شورای راهبردی آنلاین -رصد: واکنش‌های رسمی روسیه به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا محتاطانه و در عین حال منسجم بوده و این تصور را به وجود می‌آورد که یک علامت سیاسی عمدی است که هدف آن هم مخاطبان داخلی روسیه (کاهش انتظارات برای پایان سریع جنگ و بهبود روابط با آمریکا) و هم دولت آینده ترامپ است (ابراز قدردانی از اظهارات او درباره تمایلش به پایان دادن به رویارویی نظامی و بهبود روابط).
شورای راهبردی آنلاین-رصد: بسیاری از شرکت‌های چینی در مناقصات داخلی ترکیه با استفاده از حمایت مالی پروژه اگزیم‌بانک چین و ارائه قیمت‌های رقابتی، پروژه‌ها را به دست می‌گیرند. در حالی که مناقصه نیروگاه‌های حرارتی با سوخت فسیلی به پایان رسیده است، اخبار اخیر از برنامه‌های تولید سالانه 150000 خودروی برقی در منطقه صنعتی سازمان یافته مانیسا حکایت دارد. خاطرنشان می‌شود که در مرحله تولید 2500 کارگر چینی مشغول به کار خواهند شد. اما این کارگران چگونه اسکان داده و تغذیه می‌شوند و چگونه در جامعه محلی ادغام می‌شوند؟ واضح است که فرآیندهای مربوطه بسیار پیچیده است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: جنگ نیابتی زمانی است که دو کشور به طور غیرمستقیم و با حمایت از شرکت کنندگان در حال جنگ، با یکدیگر می‌جنگند. نمونه‌های کلاسیک دوران جنگ سرد عبارتند از بحران کنگو در دهه 1960 و بحران آنگولا در دهه 1970، زمانی که اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده هر یک از جناح‌های متخاصم در یک جنگ داخلی با پول، اسلحه و گاهی اوقات سربازان از کشورهای دیگر حمایت کردند، اما خود هرگز مستقیماً درگیر جنگ نشدند. براین اساس، رویکرد آمریکا و اروپا در قالب ناتو و در حمایت همه جانبه از اوکراین همه نشانه‌های جنگ نیابتی آنها علیه روسیه را دارد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: مین آنگ هلاینگ، رهبر نظامی میانمار، با اتهام جنایت علیه بشریت به دلیل کشتار و آزار و اذیت مسلمانان روهینگیا روبه‌رو است. این جنایات که بیش از یک میلیون نفر از مردم میانمار را تحت تأثیر قرار داد، بین ماه‌های آگوست تا دسامبر 2017 رخ داد. در این مدت، ارتش میانمار عملیاتی تحت عنوان “پاکسازی” را با بهانه مبارزه با گروه‌های مسلح آغاز کرد که منجر به نسل‌کشی مسلمانان استان راخین در غرب میانمار شد. این عملیات با کشتار وسیع بیش از 200 هزار نفر از مسلمانان روهینگیا و آوارگی حدود 700 هزار نفر همراه بود. دیوان کیفری بین‌المللی این اقدامات را به عنوان مصادیق نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت شناسایی کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اخیرا وزیر بازرگانی ترکیه تایید کرد که سیستم گمرک ترکیه، به روی تجارت با رژیم صهیونیستی، به طور کامل بسته شده است. این خبر با حواشی و سوال‌های بسیاری مواجه شد و یکی از مهمترین پرسش‌ها این بود که چرا ترکیه تصمیم به چنین اقدامی گرفت و درعمل تا چه حد جدی می‌باشد و پیامدهای آن بر مناسبات طرفین چه خواهد بود؟
شورای راهبردی آنلاین -رصد: واکنش‌های رسمی روسیه به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا محتاطانه و در عین حال منسجم بوده و این تصور را به وجود می‌آورد که یک علامت سیاسی عمدی است که هدف آن هم مخاطبان داخلی روسیه (کاهش انتظارات برای پایان سریع جنگ و بهبود روابط با آمریکا) و هم دولت آینده ترامپ است (ابراز قدردانی از اظهارات او درباره تمایلش به پایان دادن به رویارویی نظامی و بهبود روابط).
