حمید خوش‌آیند – کارشناس مسائل منطقه

تحولات میدانی کرانه باختری در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد، این منطقه عملاً از یک وضعیت «حاشیه‌ای» خارج شده و به یک «جبهه اصلی» تبدیل شده است.

در یک سال گذشته هر قدر تمرکز رژیم صهیونیستی جنگ غزه بیشتر شده است، به همان میزان تهدیدها از ناحیه کرانه باختری علیه این رژیم نیز بیشتر شده است.

در حالی که مقاومت و مبارزه با رژیم صهیونیستی در کرانه باختری قبل از عملیات 7 اکتبر تنها به جنین و اردوگاه آن و مناطق محصور در شمال کرانه باختری محدود می‌شد، این وضعیت هم‌اکنون به شمال کرانه باختری نیز کشیده شده است.

در یک سال اخیر، رژیم صهیونیستی ضمن تشدید کشتار فلسطینیان ساکن کرانه باختری، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها در این منطقه را افزایش داده است. در این مدت، بیش از 600 فلسطینی توسط ارتش رژیم صهیونیستی در کرانه باختری به شهادت رسیده‌اند.

علاوه بر این، تردد فلسطینیان بین روستاها و شهرها محدودتر شده و تعداد پست‌های بازرسی، موانع و ایست‌های موقت رژیم صهیونیستی از 200 پست در ماه اکتبر 2023 / مهر 1402 به بیش از 800  پست افزایش یافته است.

برخی از جاده‌هایی که محلات را به هم وصل می‌کنند، فقط برای ساعات محدود باز هستند؛ درحالی که شهرک‌های یهودی در سراسر کرانه باختری به سهولت با جاده‌ها و زیرساخت‌ها مرتبط هستند. مناطقی که جمعیت فلسطینی در آن‌ها زندگی می‌کنند به محلاتی با امکانات و امتیازات بسیار کم و «تحقیرآمیز» تبدیل شده‌اند که ارتباط آن‌ها با یکدیگر قطع شده است که البته وضعیت غیرقابل تحملی را در پیش روی فلسطینی‌ها قرار داده و آن‌ها را بیشتر از قبل مستعد مبارزه و مقاومت کرده است.

جنگ در غزه، وضعیت بسیار بد اقتصادی و خشونت شهرک‌نشین‌ها «سه عامل مؤثر» در تشدید تنش‌ها در کرانه باختری است.

اگرچه مقاومت در کرانه باختری پدیده جدیدی نیست، اما روند رو به رشد خشونت شهرک‌نشین‌ها که به‌شدت مسلح شده و مانند یک ارتش غیررسمی عمل می‌کنند، شرایط سختی را برای شهروندان فلسطینی به وجود آورده است.

حدود ۳۰۰ هزار شهرک‌نشین صهیونیستی در کرانه باختری رود اردن زندگی می‌کنند که 260 هزار نفر آن‌ها مجوز حمل سلاح دارند. به عبارتی، مالکیت اسلحه خصوصی در شهرک‌های صهیونیستی به طور قابل توجهی بیشتر از شهرهای داخلی اسرائیل است و 86 شهر از 100 شهر که بیشترین درصد دارندگان مجوز اسلحه را دارند، در شهرک‌های کرانه باختری هستند.

شهرک‌نشین‌های مسلح به اشکال مختلف، علیه شهروندان فلسطینی و دارایی‌های آنان دست به خشونت می‌زنند؛ غیرنظامیان خصوصی که اسلحه در اختیار دارند، ساکنان شهرک‌ها که به عنوان بخشی از جوخه‎های امنیتی غیرنظامی هستند و همچنین سربازان شهرک‌نشین به مثابه بخشی از گردان‌های دفاع منطقه‌ای یا سربازان درجه یک عمل می‌کنند.

از شلیک تیر و پرتاب سنگ و اجسام سنگین به سوی فلسطینی‌ها، منازل و اتومبیل‌های آن‌ها گرفته تا آتش زدن منازل، کارگاه‌ها، مزارع و سایر املاک خصوصی و همچنین قطع درختان زیتون، آسیب رساندن به زیرساخت‌های آبی و سرقت، کشتن و بیرون راندن دام‌ها با استفاده از ابزارهای مختلف مانند هواپیماهای بدون سرنشین تنها بخشی از خشونت شهرک‌نشین‌های افراطی و مسلح است.

بر اساس گزارش موسسه مطالعات امنیت ملی مستقر در تل‌آویو، از زمان آغاز جنگ غزه بیش از 1500 حادثه خشونت‌آمیز بین شهرک‌نشینان صهیونیست و ساکنان فلسطینی کرانه باختری رخ داده است که این مسأله جان بسیاری از کودکان فلسطینی را هم گرفته است. خشونت هر روزه‌ای که فلسطینی‌ها در کرانه باختری با آن مواجه هستند درحال حاضر به بالاترین حد خود رسیده است.

در نتیجه افزایش سطح خشونت و اقدامات تروریستی صهیونیست‌ها، از زمان آغاز جنگ تاکنون بیش از 4000 حمله در کرانه باختری توسط فلسطینی‌ها انجام شده است که منجر به هلاکت بیش از 50 سرباز صهیونیستی و زخمی شدن حدود 400 نفر شده است.

در حالی که ممکن است تسلیحات در اختیار فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری در مقایسه با غزه کمتر باشد، اما عملکرد رژیم در این منطقه و ادامه جنگ در غزه، کرانه باختری را در یک «نقطه جوش» قرار داده که کمترین پیامد آن گسترش عمق، دامنه و شدت عملیات‌های ضدصهیونیستی است.

نکته قابل تأمل اینکه بخش عمده‌ای از این عملیات‌ها و سایر اقدامات ضدصهیونیستی توسط جوانان و گروه‌هایی انجام می‌شود که به هیچ سازمان یا تشکیلاتی وابسته نیستند و فقط انگیزه انتقام دارند که این موضوع یعنی نداشتن سازماندهی منسجم و قابل شناسایی، کار را برای رژیم صهیونیستی به مراتب سخت‌تر از گذشته کرده است.

ادامه جنگ در غزه و خشونت سازمان‌یافته علیه فلسطینیان، همچنان‌که مقامات رژیم هم بر این باورند، کرانه باختری را در آستانه تبدیل شدن به «جبهه دوم» جنگ و به مراتب «خطرناک‌تر» از سایر جبهه‌ها بعد از نوار غزه قرار داده است.