جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
پیامدهای راهبردی بمباران اتمی ژاپن توسط آمریکا
«توگو شیگه نوری» وزیر امور خارجه وقت ژاپن در جنگ جهانی دوم، از ملاقاتی صحبت کرد که با امپراتور ژاپن، در صبح روز 8 اوت، صورت گرفته بود. در این ملاقات، امپراتور بعد از حمله اتمی هیروشیما، به توگو گفته بود حال که چنین سلاح مهلکی علیه ما به کار برده شده است، دیگر نمیتوانیم به مبارزه خود ادامه دهیم. بنابراین باید به جنگ خاتمه داد، بدون آنکه برای کسب شرایط مساعدتری کوششهای طولانی به عمل آوریم، زیرا در شرایط فعلی، این کوششها به نتیجه نخواهند رسید، لذا باید برای خاتمه دادن سریع به مخاصمات، اقدامات لازم به عمل آید.
ترومن، رئیس جمهوری وقت آمریکا در توجیه خود برای حمله گفته بود، اگر جنگ جهانی دوم پایان نمییافت، جامعه بشری باید دو میلیون کشته دیگر را تحمل میکرد. اظهارات او دروغ و فریبی بیش برای منحرف کردن افکار جهانیان نبود؛ چرا که طبق اطلاعات موجود، روند جنگ در سالهای پایانیاش در اقیانوس آرام در حال تغییر به نفع آمریکا بود. آمریکاییها توانسته بودند در سال 1944، با استفاده از عملیات کماندویی، بسیاری از مواضع اشغالشده به وسیله ژاپنیها، از جمله جزایر مارشال، ماریان و کارولین را پس بگیرند و در ژانویه 1945، فیلیپین را اشغال و جزایر اوکیناوا در جنوب ژاپن را به اشغال خود درآورند.
حرارت زیاد، تششعات رادیواکتیو و موج انفجار این شهر را ویران کرد. بسیاری از بازماندگان دچار سرطان و دیگر بیماریهای ناشی از تششعات رادیواکتیو شدند.
این بمباران سرنوشت جنگ جهانی دوم را به فجیعترین شکل رقم زد. کاربرد سلاح اتمی، جهان را در چرخه تازهای از ویرانی و کشتار جمعی فرو برد. برخی مورخین بر این باورند که قبل از وقوع این حملات مرگبار، ژاپن خود را برای تسلیم آماده کرده بود، بنابراین ضرورتی برای وقوع این تراژدی نبود. نتیجه بررسیها نشان میدهد حتی اگر این بمبارانها صورت نمیگرفت، اگر روسیه وارد جنگ نمیشد و هیچ تهاجمی طراحی یا انجام نمیشد، امکان به محاصره درآوردن ژاپن وجود داشت. هدف از این بمباران اتمی، تسلیم کردن ژاپن بود. ژاپن، بعد از حمله هیروشیما، دریافته بود که نمیتواند در مقابل سلاح مخرب اتمی آمریکا بایستد. آمریکا هم به خوبی از این مسئله آگاه بود. هدف اصلی از این حملات، تنها آزمایش سلاحهای مخرب اتمی بر روی انسان و سایر جانداران بود. ارتش آمریکا برای ایجاد بیشترین آسیبهای روانی بهمنظور وادار کردن ژاپن به تسلیم شدن، سعی داشت این بمبها بدون اخطار قبلی و بدون اعلام ماهیت آنها، به اهداف از پیش تعیینشده اصابت کند.
اقدام آمریکا در به کارگیری سلاح اتمی که تأثیر سوء بیسابقهای بر محیط زیست بر جای گذاشت، نگرانی جهانیان را درباره تکرار این تجربه درپی داشت. محافل علمی و جهانی برای امحا یا حداقل کنترل کاربرد آن تلاشهای زیادی از جمله تلاش برای امحای سلاحهای اتمی از طریق تصویب کنوانسیونهای فراگیر به کار بستند.
تهدید آینده بشر اصلیترین پیامد قابل تصور این جنایت ددمنشانه بود. از این رو نیز با محکومیت جهانی و گسترده مواجه شد که تاکنون ادامه دارد. آنچه وحشت از جنایت آمریکا را دوچندان کرد، این است که بمبهای مذکور بر روی اهداف غیر نظامی پرتاب شد. این مسئله نشان میدهد دولت آمریکا در انجام این اقدام ضد بشری کمترین توجهی به بدیهیترین قوانین حقوقبشری یا اصول جنگی نداشت. آمریکا بهعنوان عامل این جنایت غیرانسانی و اجتناب پذیر همچنان ضمن ادعای دروغین حمایت از حقوقبشر به شکل گستردهای در مسیر ارتقا و تولید بمبهای اتمی پیش میرود و ژاپن بهعنوان تنها قربانی بمبهای اتمی در تاریخ جهان، نتوانسته موجب ممنوعیت تولید بمبهای اتم شود.