شورای راهبردی آنلاین-رصد: بسیاری از شرکت‌های چینی در مناقصات داخلی ترکیه با استفاده از حمایت مالی پروژه اگزیم‌بانک چین و ارائه قیمت‌های رقابتی، پروژه‌ها را به دست می‌گیرند. در حالی که مناقصه نیروگاه‌های حرارتی با سوخت فسیلی به پایان رسیده است، اخبار اخیر از برنامه‌های تولید سالانه 150000 خودروی برقی در منطقه صنعتی سازمان یافته مانیسا حکایت دارد. خاطرنشان می‌شود که در مرحله تولید 2500 کارگر چینی مشغول به کار خواهند شد. اما این کارگران چگونه اسکان داده و تغذیه می‌شوند و چگونه در جامعه محلی ادغام می‌شوند؟ واضح است که فرآیندهای مربوطه بسیار پیچیده است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: جنگ نیابتی زمانی است که دو کشور به طور غیرمستقیم و با حمایت از شرکت کنندگان در حال جنگ، با یکدیگر می‌جنگند. نمونه‌های کلاسیک دوران جنگ سرد عبارتند از بحران کنگو در دهه 1960 و بحران آنگولا در دهه 1970، زمانی که اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده هر یک از جناح‌های متخاصم در یک جنگ داخلی با پول، اسلحه و گاهی اوقات سربازان از کشورهای دیگر حمایت کردند، اما خود هرگز مستقیماً درگیر جنگ نشدند. براین اساس، رویکرد آمریکا و اروپا در قالب ناتو و در حمایت همه جانبه از اوکراین همه نشانه‌های جنگ نیابتی آنها علیه روسیه را دارد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: مین آنگ هلاینگ، رهبر نظامی میانمار، با اتهام جنایت علیه بشریت به دلیل کشتار و آزار و اذیت مسلمانان روهینگیا روبه‌رو است. این جنایات که بیش از یک میلیون نفر از مردم میانمار را تحت تأثیر قرار داد، بین ماه‌های آگوست تا دسامبر 2017 رخ داد. در این مدت، ارتش میانمار عملیاتی تحت عنوان “پاکسازی” را با بهانه مبارزه با گروه‌های مسلح آغاز کرد که منجر به نسل‌کشی مسلمانان استان راخین در غرب میانمار شد. این عملیات با کشتار وسیع بیش از 200 هزار نفر از مسلمانان روهینگیا و آوارگی حدود 700 هزار نفر همراه بود. دیوان کیفری بین‌المللی این اقدامات را به عنوان مصادیق نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت شناسایی کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اخیرا وزیر بازرگانی ترکیه تایید کرد که سیستم گمرک ترکیه، به روی تجارت با رژیم صهیونیستی، به طور کامل بسته شده است. این خبر با حواشی و سوال‌های بسیاری مواجه شد و یکی از مهمترین پرسش‌ها این بود که چرا ترکیه تصمیم به چنین اقدامی گرفت و درعمل تا چه حد جدی می‌باشد و پیامدهای آن بر مناسبات طرفین چه خواهد بود؟
این خط از سال ۱۹۴۷ مرز افغانستان و پاکستان را از هم جدا کرده است. البته پیش‌تر به‌عنوان مرز افغانستان و هندوستان را از هم جدا می‌کرد. بعد از وضع این خط، هیچ‌وقت افغان‌ها خط دیورند را به رسمیت نشناختند چراکه از دید آنها سه منطقه یعنی منطقه قبالی، ایالت سرحد و ایالت بلوچستان باید بخشی از افغانستان باشند. اگر این اتفاق بیفتد افغانستان هم پهناورتر خواهد شد و هم به دریا راه پیدا خواهد کرد؛ اما این موضوع از طرف پاکستانی‌ها قابل‌قبول نیست، بنابراین از قدیم‌الایام بر سر این مرز تنش‌هایی بین دو کشور وجود داشته است. درعین‌حال پاکستان دو سیاست را برای حل این موضوع در پیش‌گرفته است: نخست اینکه به قول ژنرال ضیاءالحق، رئیس‌جمهور وقت پاکستان در دهه ۱۹۸۰ افغانستان باید همیشه مثل دیگ جوشان بجوشد؛ یعنی دائم در این کشور بی‌ثباتی وجود داشته باشد تا این بی‌ثباتی‌ها مانع از توجه افغان‌ها به خط دیورند شود. سیاست دوم پاکستان این است که در افغانستان یک حکومت مذهبی یکپارچه سر کار بیاید تا این حکومت مذهبی نسبت به سرزمین حساسیتی نداشته باشد و تفکر امت‌گونه داشته باشد. لذا به همین دلایل است که پاکستان همواره در تلاش است تا افغانستان ناامن باشد یا نیروی رادیکالی چون طالبان قدرت را در دست بگیرد؛ اما هیچ‌کدام از این دو سیاست اسلام‌آباد مانع از آن نشده که هیچ سیاستمداری چه مذهبی و چه سکولار در افغانستان نسبت به خط دیورند بی‌تفاوت باشد. اتفاقاً هر سیاستمداری که در افغانستان سعی کرد تا این بحث ناسیونالیستی را نادیده بگیرد سقوط کرده است. درنتیجه بر اساس این چشم‌انداز می‌توان انتظار داشت که این استخوان‌لای‌زخم کماکان در روابط پاکستان و افغانستان باقی بماند و در مقاطع متفاوت و به بهانه‌های مختلف سر باز کند.
