شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: نشست سکوی (پلتفرم) هستهای در چارچوب اجلاس سالانه بریکس در مسکو، اواخر مهرماه با مشارکت شرکتهای فعال در حوزه تامین انرژی صلحآمیز هستهای و با حضور معاون سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران و کارگزاران فعال صنعت هستهای اعضای بریکس تشکیل شد. اعضای شرکت کننده با امضای بیانیهای از تشکیل پلتفرم هستهای (بریکس هستهای) حمایت کردند.
زهرا اصغری – پژوهشگر روابط بینالملل
اعضای بریکس با درک اولویت مشارکت در تامین انرژی پایدار، توسعه منابع انرژی پاک برای تولید برق به عنوان بخشی از گذار عادلانه جهانی به انرژی، و با در نظر گرفتن تعهدات کشورهای عضو بریکس با هدف دستیابی به کربن صفر در تولید برق و سایر بخشهای صنعتی در چارچوب قوانین و مقررات داخلی هر کشور عضو بریکس، با تاکید بر نقش بنیادین فناوریهای صلحآمیز هستهای در تضمین دسترسی برابر و غیرتبعیضآمیز به انرژی و حاکمیت فنآوری، با تشکیل این پلتفرم موافقت کردند.
با توجه به اینکه کشورهای عضو بریکس در تعهدات هستهای پیشرو هستند، با در نظر گرفتن تعهدات خود نسبت به رژیم منع گسترش تسلیحات هستهای، همانطور که در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای و به ویژه در بند ۱ ماده ۴ آن ذکر شده است، با آگاهی از نقش کلیدی شرکتهای مستقر در کشورهای بریکس در افزایش چند برابری ظرفیت تولید برق هستهای در دهههای آتی، قصد خود را برای مشارکت در این پلتفرم اعلام کردند.
بر اساس توافق انجام گرفته در نشست مذکور، اعضای بریکس تلاش میکنند تا شرایط منصفانهای برای دستیابی به انرژی هستهای بهعنوان عنصری محوری در دستیابی به تامین انرژی پاک و اهداف کربنزدایی ایجاد شود. همچنین به طور موثر به ایجاد یک مشارکت دور از سیاستزدگی و غیر تبعیضآمیز میان توسعهدهندگان و استفادهکنندگان فنآوریهای هستهای صلحآمیز کمک میکنند. علاوه بر این، بهترین رویهها و رویکردهای پیشرفته برای فنآوریهای صلحآمیز انرژی و غیر انرژی هستهای را در بازارهای کشورهای بریکس و سایر کشورها توسعه داده و اجرا خواهند کرد.
تبادل تجربه، فنآوری و دانش بهعلاوه ترویج خدمات فنی و مهندسی برای کمک به کشورهایی که به دنبال ارتقای تخصص هستهای خود هستند، از دیگر اهداف این مجموعه است. همچنین اعضای بریکس باید گزینههای مختلف را بررسی کرده و دسترسی به ابزارهای مالی بریکس برای حمایت از پروژههای انرژی هستهای را فراهم کنند. اعضا از همکاری برای اجرای پروژههای راکتورهای پیشرفته و چرخههای سوخت هستهای نیز حمایت میکنند و زنجیرههای تامین پایدار و توسعه فنآوری برای بهرهبرداری پایدار، ایمن و مطمئن نیروگاههای هستهای و راکتورهای تحقیقاتی را تامین و ارتقا میدهند.
از دیگر اهداف بریکس هستهای، به اشتراک گذاشتن تجربههای جلب پذیرش عمومی برای پروژههای انرژی هستهای و مشارکت موثر در تحقیقات و بازاریابی برای کشورهای عضو بریکس با هدف بهکارگیری آنها در کاربردهای غیرانرژی، از جمله در پزشکی هستهای، کشاورزی، پلاسما، فناوریهای کوانتومی، هوش مصنوعی و سایر فناوریهای نوین و فراهم کردن زمینه مشارکتهای نوین برای کاربردهای غیر انرژی صلحآمیز هستهای است.
در قالب این پلتفرم، شرکتهای دولتی، عمومی و خصوصی بریکس و سایر نهادها و سازمانهای امضاء کننده، تشویق میشوند که با هدف تطبیق ابتکارات خود با سطح جهانی صنایع موجود و سازمانهای بینالمللی با یکدیگر همکاری کنند. همچنین جامعه هستهای، زمینه، ایده و پیشنهادات مشترک در چارچوب قالبهای بینالمللی همکاری را به نحوی که شکلدهنده روندهای آینده صنعت هستهای باشد، فراهم خواهد کرد.
همچنین شرکتهای دولتی، عمومی و خصوصی بریکس و سایر نهادها و سازمانهای امضاکننده از دیگر شرکتها و نهادهای مستقر در کشورهای بریکس میخواهند که به این ابتکار سکوی (پلتفرم) هستهای بریکس بپیوندند.
شایان ذکر است که توافقات به دست آمده در نشست مذکور در مسکو میان اعضای بریکس از نظر حقوقی الزامآور نبوده و توافقنامهای بینالمللی بین امضاکنندگان یا بین کشورهای متبوع آنها محسوب نمیشود.
گفتنی است، هدف اصلی بریکس هستهای، توسعه و اجرای بهترین شیوهها و رویکردهای پیشرفته از نظر کاربردهای انرژی و غیر انرژی فنآوریهای هستهای برای مقاصد صلحآمیز در بازارهای بریکس و بریکس پلاس و همچنین توسعه مکانیسمها و مدلهای تشویقی و اجرای پروژه در صنعت هستهای کشورهای عضو این مجموعه است.
شایان ذکر است، تا سال ۲۰۵۰ کشورهای بریکس حداقل نیمی از تولید و مصرف انرژی جهان را تامین خواهند کرد و انرژی هستهای نقش مهمی در تامین تقاضای فزاینده برای آن ایفا میکند.
0 Comments