شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بازدید مشترک وزیر دفاع یونان و سفیر آمریکا در این کشور از بندر آلکساندروپلیس یونان که عملیات Atlantic Resolve 2021 جهت انتقال نیروهای آمریکایی به کشورهای شرق اروپا در آن در جریان است، نشان میدهد این بندر به یکی از محورهای مرکزی همکاری دوجانبه یونان و آمریکا در بخش دفاعی تبدیل شده است.
محمود فاضلی - تحلیلگر مسائل بینالملل
یونان در چارچوب پروتکل همکاری نظامی با آمریکا که در 14 اکتبر به امضاء رساند پایگاه نظامی واقع در آلکساندروپولیس در 45 کیلومتری مرز ترکیه را در اختیار نیروهای آمریکایی قرار داد. آمریکا نیز قصد دارد ظرفیت این پایگاه را برای استقرار 300 تا 400 سرباز دیگر افزایش دهد.
این بندر بهعنوان دروازه عبور نیروهای آمریکایی به کشورهای غرب بالکان و منطقه دریای سیاه مطرح است. این دو مقام از نزدیک بخشی از «بزرگترین انتقال تسلیحات نظامی» از طریق خاک یونان را نظارهگر بوده و بر نقش راهبردی و ارتقا یافته این بندر در منافع یونان و آمریکا تاکید دارند. .
در هفته اخیر انتقال نیروهای آمریکایی از طریق آلکساندروپلیس به شرق اروپا افزایش یافته و طی یک هفته 73 بالگرد و مجموعا 995 تسلیحات نظامی از طریق آلکساندروپلیس منتقل شده است.
تحرکات نظامی و انتقال محمولههای اخیر آمریکا به این بندر فعالیتهایی است که در محدوده عملیات Atlantic Resolve صورت میگیرد. این فعالیتها از سال 2014 آغاز شده و نقل و انتقالات استراتژیک فعالیتهایی است که در چارچوب فعالیتهای لجستیک انجام میشود. فعالیتهایی که در گذشته از طریق بالتیک صورت میگرفت، اخیراً از طریق بندر آلکساندروپلیس انجام میشود. این اقدامات در راستای کمک به امنیت اروپا بوده و شامل انتقال عناصر لجستیک و جنگی آمریکا به اروپا، آموزش آنها برای مدت مشخص و سپس بازگرداندن آنهاست. گفته میشود نیرویهای آمریکایی در راستای تقویت امنیت اروپا فقط از طریق آلکساندروپلیس عبور میکنند.
شواهد نشان میدهد شراکت راهبردی یونان و آمریکا بهویژه در زمینه دفاعی در بالاترین سطح تاریخ روابط دوجانبه قرار دارد. روابط آمریکا با یونان یکی از قویترین روابط دفاعی امریکا در اروپا است. بزعم آمریکا، گسترش همکاری دفاعی طرفین نهتنها به نفع دو کشور است بلکه ناتو را نیز توانمندتر میکند. همچنین طرفین از روند خصوصیسازی دو بندر آلکساندروپلیس و کاوالا با مشارکت دو شرکت آمریکایی Black Summit و Quintana در مزایده بینالمللی این دو بندر ابراز رضایت دارند.
طرف یونانی در سالهای اخیر بارها تکرار کرده این کشور متحدی معتبر و ستون ثبات در فرامنطقه شرق مدیترانه، خاورمیانه و شمال آفریقا است و همکاری و ابتکاراتی که با سایر کشورهای منطقه توسعه داده منطبق با حقوق بینالمللی و اصول حسن همجواری است. آتن به پشتیبانی و حمایت همپیمانان اروپایی خود همواره آمادگی و توانمندی برای دفاع از حاکمیت و حقوق حاکمیتی خود را دارد. یونان در مواضع رسمی تاکید دارد هیچ کشوری را تهدید نمیکند اما در عین حال دوست هم ندارد توسط کسی تهدید شود و بههمین منظور تلاش دیپلماتیک خود جهت تشدید همکاری دفاعی و راهبردی با کشورهای دوست و هم پیمان را افزایش داده، ائتلافهای خود را تقویت کرده و با هدف قدرت بازدارندگی توان نیروهای مسلح کشور را ارتقا میبخشد.
پس از روی کار آمدن محافظهکاران در یونان بهعنوان متحدان سنتی آمریکا، همکاری تسلیحاتی یونان و آمریکا افزیش یافته است. همکاریهای نظامی میان یونان و آمریکا با رزمایشهای مختلف و انتقال تجهیزات نظامی به یونان ادامه دارد. این همکاریها با پشتیبانی مالی آمریکا سرعت گرفته و رزمایشهای مشترک میان دو کشور به لحاظ تعداد و کیفیت ارتقاء یافته است.