البته مسائل دیگری هم وجود دارد که به این موضوع اضافه شده است؛ بخشی از این مسائل جنبه مذهبی و بخش دیگری از آن جنبه ناسیونالیستی دارد. آن قسمت از بحث که جنبه مذهبی دارد شکل‌گیری گروه‌های رادیکال در پاکستان است که این گروه‌های رادیکال عمدتاً به دلیل بحث کشمیر و همکاری با مجاهدین افغان در دوره تهاجم شوروی به افغانستان شکل گرفته است. این گروه‌های رادیکال باوجودی که قلمرو فعالیتشان در پاکستان است ولی هم به لحاظ قومی و هم به لحاظ ایدئولوژیک به خاک افغانستان نیز ارتباط پیدا می‌کنند. به‌خصوص پشتون‌هایی که در پاکستان هستند. نباید ازنظر دور داشت که چیزی حدود ۵۰ میلیون پشتون در پاکستان زندگی می‌کند که بزرگ‌ترین اقلیت قومی در جهان است؛ بنابراین این عده با پشتونهای داخل افغانستان ارتباط دارند و اتفاقاً از پشتونهای داخل افغانستان تأثیر می‌پذیرند؛ یعنی پشتونهای پاکستان نیز به جدایی ایالت سرحد، منطقه قبایلی و منطقه بلوچستان پاکستان و الحاق آن به افغانستان اعتقاد دارند.
موضوع دیگری که جنبه ناسیونالیستی دارد به عنصر قومیت مربوط می‌شود؛ یعنی بلوچ‌های پاکستان که با بلوچ‌های افغانستان ارتباط دارند و همین‌طور پشتونهای پاکستان که با پشتونهای افغانستان به لحاظ قومی ارتباط پیدا می‌کنند. لذا برخی از ارتباطات بین جریان‌های رادیکال در افغانستان و پاکستان، جنبه مذهبی و برخی نیز جنبه ناسیونالیستی دارد.
درعین‌حال باید توجه داشت که مهمترین مظهر رادیکالیسم مذهبی در پاکستان که ارتباطات تنگاتنگی با پشتونهای افغانستان و به‌خصوص مذهبی‌های این کشور دارند، تحریک طالبان پاکستان یا همان (TTP) است. این گروه رادیکال با دولت پاکستان مشکل دارند. قبلاً نیز ژنرال پرویز مشرف را ترور ناموفق و بی‌نظیر بوتو را ترور کردند. درنتیجه بخشی از مبارزه ارتش پاکستان با این گروه قومی است که الان با طالبان و حتی داعش در افغانستان ارتباطات جدی و سازمانی دارند. در بحث قوم نیز گروه حزب پختونخوا یا پشتونخوا هستند که دولت پاکستان سعی کرده آنها را جذب کند ولی نتوانسته بر گرایش‌های ناسیونالیستی‌شان غلبه پیدا کند. درنتیجه در کنار اختلاف بنیادین و ساختاری که بحث ارضی و مرزی خط دیورند است اتفاقات این‌چنینی نیز مزید بر علت شده است. در کنار این مسائل باید تأثیرپذیری این تحولات از منطقه و سیستم بین‌الملل را نیز لحاظ کرد. به نظر می‌آید که در داخل پاکستان نوع حکومت‌ها می‌تواند در کاهش این تنش‌ها تأثیرگذار باشد؛ کما اینکه عمران خان توانسته بود تا حدودی این تنش‌ها را کاهش دهد ولی بعید است شهباز شریف بتواند در این زمینه توفیقی داشته باشد و اتفاقات را حل‌وفصل کند. اختلافات ارضی و مرزی که خمیرمایه تنش‌های پاکستان و افغانستان است از بدترین نوع اختلافات به شمار می‌رود که حل آن بسیار دشوار است؛ بنابراین باید این فرضیه را مدنظر داشت که این مسائل تا آینده قابل پیش‌بینی در روابط پاکستان و افغانستان حکم‌فرما باشد که پیامدهای خاص خود را برای هر دو کشور و منطقه خواهد داشت.
0 Comments