جدیدترین مطالب
اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
أحدث المقالات
تنش در دریای جنوبی چین / رئیسجمهور فیلیپین: به حملات خطرناک چین، واکنش نشان خواهیم داد
فردیناند مارکوس جونیور، رئیسجمهوری فیلیپین روز پنجشنبه هشدار داد که کشورش به «حملات خطرناک» گارد ساحلی چین واکنش نشان خواهد داد. سخنان رئیسجمهوری فیلیپین از تشدید تنش در روابط چین و فیلیپین حکایت دارد. دو کشور بر سر مالکیت و کنترل آبهای دریای جنوبی چین اختلاف دارند. ویتنام، مالزی، تایوان و برونئی از دیگر طرفهایی هستند که ادعاهایی را در مورد آبهای جنوبی چین مطرح کردهاند.
عربستان برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت میکند
عربستان سعودی برای اولین بار در تاریخ این کشور در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت خواهد کرد. نماینده عربستان در این مسابقه رومی القحطانی خواهد بود که تا کنون در چند مسابقه دختر شایسته از جمله مسابقه دختر شایسته عربستان سعودی، دختر شایسته صلح عرب و دختر شایسته خاورمیانه برنده شده است. مسابقه دختر شایسته جهان در سال ۲۰۲۴ قرار است ماه سپتامبر در مکزیک برگزار شود.
فرصتها و تبعات راهبردی عضویت در سازمان شانگهای
برخلاف سایر سازمانهای بینالمللی و منطقهای که هر یک به نوعی تحت نفوذ آمریکا و اروپا هستند، سازمان همکاریهای شانگهای که خود را «پادزهر سلطه غرب» معرفی میکند، از زمانی که در سال 2001 شکل گرفت تا امروز که به یک سازمان موفق منطقهای و جهانی تبدیل شده، مستقل و به دور از هرگونه اعمال نفوذ آمریکا و کشورهای اروپایی عمل کرده است. شانگهای تنها سازمانی محسوب میشود که «حوزه تمدنی انگلوساکسونی» در آن راه نیافته است.
عضویت ایران
سازمان شانگهای در سال ۲۰۰۱ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان با هدف برقرار کردن «موازنه» در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، پایهگذاری شد. چین و روسیه نقش اصلی و تعیینکننده در این سازمان دارند. جمهوری اسلامی ایران از سال 2005 عضو ناظر این سازمان و همواره متقاضی تغییر وضعیت عضویت به دائمی بود اما بنا به دلایل مختلف از جمله قواعد داخلی سازمان شانگهای و مخالفت برخی اعضا، این امر میسر نشده بود.
سرانجام در بیستمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای که اخیراً در تاجیکستان برگزار شد، سند عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران مورد پذیرش سران قرار گرفت که «یک گام مهم راهبردی» قلمداد میشود.
هماکنون و با عضویت ایران، سازمان شانگهای دارای 9 عضو دائم، 3 عضو ناظر و 6 شریک بحث و گفتگو است؛ به این ترتیب این سازمان حدود 44 درصد جمعیت جهان، 25 درصد خشکیهای زمین، 25 درصد تولید ناخالص ملی دنیا، 65 درصد بازار جهانی، 30 درصد گاز، 50 درصد ذخایر اورانیوم و 25 درصد ذخایر نفتی جهان را در اختیار خواهد گرفت.
فرآیند عضویت قطعی ایران به خاطر مقررات و رویههایی که در سازمان شانگهای وجود دارد، حداکثر دو سال طول میکشد. کاهش این زمان به کمتر از یک سال مستلزم سرعتبخشی به سازوکارهای داخلی و خارجی در این رابطه است. کمااینکه باید مراقبت نمود تا در این مدت اختلاف سیاسی نامتعارف بین ایران و اعضای سازمان شانگهای رخ ندهد، آن هم در شرایطی که نیروهای متخاصم منطقه و بینالملل از عضویت ایران در سازمان شانگهای نگران هستند.
درحال حاضر تسریع در پیشبرد مکانیسمهای داخلی عضویت ایران در سازمان شانگهای، مهمترین اولویتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این زمینه نقش مجلس شورای اسلامی با توجه به وظیفهای که در خصوص تصویب عضویت ایران در سازمانهای بینالمللی و منطقهای دارد، ویژه قلمداد میشود و لازم است تا هرچه سریعتر عضویت ایران در سازمان شانگهای به تصویب نمایندگان برسد.
