یک گام تا تشکیل کشور فلسطین ؟!
اما مسئله دیگری که باعث شده است این منطقه همواره در بحران بهسر ببرد، وجود زمینه های دخالت بازیگران بین المللی در این منطقه است، چرا که حکومتهای غیردموکراتیک، هم در رابطه با ملت و اتباع خود و هم مسائل منطقه با قدرتهای بزرگ وارد معامله و مصالحه شدهاند و این مسئله ناشی از غیردموکراتیک بودن نظامهای مذکور است که این رویکرد هم به ضرر مردم و مسلمانان منطقه بوده و هم منجر به آن شده که اتحادی میان آنها ایجاد نشود. در چنین فضایی، بازیگران فرامنطقهای و در راس آن آمریکا از این اختلافات استفاده کرده و سعی در تشدید آن داشته اند.
در این میان سیاست جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم جهان اسلام ایجاد زمینه های صلح و ثبات در منطقه بوده است. اگرچه به دلیل بروز اختلافات عمده در میان کشورهای اسلامی، موانعی بر سر راه رسیدن به این اهداف ایجاد شده است. با این حال، اقدامات جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در عراق و سوریه به رغم هزینه های مادی و معنوی فراوانی که برای این کشور به همراه داشته است، در اولویت راهبردهای ایران در منطقه بوده است.
در واقع، ایران سعی کرده است با توجه به مولفههای قدرت ثابت و متغیری که دارد، آرمانگرایی و پراگماتیسم را توامان در سیاست خارجی منطقه ای خود به کار گیرد تا اهداف بنیادین انقلاب محقق شده و پارادوکسی نیز در این رابطه وجود نداشته باشد. چنانکه منافع محور مقاومت ضد اسرائیلی به عنوان یک کل و منافع جمهوری اسلامی ایران همزمان تعقیب شده است. چنانکه مبارزه با تروریسم در عراق و سوریه با این دو هدف کلی و جزئی تعقیب شده اند.
در همین راستا، برخورداری از قدرت نظامی لازم یکی از فاکتورهای مهم ایران برای مقابله با دخالت قدرتهای فرامنطقهای و برخی کشورهای منطقهای در روند صلح منطقه بوده است. در کنار قدرت نظامی، دستگاه سیاست خارجی کشور سعی کرده است از سایر پارامترهای قدرت از جمله مذاکره با عمده طرف های منطقه ای و بین المللی موانع پیش روی استقرار امنیت در منطقه را از میان بر دارد. همانند اقدامی که کشور در مورد سوریه با همراهی روسیه و ترکیه در مذاکرات آستانه انجام داده است. این رویکرد در خصوص یمن نیز در حال انجام است، بطوریکه کشور برای پایان دادن جنگ در یمن، با طرف های اروپایی وارد گفتگو شده است. درواقع، ایران سعی دارد با نظارت سازمان ملل و دیگر بازیگران مهم منطقهای و فرامنطقهای به چارچوبی برسد که امنیت و ثبات در یمن ایجاد شود.
در عین حال، علاوه بر ایجاد ثبات و امنیت در منطقه که از اهداف مهم و تعیین شده در سیاست خارجی ایران است، تهران مشارکت در بازسازی کشورهای تحت جنگ با تروریسم را نیز در دستور کار دارد. همچنانکه مقامات ایران وعده داده اند که در بازسازی عراق و سوریه مشارکت جدی داشته باشد.
در مجموع، ایران با یک دیپلماسی هوشمند و واقعبینانه سعی دارد فرصت های موجود را از دست نداده و اجازه ندهد اتحادهایی علیه ایران شکل بگیرد. اگر ایران بتواند از این فرایند بحرانی عبور کند، از نقش سلبی به نقش ایجابی خواهد رسید که به توسعه کشور نیز میانجامد. البته در این میان، آمریکا باوجودی که در این منطقه نیست اما اصلی ترین مانع در راه سیاست های ایران و ایجاد صلح و ثبات در منطقه است که باید آنرا با هوشمندی مدیریت کرد، به ویژه آنکه امریکا در برخی از کشورهای منطقه پایگاه نظامی دارد و بعضی از کشورهای حوزه خلیج فارس را هم کاملا تحت نفوذ خود دارد.
0 Comments