سلاح هستهای بهعنوان آخرین دستاورد تکنولوژیک در حوزه تسلیحات و در عین حال مخربترین ابزار نظامی ساخته دست بشر است. شدت اثرات ناشی از کاربرد این سلاح قابل قیاس با سایر سلاحهای کشتار جمعی نیست. آثار غیر قابل کنترل و فوقالعاده مهیب این سلاح، دیوان بینالمللی دادگستری را، در رای مشورتی 1996 در خصوص ممنوعیت کاربرد سلاحهای هستهای به این نتیجه رهنمون ساخت که اثرات کاربرد سلاحهای هستهای در زمان و مکان نمیگنجد و کاربرد آنها میتواند حیات انسانی، تمدن بشری و کل زیست بوم را به نابودی بکشاند.
در طول 76 سال، سلاحهای هستهای از لحاظ کمی و کیفی توسعه یافته است و عدم امکان کنترل یا دفاع موثر از ویژگیهای ذاتی آنها محسوب میشود. باتوجه به پیامدهای کاربرد سلاح اتمی انتظار میرفت جامعه بینالمللی در قبال کاربرد اینگونه سلاح، رویکرد قاطعانه اتخاذ کند و کاربرد آن را جرمانگاری کند؛ در حالی که امروزه چندین هزار کلاهک هستهای با قدرتی 30 برابر مخربتر از دو بمب استفاده شده علیه ژاپن، در اختیار برخی کشورها قرار دارد. در برخی موارد، مثل معاهدات ناظر بر ایجاد مناطق عاری از سلاحهای هستهای (NWFZ) ، ممنوعیت بکارگیری سلاح هستهای را ابراز میکند، ولی ممنوعیت بکارگیری سلاح هستهای کاملاً جزئی و محدود است.
اگرچه برخی اصول کلی توسل به زور و حقوقبشر بینالمللی حاکم بر کاربرد کلی تسلیحات میتواند تحت شرایطی خاص ممنوعیتی در خصوص کاربرد سلاحهای هستهای به همراه داشته باشد، اما برای به کارگیری سلاحهای هستهای ممنوعیتی در نظر گرفته نشده بود. کوششها برای جرم انگاری کاربرد سلاح هستهای و اصلاح موارد ناکامی پیمانهای گذشته در این رابطه ادامه یافت تا اینکه 22 ژانویه 2021 پیمان جدید موسوم به پیمان منع تسلیحات هستهای TPNW با امضای 86 کشور و تصویب 55 کشور عضو سازمان ملل (البته بدون درج نام قدرتهای اتمی جهان در بین امضاکنندگان این سند) لازم الاجرا شد.
در سالهای اخیر در حالی که در سطح جهانی تلاشهایی برای خلع سلاح هستهای صورت میگیرد، سوگا یوشیهیده، نخست وزیر ژاپن، اعتقاد دارد: «بین کشورها در مورد نحوه خلع سلاح هستهای اختلاف وجود دارد. در این شرایط برای پیشبرد خلع سلاح هستهای همراه با از بین بردن اختلاف بین کشورهایی که موضع متفاوتی دارند، باید اقدامات واقع گرایانه ادامه پیدا کند. تقویت چارچوب بینالمللی خلع سلاح هستهای و جلوگیری از گسترش آن بر اساس پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای اهمیت دارد.»
اظهارات او در حالی است که قدرتهای هستهای مانند آمریکا و روسیه از پیمان منع سلاحهای هستهای حمایت نمیکنند. علیرغم خواست عمومی مردم ژاپن و بهویژه بازماندگان بمبارانهای اتمی، اما این کشور که تحت حمایت هستهای آمریکا است، این پیمان را امضا نکرده است. شهردار ناکازاکی اعتقاد دارد: «ژاپن بهعنوان کشوری که بیش از دیگر کشورها از عواقب اسفناک سلاحهای هستهای آگاه است، باید بهعنوان ناظر در اولین جلسه اعضای کشورهای امضا کننده این پیمان سازمان ملل شرکت کند تا راههایی بیابد که بتوان این پیمان را بهبود بخشید. از ژاپن میخواهم تا هر چه زودتر این پیمان را امضا کرده و آن را تصویب کند. ما در یک محیط امنیتی جهانی بسیار نامناسب قرار گرفته و شاهد نابرابریهایی بین مواضع کشورها در مورد سلاحهای هستهای هستیم.»
0 Comments