از رأی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره الزام رژیم صهیونیستی به انجام تمامی اقدامات لازم و موثر برای تضمین ورود بدون تاخیر مواد غذایی اولیه برای ساکنان فلسطینی غزه، استقبال کرد.

پولیتیکو: آمریکا درحال برگزاری مذاکرات مقدماتی برای برقراری ثبات در غزه پس از جنگ است  

نشریه پولیتیکو به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که دولت بایدن مذاکرات مقدماتی را جهت بررسی گزینه‌های موجود برای برقراری ثبات در غزه پس از پایان یافتن جنگ میان رژیم صهیونیستی و حماس برگزار می‌کند.

پولیتیکو: پنتاگون به دنبال بودجه برای نیروی حافظ صلح در غزه است

تهران- ایرنا- روزنامه پولیتیکو در گزارشی به مذاکرات وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) برای تامین مالی استقرار یک نیروی حافظ صلح چند ملیتی یا فلسطینی در نوار غزه اشاره کرد و نوشت: نیروهای آمریکایی به غزه اعزام نمی‌شوند.

Loading
سیاست همسایگی: مورد افغانستان

سیاست های راهبردی ایران در افغانستان

۱۳۹۶/۰۷/۱۰ | یادداشت

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در طی چهل سال گذشته با توجه به آنکه افغانستان همواره درگیر بحران ها و جنگ‎های داخلی و خارجی مختلف بوده است، سیاست رسمی ایران در قبال این کشور نیز براساس شرایط و موقعیت این کشور تغییر کرده است.

پیرمحمد ملازهی*

 به عنوان مثال در دورانی که حکومت افغانستان سلطنتی بود مناسبات ایران با این کشور کاملا دوستانه بود. در دوران حکومت داوودخان و بعد از فاصله گرفتن از شوروی، مناسبات ایران و افغانستان در سطح بالایی رشد کرد. اما بعد از کودتای مارکسیستی روابط این دو کشور تیره گشت و در کنار این موضوع ایران حمایتش را از گروه‎های جهادی در افغانستان اعلام کرد. در دوران حکومت مجاهدین نیز ایران از حکومت مرکزی حمایت کرد. اما بعد از قدرت گیری صلاح الدین ربانی، رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان، که طالبان در آنجا ظهور کرد به دلیل مسائل امنیتی مناسبات تهران و کابل دوباره تیره شد. همچنین بعد از روی کار آمدن طالبان در افغانستان،  دولت ایران این رژیم را به رسمیت نشناخت.

اما بعداز سقوط طالبان و دخالت آمریکا و ناتو در افغانستان که ترتیبات جدیدی برای این کشور بوجود آمد؛ سیاست رسمی ایران حمایت از دولت مرکزی قدرتمند حامد کرزای بود. در برهه فعلی نیز ایران بر این باور است که اگر دولت قدرتمندی در کابل حاکم باشد که بتواند در سرتاسر افغانستان اعمال حاکمیت کند، به لحاظ سیاسی و امنیتی به نفع ایران خواهد بود. زیرا صلح و ثبات در افغانستان می‌تواند در منطقه سرایت پیدا کند، همچنان که بحران و تنش داخلی در این کشور نیز می‌تواند کشورهای همسایه از جمله ایران را متاثر کند.

 باید توجه داشت که یک سری اشتراکات فرهنگی، دینی و روانی زمینه ساز توسعه همکار‌های سیاسی بین ایران و افغانستان است. در حال حاضر حدود 40% از خاک افغانستان از کنترل دولت مرکزی خارج است و همچنان در این کشور شاهد جنگ و بحران داخلی هستیم. بنابراین هدف و سیاست اصلی و فوری تهران و کابل در مقطع کنونی، «ایجاد دولت مرکزی قدرتمند» در افغانستان است و در همین راستا نیز در کنفرانس ژاپن برای بازسازی افغانستان، ایران متعهد شد که نهصد و پنجاه میلیون دلار برای این منظور بپردازد. از دیگر فعالیت‌های ایران در این خصوص مدرسه سازی خصوصا در مناطق مرزی، ساختن درمانگاه و مشارکت در راه سازی در افغانستان است. بنابراین به لحاظ سیاسی و اقتصادی در حال حاضر زمینه برای همکاری ایران و افغانستان مساعد است، اما در بخش نظامی و امنیتی به دلیل حضور نظامی ایالات متحده آمریکا و ناتو در این منطقه این فرصت همکاری از تهران و کابل گرفته شده است.

اما در نگاه راهبردی و میان مدت و بلند مدت چند موضوع اساسی در روابط ایران وافغانستان وجود دارد که باید مدنظر داشت.

در ابتدا باید ساختار قدرت در افغانستان مشخص شود. درواقع بخشی از جامعه که غیر پشتون هستند، هنوز نتوانسته‌اند به جایگاه مورد نظر در ساختار قدرت دست پیدا کنند. از طرف دیگر انحصارطلبی در قدرت در میان پشتون‌ها وجود دارد. براین اساس هدف راهبردی ایران این است که در افغانستان ساختاری از قدرت بوجود آید که قطع نظر از مسائل قومی و مذهبی، همه قومیت‌ها و مذاهب بتوانند سهم‌شان را از قدرت به دست آورند و افغانستان به صلح و ثبات برسد. در این راستا نیروهای بیگانه باید از افغانستان خارج شوند، اما کشورهای منطقه و در درجه اول همسایگان و در درجه دوم کشورهای اسلامی که با این کشور منافعی دارند باید جایگزین نیروهای خارجی شوند، ارتش قدرتمندی را در افغانستان بوجود آورند تا کمک به صلح و ثبات در این کشور شود.  همچنین شرایطی فراهم شود که افغانستان از بحران اجتماعی و قومی که گریبانگیرش است عبور کند و ملت افغان ساخته شود. اما شرایط برای اینگونه مناسبات با توجه به حضور نظامی آمریکا در افغانستان، در برهه فعلی و به صورت میان مدت برای ایران مساعد نیست.

راهبرد بلندمدت ایران به لحاظ اقتصادی در افغانستان نیز سرمایه گذاری در داخل این کشور و ایجاد اشتغال برای شهروندان افغان است تا از میزان مهاجرت آنها به ایران کاسته شود و مهاجران افغان بتوانند به کشور خودشان برگردند. همچنین ایران به دنبال این است که کشت مواد مخدر و خشخاش در افغانستان را با محصولات خوراکی اقتصادی و استراتژیک جایگزین کند. به عنوان مثال ایران کمک کرده که زعفران با کیفیت در هرات کشت داده شود. اما همانطور که پیش از این نیز ذکر کردیم این مقاصد در کوتاه مدت قابل دستیابی نیست و نیاز به زمان و برنامه ریزی های طولانی مدت دارد تا شرایط مساعد ایجاد شود واین راهبردها  به سرانجام برسند.

اما علاوه بر این ها، پرونده هایی نیز در مناسبات دو کشور هنوز حل نشده باقی مانده اند که رسیدگی هرچه سریع تر  به آنها در بهبود مناسبات ایران و افغانستان حائز اهمیت است. از جمله مهمترین این پرونده ها موضوع اختلافات دو کشور بر سر موضوع آب رودخانه هیرمند است که حل آن نیازمند اجتناب از سیاسی شدن پرونده از سوی دو کشور و به موازات آن تشکیل کارگروه های حقوقی برای رفع اختلافات موجود از طریق مجراهای قانونی است.

کارشناس مسائل افغانستان*

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *