جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
چگونگی واکنش به عبور اسرائیل از خطوط قرمز روسیه در سوریه
در خصوص حمله اخیر ارتش اسرائیل به لاذقیه و طرطوس نکات حائز اهمیتی وجود دارد که به سه نکته مهم در این زمینه اشاره میشود:
نکته اول؛ این برای نخستین بار از سال 2018 است که ارتش اسرائیل منطقه لاذقیه و طرطوس در شمال غرب سوریه را که سامانههای موشکی اس 300 در آنجا مستقر بودهاند، موردحمله موشکی و هوایی قرار میدهد. آخرین بار در سال 2018 بود که بر اثر بمباران لاذقیه توسط جنگندههای اسرائیلی، یک هواپیمای روسی در این منطقه سرنگون شد. بنا بر بیانیه وزارت دفاع روسیه که در آن زمان صادر شد، 4 فروند از جنگندههای اسرائیلی که به اهداف نظامی سوریه در منطقه لاذقیه حمله میکردند از هواپیمای شناسایی روسیه با نام «ال 20» بهعنوان سپری هوایی در برابر موشکهای سوریه استفاده کردند که این حادثه به منفجرشدن هواپیمای مذکور و کشتهشدن تمامی 14 نظامی که سرنشینان آن بودند، منجر شد.
نکته دوم؛ همانگونه که در سطور ابتدایی اشاره شد، لاذقیه و بهویژه طرطوس، حوزه نفوذ روسیه در سوریه به شمار میروند. برای همین است که دولت روسیه همواره نسبت به تحولاتی که در این منطقه وجود داشته حساس بوده است. بندر طرطوس که در استان طرطوس واقع شده است، در دوران اتحاد جماهیر شوروی به پایگاهی برای کشتیهای روسی در دریای مدیترانه تبدیل شده بود. نیروی دریایی روسیه در شهر بندری طرطوس در شرق دریای مدیترانه پایگاهی دریایی را تا سال ۲۰۴۲ میلادی در اجاره دارد و اگر این پایگاه را از دست بدهد، دریای مدیترانه به یک دریاچه تحت کنترل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تبدیل میشود. از سوی دیگر بندر طرطوس سالهاست که میزبان ناوگان نیروی دریایی ارتش سوریه است و هزاران نفر از اتباع این کشور در شهرکهای ساحلی حاشیه محل استقرار ناوگان نظامی روسیه مشغول زندگی بوده و لذا حفاظت از آنان با وجاهت بینالمللی روسیه نیز در ارتباط است. علاوه بر طرطوس، لاذقیه نیز که اخیراً موردحمله هوایی اسرائیل قرار گرفت، برای روسیه اهمیت خاصی دارد. استان لاذقیه، میزبان «پایگاه هوایی حمیمیم» یکی از پایگاههای مهم هوایی روسیه است که در جنوب شرق لاذقیه قرار دارد که در سال ۲۰۱۵ میلادی بهعنوان یکی از مراکز استراتژیک عملیات نظامی روسیه علیه داعش در مجاورت فرودگاه بینالمللی باسل اسد ساخته شد.
ازاینرو شهر بندری طرطوس و همچنین لاذقیه که در حضور راهبردی مسکو در سوریه نقش و جایگاه تعیینکننده دارند، حائز اهمیت بوده و روسها نیز همیشه و حتی در طول سالهای بحران در سوریه که از سال 2011 آغاز شده و کموبیش ادامه دارد، تلاش داشتهاند تا به هر طریق ممکن و ازجمله استقرار نیرو و تأسیس پایگاه نظامی، این منطقه مهم را از تمام خطوط درگیری و منازعه دور نگه دارند.
نکته سوم؛ حملات موشکی و هوایی اسرائیل به لاذقیه درست زمانی انجامشده است که همچنان مطالبی منتشر میشود مبنی بر اینکه روسیه در حال برنامهریزی برای حفاظت از دولت و ارتش و مراکز نظامی سوریه در مقابل حملات اسرائیل است. به این معنا که مسکو متعهد شده است که ازاینپس و بهطورجدی و میدانی از هر آنچه در زمین و دریا متعلق به دولت و ارتش سوریه است، در برابر حملات هوایی و موشکی ارتش اسرائیل محافظت نماید. حتی پیشازاین و در ماههای اخیر نیز مقامات مسکو چندین بار بهصورت علنی ضمن محکومیت حملات اسرائیل به خاک سوریه، آن را اقدامی مخرب و غیرقابلقبول تلقی کرده و مواضع قاطع خود دراینباره را در رایزنیهایی که با مقامات اسرائیلی دارند، مطرح کردهاند. بهعنوانمثال چندی پیش «الکساندر لاورنتیف» نماینده ویژه رئیسجمهوری روسیه در امور سوریه، در واکنش به حملات اسرائیل به مناطق مختلف خاک سوریه صریحاً اظهار داشته است «این حملات باید قطع شوند. آنها مخرب هستند و ما امیدواریم که درهرصورت طرف اسرائیلی نگرانیهای ما در این رابطه، بهخصوص نگرانی از امکان تشدید وخامت اوضاع در خاک سوریه را موردتوجه قرار دهد. دیر یا زود صبر ما لبریز خواهد شد و ممکن است به حملات تلافیجویانه منجر شود که مسلماً میتواند به وخامت اوضاع بیانجامد. هیچکس خواستار چنین چیزی نیست و به همین دلیل ما در تماسها با همتایان اسرائیلی دقیقاً بر غیرقابلقبول بودن اقدامات تهاجمی به خاک کشور مستقل سوریه تأکید میکنیم». نکته جالبتوجه اینکه تنها به فاصله چند روز از اظهارات لاورنتیف، ارتش روسیه در اسفندماه 1399 با بهکارگیری سامانههای دفاع هوایی از نوع پانتسیر- اس و بوک ام ۲، برخی حملات اسرائیل به سوریه را ناکام گذاشته و مانع از موفقیت حملات موشکی شد! این دقیقاً همان موضوعی است که نمیتواند پیام خوبی برای اسرائیل داشته باشد که به هر طریقی دنبال نابودی تمام ابزارهای دفاعی دولت اسد حتی آنهایی که ماهیت روسی دارند، است. البته عوامل مهمی در تغییر تدریجی مواضع روسیه در سوریه و سرسختی مسکو در مقابل تلآویو تعیینکننده بودهاند که چشمانداز روشن در پیش روی بحران سوریه و همچنین مواضع تنشزای دولت بایدن ازجمله حملاتی که پس از روی کار آمدن به گروههای حامی محور مقاومت در شرق دیرالزور سوریه داشت و نیز تضعیف موقعیت میدانی و سیاسی اسرائیل در منطقه ازجمله عوامل مذکور هستند؛ بنابراین اینکه اسرائیل بدون توجه به هشدارهای روسیه که با برخی تغییر در رویکردهای میدانی و سیاسی نیز همراه شده است، اقدام به بمباران مواضع مسکو در سوریه میکند، میتواند عرصه را در ماههای آینده برای اسرائیل در سوریه تنگ کند.
همانطور که در نوشتار حاضر بدان پرداخته شد، در دور جدید حملات هوایی ارتش اسرائیل به شمال غرب سوریه، ظاهراً اسرائیل به بمباران مواضع ارتش سوریه و جبهه مقاومت بسنده نکرده و از خطوط قرمز روسیه هم که برای آخرین بار آن را در سال 2018 با سرنگونی هواپیمای روسی نقض کرده بود، عبور کرده است. این اقدام اسرائیلیها مطمئناً نمیتواند چشمانداز خوبی را در پیش روی مناسبات و هماهنگیهای دو طرف نهتنها در سوریه بلکه در منطقه داشته باشد. اقدام ارتش اسرائیل در بمباران مناطقی در سوریه که روسیه در آنجا پایگاه و تمرکز نیرو دارد و بهنوعی آنها را ذیل دکترینهای امنیت ملی خویش تعریف کرده است، در صورت مماشات و عدم عکسالعمل قاطع مسکو، میتواند به اعتبار و پرستیژ منطقهای و بینالمللی روسیه هم آسیب جدی وارد سازد. چراکه ازنظر افکار عمومی منطقه، روسیه در سطح منطقه و بینالملل بهعنوان کشوری شناختهشده است که حساسیت ویژهای در مقابل تعرض و تجاوز نیروهای خارجی و رقبا به مواضع و منافع خود دارد.
اسرائیل در عرصه سیاست خارجی و در داخل با تهدیدات میدانی و امنیتی سختی مواجه شده است. در هفتههای اخیر نیز اراضی اشغالی شاهد اتفاقات امنیتی متعدد علیه مراکز حساس و استراتژیکی اسرائیل بوده است. این رژیم در داخل نیز از مشکلات ساختاری متعددی رنج میبرد. با در کنار هم نهادن مجموعه شرایط مذکور با جنونی که این رژیم همچنان در ادامه حمله به مناطق سوریه حتی مراکز حضور روسیه از خود نشان میدهد، نمیتواند دورنمای خوبی در پیش روی تلآویو در سوریه قرار دهد. صهیونیستها حتی با حمله به مواضع ارتش روسیه، دیگر هیچ شانسی برای پیشبرد طرحهای خود در سوریه ندارند.
0 Comments