جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
اهداف چین در مدرنسازی نیروی دریایی
ازاینرو، سرمایهگذاری چین در توسعه و مدرن سازی ناوگان دریایی برای حضور در اقیانوسها بخصوص اقیانوس هند منجر به نفوذ ژئوپلیتیکی فزاینده چین به جهت کنترل مسیرهای ترانزیتی خواهد شد که از طریق آن میتواند هژمون خود را گسترش دهد. چین میتواند استراتژی امنیتی مبتنی بر استفاده از سرمایهگذاری بر روی زیرساختهای دریایی را برای نفوذ سیاسی دنبال کند و حضور نظامی خود را گسترش دهد. لازم به ذکر است زیرساختهای دریایی میتواند هم برای فعالیتهای تجاری و هم نظامی مورداستفاده قرار گیرد.
بااینحال، تقویت نیروی دریایی چین مطابق با سند چشمانداز ملی این کشور مبنی بر کنترل آبهای ساحلی-فراساحلی متمرکز شده است، ازاینرو مدرن سازی و افزایش ناوچه و ناوشکن و زیردریایی و سایر ادوات نظامی برای جایگزینی با تجهیزات قدیمی در حال پیگیری است. در حال حاضر ارتش خلق چین دارای تعداد قابلتوجهی جنگنده اصلی و ناو هواپیمابر لیائونینگ و شاندونگ است. چین اعلام کرد ساخت ناو هواپیمابر بومی خود را آغاز کرده و تا سال 2025 تکمیل میشود. به گفته کارشناسان نظامی، چین حداقل به سه ناو هواپیمابر با هدف حفظ حضور در آبهای فراساحلی نیاز دارد. این موضوع بهطور مستقیم بر توانایی ارتش برای حضور قوی و دائمی در منطقه اقیانوس هند تأثیرگذار است. هماکنون منطقه اقیانوس هند بهعنوان کانون رقابت ژئوپلیتیکی از جهت حفظ منافع متنوع اقتصادی-تجاری برای قدرتهای جهانی مطرح است و قدرتها سعی دارند با ایجاد تأسیسات بندری و صنعتی در مسیرهای ترانزیتی آن، ضمن کنترل و نظارت بر رقبا، سیاستهای خود را پیگیری نمایند.
در این راستا زیردریایی کلاس شانگ از طریق تنگه مالاکا برای مأموریت ضد دزدی دریایی در اواخر سال 2013 به منطقه اقیانوس هند اعزام گردید. حضور این زیردریایی به خدمه آن امکان داد تا علاوه بر اینکه تجربهای از مأموریت طولانی داشته باشند بتوانند از منطقه اقیانوس هند اطلاعات جامع و کاربردی کسب نمایند. اعزام بعدی زیردریاییها کلاس شانگ به منطقه اقیانوس هند که در نوامبر 2014 در کلمبو و در مه 2015 در کراچی انجام شد، تجربه بیشتری را برای خدمه زیردریایی فراهم آورد. دادههای بهدستآمده از این اعزامها در حوزههای اطلاعات اقیانوسشناسی میتواند آمادگی بیشتری برای نیروی دریایی چین برای استقرار طولانیمدت و همچنین آمادهسازی فضای جنگهای احتمالی آینده به وجود آورد. بسیاری از مأموریتهای ضد دزدی دریایی چین با سایر ناوگان دریایی در مسیر خلیج عدن یا در سفر بازگشت بوده است. نیروی دریایی چین همچنین تمرینات منظمی را با نیروی دریایی استرالیا، دانمارک و پاکستان در منطقه اقیانوس هند انجام داده است.
از سوی دیگر نیروی دریایی چین به تخلیه شهروندان خود و سایر اتباع خارجی از لیبی در سال 2011 و از یمن در سال 2015 کمک کرده است. ضمن اینکه ورود شوژو یکی از مدرنترین ناوچههای ارتش چین در فوریه 2015 به آبهای نزدیک لیبی برای محافظت و تخلیه شهروندان چینی برای اولین بار در نوع خود بود. در این راستا دولت چین چهار هواپیمای ترابری سنگین را علاوه بر تعدادی هواپیمای غیرنظامی و شناور برای این عملیات در نظر گرفت. این عملیات بسیار موفقیتآمیز بود و بهوضوح توانایی نیروی دریایی چین را در سواحل دوردست نشان میداد. عملیات بعدی در یمن در مارس 2015 توسط کشتیهای مستقر در خلیج عدن برای مأموریت ضد دزدی دریایی انجام گرفت. اگرچه اندازه و وسعت آن در مقایسه با لیبی بسیار کم بود، اما بهکارگیری کشتیهای نیروی دریایی بر اراده دولت چین برای محافظت از شهروندانش حتی در مناطق دوردست تأکید داشت.
