شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دادگاه کیفری بینالمللی در اقدامی مهم، حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر و یوآو گالانت، وزیر جنگ برکنار شده رژیمصهیونیستی را به دلیل «جنایات جنگی» صادر کرده است. با توجه به اینکه ۱۲۴ کشور به طور رسمی عضو دیوان کیفری بینالمللی هستند، لذا بر اساس این حکم، نتانیاهو و گالانت در صورت سفر به هر یک از کشورهای عضو دیوان، باید دستگیر شوند.
حمید خوشآیند – کارشناس مسائل منطقه
به استثنای دولت آمریکا که صلاحیت دیوان را در قلمرو خود به رسمیت نمیشناسد، کشورها، سازمانها و شخصیتهای زیادی در منطقه و جهان از جمله اتحادیه اروپا و بخش عمدهای از کشورهای غربی از این حکم استقبال کردهاند. آمریکا تنها کشوری است که واکنش بهشدت «منفی» در قبال حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت نشان داده و دیوان بینالمللی کیفری و کشورهایی که با تصمیم اخیر دیوان همراهی کنند را به «تحریم» تهدید کرده است.
مجموعه اظهارات و مواضع مقامات آمریکایی نشان میدهد که دولت آمریکا به خوبی از «واقعیات» و «پیامدهای» سیاسی و بینالمللی صدور چنین حکمی برای رژیمصهیونیستی و حامیانش آگاه است، بنابراین تمام تلاش خود را به کار گرفته تا آن را کم رنگ نماید.
حکم بازداشت نتانیاهو از ابعاد مختلف حائز اهمیت بوده و «پیامدهای» قابل توجهی دارد که به برخی از مهمترین آنها اشاره میشود:
یک؛ تصمیم جدید دیوان کیفری بینالمللی آن هم در بحبوحه مهمترین و حساسترین جنگ رژیمصهیونیستی در 76 سال گذشته که برای این رژیم جنایتکار حکم مرگ و زندگی را دارد، مبانی و توجیهات قانونی و حقوقی کابینه رژیم اسرائیل برای جنگ در غزه را به طور کامل رد میکند و خط «بطلان» بر آن میکشد.
صدور حکم بازداشت دو مقام عالی سیاسی و نظامی به این معناست که رژیمصهیونیستی در عرصه سیاسی و نظامی، هیچ توجیهی برای ادامه جنگ در غزه ندارد.
دو؛ از این پس، زندگی برای نتانیاهو و گالانت، وضعیتی بسیار «پیچیده» همراه با «محدودیتهای خاص» خواهد داشت. با توجه به اینکه احکام دیوان بینالمللی کیفری مشمول مرور زمان نمیشود، انجام سفرهای خارجی (رسمی و غیررسمی) به کشورهایی که عضو دیوان هستند، دشوار و غیرممکن خواهد شد.
نتانیاهو و گالانت تا ابد به جرم انجام جنایات جنگی، «تحت تعقیب» خواهند بود. اگرچه نمیتوان انتظار بازداشت فوری نتانیاهو و گالانت را داشت، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که بعد از کنارهگیری از قدرت (به هر دلیلی)، این دو که دیگر ارزشی برای آمریکا نخواهند داشت، بازداشت و محاکمه نشوند.
سه؛ بقاء در قدرت، در رأس اهداف سیاسی نتانیاهو است. حتی ادامه جنگ در غزه هم در این چهارچوب قابل تحلیل است. لذا تصمیم اخیر دیوان بینالمللی کیفری، «خلل اساسی» در پیشبرد اهداف نتانیاهو و حامیان بینالمللی و داخلیاش برای ادامه حضور او در قدرت ایجاد کرده و هرگونه تلاش برای ادامه بقاء نتانیاهو در قدرت، دهنکجی به جامعه بینالملل تلقی خواهد شد.
چهار؛ تصمیم دیوان بینالمللی کیفری به منزله قرار دادن نتانیاهو در یک «محدوده ممنوعه» است که نه تنها خروج از آن را سخت میکند، بلکه ورود دیگران به داخل این محدوده را هم دشوار میسازد. حتی متحدان رژیم هم برای دیدار و گفتگو با نتانیاهو و دست دادن با او و گرفتن عکس یادگاری و … تحت فشار افکار عمومی، با ملاحظات جدی مواجه خواهند شد.
اینکه وزیر خارجه هلند سفر برنامهریزی شده خود به سرزمینهای اشغالی و دیدار با نتانیاهو را «لغو» کرد، به خوبی نشاندهنده «تبعاتی» است که دیدار با نتانیاهو میتواند در ابعاد دیپلماتیک و افکار عمومی برای مقامات کشورهای خارجی داشته باشد.
پنج؛ تصمیم اخیر دیوان همچنین باعث تقویت موضع سیاسی و بینالمللی حماس و مقاومت فلسطین و حامیان غزه در منطقه و جهان خواهد شد. مخالفت با رژیمصهیونیستی و حمایت از اقدامات حماس امروز مبنایی به نام حکم دیوان بینالمللی دارد که دست مخالفان جنگ در غزه را بیشتر باز میکند.
شش؛ حکم بازداشت نتانیاهو میتواند روند صدور تسلیحات و کمکهای نظامی و غیرنظامی از کشورهای غربی برای رژیم اسرائیل را بیشازپیش «پرهزینه» کند. صدور چنین حکمی مقامات غربی را در یک دوراهی قرار میدهد؛ لذا یا باید مناسبات و توافقنامه نظامی و تجاری خود با رژیم اسرائیل را مورد ارزیابی و تجدیدنظر قرار دهند و یا تبعات سیاسی، امنیتی و … ناشی از فشار افکار عمومی حتی در کشور خودشان را که بیشتر و حساستر خواهد شد، تحمل کنند.
هفت؛ اگر حکم مذکور با جدیت از سوی دیوان بینالمللی کیفری و کشورهای عضو پیگیری شود، به عنوان یک عامل «بازدارنده» در مقابل جنگ غزه عمل کرده و روندهای منتهی به پایان جنگ را تسهیل و تسریع خواهد نمود. ضمن اینکه میتواند در کاهش نقض حقوق بشر و افزایش اقدامات بشردوستانه در اراضی اشغالی مؤثر واقع شود.
هشت؛ تصمیم اخیر دیوان بینالمللی کیفری «آزمون» مهمی برای کشورهای غربی است که الزام قانونی و اخلاقی خود را نسبت به اجرای این حکم نشان دهند. این حکم همچنین یک «فرصت منحصربفرد» برای کشورهای اروپایی است که مسیر خود را از رژیم غاصب در جنگ غزه جدا کنند و از حمایت تسلیحاتی رژیم اسرائیل دست بکشند.
سخن پایانی؛ جمهوری اسلامی ایران با اینکه عضو دیوان بینالمللی کیفری نیست، اما از تصمیم اخیر دیوان علیه رژیمصهیونیستی «استقبال» کرده و آماده همکاری با دیوان در تسهیل و تسریع روند اجرای حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت است.
اگرچه با توجه به تجارب گذشته، «مقاومت» تنها راهحل مؤثر و موفق برای مقابله با اشغالگری و توقف جنایات رژیم در سرزمینهای اشغالی است.
0 Comments