فرصتها و دستاوردها
با تائید سند عضویت دائم کشورمان در سازمان شانگهای، بهطور مشخص در دو عرصه «اقتصادی – بازرگانی» و «سیاسی – امنیتی»، فرصتهای مهمی پیش روی ایران قرار خواهد گرفت.
در عرصه اقتصادی، عضویت ایران در سازمان شانگهای، باعث ارتقای شاخصهای اقتصادی کشور در عرصه تجارت خارجی میشود و به تسهیل و تسریع بسترها و زمینههای ورود پرشتاب ایران به بازار 3 و نیم میلیارد نفری شرق منجر خواهد گردید که یکی از بازارهای پرسود و ارزشمند اقتصادی در جهان امروز و آینده است. ضمن اینکه پیشبینی میشود میزان تجارت بینالمللی با تمرکز بر کالاهای آسیایی نیز به بیش از دو برابر برسد.
اتصال به منابع زیرزمینی آسیایی، ایجاد احتمالی منطقه آزاد تجاری با کشورهای عضو، تقویت سرمایهگذاری خارجی، رونق فعالیتهای بنادر ایران، گسترش همکاریهای بانکی، تضمین بازار انرژی ایران و افزایش ظرفیت اقتصادی ایران از دیگر فرصتهای پیش روی ایران است.
در زمینه فرصتهای سیاسی – امنیتی نیز عضویت دائم جمهوری اسلامی در سازمان شانگهای باعث ارتقای اعتبار متقابل، پرستیژ و نفوذ بینالمللی میشود. ایران هماکنون به عضویت یک سازمان امنیت دسته جمعی درآمده است که چهار قدرت اتمی یعنی روسیه، چین، هند و پاکستان در آن حضور دارند و از میان آنها روسیه و چین عضو دائم شورای امنیت هستند. ضمن اینکه سازمان شانگهای نقش موازنهدهنده در صحنه بینالملل و در مقابل آمریکا و کشورهای اروپایی و ناتو دارد و از آمریکا خواسته است تمام نیروها و پایگاههای نظامی خود را از سرزمین کشورهای عضو بیرون ببرد. ایران تاکنون در سازمانهای منطقهای مختلفی اعم از سازمان همکاریهای اسلامی، اکو و غیره عضویت داشته است، اما در میان آنها سازمان شانگهای از نظر کمی و کیفی، بزرگترین سازمان منطقهای محسوب میشود که دارای بیشترین اشتراکات تمدنی و فرهنگی و حتی دیدگاههای مشترک سیاسی با ایران است.
تبعات راهبردی
«شکستن انحصار غرب» در روابط خارجی ایران که همواره در حوزه روابط خارجی پررنگ بوده است و «ایجاد توازن و تنوعبخشی در عرصه روابط خارجی» بهخصوص از طریق پیشبرد و تقویت دکترین آسیاگرایی و گسترش تعاملات خارجی با چین، روسیه، هند و سایر کشورهای آسیایی، یکی از «راهبردهای مهم» است که بنا بر رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در یکی دو سال اخیر با جدیت خاصی در دستور کار قرار گرفته است. پس از امضای سند جامع مشارکت راهبردی 25 ساله با چین و رایزنی برای امضای سند همکاریهای راهبردی با روسیه، پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای، «گام سوم» تعیینکننده حرکت تهران بر روی ریل آسیاگرایی محسوب میشود که قطعاً نتایج مهمی به دنبال خواهد داشت. ضمن اینکه عضویت دائم در سازمان شانگهای میتواند زمینههای تعامل قوی و ورود احتمالی ایران به اتحادیه بریکس را نیز که بیش از 50 درصد جمعیت جهان و 42 درصد گردش مالی دنیا را در اختیار دارد، فراهم کند.
پس از امضای سند 25 ساله با چین، عضویت در سازمان شانگهای را باید دومین «بازی برد – برد» جمهوری اسلامی در عرصه روابط خارجی دانست که صرفنظر از آثار و نتایج مثبت سیاسی، اقتصادی و امنیتی، از نقطه نظر «تقویت موازنه راهبردی» در حوزه سیاست خارجی و همچنین «گسترش همکاریهای امنیتی» و توسعه «مناسبات راهبردی در حوزه اقتصادی» حائز اهمیت تلقی میشود. این موضوع نه تنها باعث تقویت جایگاه منطقهای و حتی جهانی ایران میشود، بلکه به بهبود همکاریهای منطقهای نیز کمک قابل توجهی خواهد کرد.
0 Comments