آمریکا 33 میلیون دلار برای توسعه و نوسازی تاسیسات نظامی از جمله پایگاههای هوایی به یونان کمک خواهد کرد. این بودجه برای ساخت دو آشیانه و تاسیسات پشتیبانی در یک پایگاه هوایی در استان «لاریسا» یونان استفاده خواهد شد. واشنگتن این کمکها را تحت توافقنامه همکاری دفاعی متقابل(MDCA) با یونان که اخیراً تمدید شده، ارائه میکند که همچنین به نیروهای آمریکایی اجازه میدهد از این امکانات استفاده کنند.
بر اساس این قرارداد، مذاکرات در مورد پیشنهادات آمریکا در رابطه با تلاشهای آتن برای تقویت توان نظامی خود از طریق دستیابی به تسلیحات جدید ادامه دارد. یونان در حال بررسی خرید شماری شناور تهاجمی آبی خاکی (AAV) از آمریکا برای نیروی دریایی است. این امر پس از آن صورت میگیرد که آتن اخیراً محمولهای از خودروهای امنیتی زرهی و همچنین بالگردهای «اواچ-58» و قایقهای تندرو را دریافت کرد.
آتن اخیراً قراردادهای تسلیحاتی متعددی را با رژیم اسرائیل برای خرید هواپیماهای بدون سرنشین و موشک، با فرانسه برای خرید جنگندههای «رافال» و با آمریکا برای به روزرسانی جنگندههای «F-16 » امضا کرده است.
ترکیه دایما همسایه خود را به نظامیسازی جزایر اژه و مطالبات حداکثری و نخست وزیر یونان را نیز به معرفی «تصویر تحریف شده» از تحولات جاری شرق مدیترانه متهم میکند. از دیدگاه ترکیه، اختلافات دوجانبه با یونان شامل تحدید فلات قاره، وسعت حریم دریایی و هوایی، حاکمیت جزایر و جزایر صخرهای که توسط معاهدات معتبر بینالمللی به یونان واگذار نشده است، نقض رژیم غیر نظامیسازی جزایر شرق اژه توسط یونان و مسئله مناطق اطلاعات پروازی (FIR)، ناوتکس و عملیت جستجو و نجات (SAR) را در بر میگیرد. از دیدگاه طرف ترک، اقدامات یونان چون امضای توافقنامههای همکاری دفاعی با کشورهای ثالث، تهدید بیشتری برای ثبات منطقه ایجاد میکند. ترکیه به دفاع از منافع حیاتی خود در منطقه ادامه خواهد داد.
به اعتقاد ترکیه، علیرغم تلاشهای ترکیه یونان به تشدید تنش، لفاظی تهاجمی و فعالیتهای تحریکآمیز و غیر قانونی خود ادامه میدهد از دیدگاه ترکیه، یونان علیرغم فراخوانهای آنها برای گفتگو، اتهامات بیپایه خود علیه ترکیه ادامه میدهد و از ابتدای سال 2021، با وسایل دریایی و هوایی خود به 2321 بار حریم هوایی و دریایی مناطق غیرنظامی در شرق مدیترانه و دریای اژه را نقض کرده است. یونان همچنین در سال گذشته 59 بار توافقنامه سال 1988 مبنی بر اجتناب از تمرینات نظامی و فعالیتهای آموزشی در تعطیلات قانونی و مذهبی را نقض کرده و در دریای اژه و دریای مدیترانه شرقی تمریناتی را انجام داده است.
روابط بین ترکیه و یونان، دو عضو ناتو اغلب دچار تنش بوده و سال گذشته این روابط بهشدت رو به وخامت گذاشت و کشتیهای جنگی در شرق مدیترانه در نزاع بر سر مرزهای دریایی و حقوق انرژی با هم روبهرو شدند. دو کشور دردرگیری بر سر اکتشاف گاز در شرق مدیترانه به تقابل نظامی نزدیک شدند. هردو طرف در مواضع رسمی مدعی هستند باید راه حلهای سیاسی مسالمتآمیز و نه راه حلهای تهاجمی اتخاذ کنند. از دیدگاه یونان، آتن همواره از انجام گفتگو با ترکیه جهت حل وفصل تنها موضوع مورد اختلاف دو کشور، که تحدید فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی باشد، استقبال میکند اما برای اینکه این گفتگوها نتیجه بخش باشد، ترکیه باید تهدید جنگ علیه یونان را لغو کند.
0 Comments