با این اوصاف، یکی از مشکلات نیروی دریایی چین در منطقه اقیانوس هند در دسترس نبودن فرودگاه است که تا حد زیادی وجود فرودگاه در جیبوتی این کمبود را برطرف خواهد کرد ضمن اینکه از فرودگاهها در کشورهایی مانند پاکستان و استفاده از هواپیماهای مدرن چندمنظوره مانند Y-8 میتوان در شرایط بحرانی بهره جست. همچنین گزارشهایی از ایستگاههای نظارت الکترونیکی چین در منطقه اقیانوس هند بهویژه در میانمار وجود دارد که نشاندهنده اهمیتی است که دولت چین به منطقه اقیانوس هند و توسعه نیرویی دریایی قدرتمند برای انجام مأموریتها در منطقه برای رسیدن به اهداف استراتژیک خود قائل است.
بههرحال اهمیت دادن به قدرت نیروی دریایی و نقش استراتژیک آن بهویژه ارتقاء در طرحهای مانند جاده ابریشم دریایی، برجستهترین تفکر نظامی چین محسوب میشود، ازاینرو ساخت یک نیروی دریایی مدرن و قدرتمند مورد مهم و اساسی برای عبور امن در مسیر جاده ابریشم دریایی به شمار میآید. مجموع فعالیتهای نیروی دریایی ارتش چین در منطقه اقیانوس هند طی یک دهه گذشته باعث شده است که چین بهعنوان یک نیروی دریایی کارآمد که قادر به انجام عملیات در خارج از آبهای خود است، در سطح بینالمللی شناخته شود. البته توجه به این نکته مهم است که حداقل در آینده نزدیک ارتش چین توانایی حفظ حضور گسترده و پایدار مانند نیروی دریایی ایالاتمتحده امریکا را در منطقه اقیانوس هند ندارد. بااینحال، ارتش چین بهسرعت در حال کسب تجربه عملیاتی در این منطقه مهم است که میتواند برای دستیابی به مزیت تاکتیکی در شرایط سخت استفاده شود. ضمن اینکه مدرن سازی و توسعه نیروی دریایی با افزایش موشکهای ضد کشتی، ضد هوایی و ضد زیردریایی، همچنین استقرار ناوهای هواپیمابر و اتکاء به تجهیزات نظامی بدون سرنشین، چین را به سمت تحولات بزرگ سوق داده است که میتوان آن را در جهت تعامل اقتصادی-تجاری با کشورهای در مسیر جاده ابریشم دریایی و قطبی در نظر گرفت.
به نظر میرسد سرمایهگذاری چین در مدرن سازی تجهیزات نیروی دریایی میتواند همکاریهای مبتنی بر مشارکت استراتژیک بین رقبایش را به پازل ژئوپلیتیکی غیرقابلحلی برای چین تبدیل نماید که نتیجه نهایی آن بحران سازی و بیثباتی ساختار امنیتی در فضای پیرامونی این کشور خواهد بود. شکی نیست، تلاش گسترده ایالاتمتحده امریکا و هند برای محدود کردن توانمندی چین در نظارت و کنترل مسیرهای دریایی، صرفاً برای کسب نفوذ بیشتر در منطقه اقیانوس هند و فضای پیرامون آن انجام میگیرد ازاینرو رقابت ژئوپلیتیکی بین طرفین در منطقه موردنظر شدت خواهد یافت. بااینحال آنچه مشخص است چین تمرکز خود را برای مدرن سازی نیروی دریایی در جهت توسعه قابلیتهای ژئواکونومی و کنترل و نظارت بر بازارهای جهانی از طریق ابتکار کمربند-جاده ادامه میدهد و قصد ندارد متوقف شود.
0 Comments