جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
نشست ورشو؛ بازتابی از شکست سیاست خارجی آمریکا
امیرعلی ابوالفتح/ کارشناس مسائل آمریکا
در این فضا مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا طی سفری که به مصر داشت با هدف آنکه این فضا را تغییر دهد اعلام کرد که یک نشست در ورشو با هدف تمرکز بر ایران برگزار خواهد شد. وی همچنین اتهامات متعددی را علیه ایران مطرح و اینگونه نتیجهگیری کرد که این نشست با هدف مقابله با آنچه که وزیر خارجه آمریکا اقدامات بیثبات کننده ایران در منطقه از آن یاد میکرد، تشکیل میشود. البته بعد از آنکه مشخص شد که این رویکرد آمریکا و هدفگذاری نشست علیه ایران باعث میشود از نشست استقبال نشود، مقامات آمریکایی این روند را تصحیح و اعلام کردند که نشست ورشو مربوط به کشور خاصی نیست و عنوان آن را نیز صلح و امنیت در خاورمیانه قرار دادند. با برگزاری این نشست تعداد معدودی از کشورها با آمریکا همراهی کردند؛ جدا از هیات آمریکایی که در سطح معاون رئیسجمهور حضور داشت، فقط نخستوزیر اسرائیل و وزیر خارجه بریتانیا در سطح بالا در ورشو حضور یافتند. البته وزیر خارجه بریتانیا اعلام کرد که حضورش در نشست فقط برای بررسی مسئله یمن است و بلافاصله بعد از پایان نشست نیز ورشو را ترک کرد. وزرای خارجه آلمان و فرانسه، دو کشور بزرگ اروپایی و خانم فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این نشست شرکت نکردند و مقامات سطح پایینتری را اعزام کردند. کشورهایی چون روسیه، چین و ترکیه نیز اصلا در ورشو حاضر نشدند. از بین کشورهای عربی هم بلندپایهترین فردی که در نشست ورشو حضور داشت وزیر خارجه عمان بود و حتی وزیر خارجه عربستان نیز شرکت نکرد. بنابراین این نشست آنگونه که آمریکاییها تبلیغ میکردند و انتظار داشتند در سطح بالایی باشد برگزار نشد. بیانیه پایانی نیز صادر نشد و فقط لهستان به عنوان میزبان و آمریکا به عنوان مبتکر نشست بیانیهای صادر کردند که در آن هیچ اشارهای به ایران نشده بود. البته آمریکاییها در موضوعاتی که در سخنرانیهایشان مطرح میکردند تلاش داشتند تا ایران را به عنوان عامل ناامنی منطقه و جهان معرفی کنند. اما در نهایت نشست ورشو به بیان اغلب رسانههای بزرگ دنیا یک ناکامی بزرگ برای دستگاه دیپلماسی آمریکا بود. نباید از نظر دور داشت که به هر حال این نشست خروجیهایی نیز داشت؛ از جمله اینکه بعد از سال ۱۹۹۱ برای نخستین بار سران اسرائیل و کشورهای عربی در یک اجلاس شرکت کردند و عکس یادگاری گرفتند. همچنین نشست ورشو تریبونی بود برای مایک پنس، معاون ترامپ تا حملات تندی علیه ایران و دیگر کشورها داشته باشد که اسرائیل نیز از این فرصت بهرهبرداری کرد.
درخصوص صحبتهای مایک پنس شاید چند نکته حائز اهمیت باشد؛ نخست آنکه وی به صراحت از کشورهای اروپایی خواست که از برجام خارج شوند که بلافاصله با واکنش مقامات اروپایی مواجه شد. وزیر خارجه فرانسه و آلمان یک مقاله مشترک در یکی از نشریات آلمانی منتشر و اعلام کردند که از برجام حمایت میکنند. وزیر خارجه فرانسه همچنین اعلام کرد که این کشور از کسی دستور نمیگیرد و به حمایتش از برجام ادامه خواهد داد. این مسائل بیانگر آن است شکافی که پیش از این بین آمریکا و اروپا وجود داشت عمیقتر شده است. برخی رسانهها زمانی که ترامپ از برجام اعلام خروج کرد اخباری منتشر کردند مبنی بر اینکه گویی رئیس جمهور آمریکا از مقامات اروپایی درخواست کرده که آنها در برجام باقی بمانند؛ اما صحبتهای اخیر مایک پنس نقطه پایانی بر آن خبرها بود. فارغ از اینکه آن خبرها صحت دارد یا خیر، چنین القا میکرد که ادامه همکاری اروپا با ایران بر سر قضیه برجام خیلی مورد اعتراض مقامات آمریکایی نیست اما اتفاقات اخیر بین بروکسل و واشنگتن نشان میدهد این اختلافات عمیقتر از گذشته شده است. درعین حال بعد از اینکه ایران به ایستادگی خود ادامه داد، از برجام خارج نشد و تحریمها نیز نتایج مورد انتظار کاخ سفید را در پی نداشت، فشارهای دیپلماتیک آمریکا بر اروپا با هدف خروج آنها از برجام در حال افزایش است تا بدین طریق ایران یا مجبور شود برجام را بدون آمریکا و اروپا ادامه دهد یا در اقدام متقابل از توافق هستهای خارج شود که در این صورت آمریکاییها بهانه خواهند داشت تا تحریمهای شورای امنیت علیه ایران را بازگردانند و فضای جهانی را با مطرح کردن این اتهامات که ایران در حال ساخت سلاح اتمی به فضای قبل از برجام سوق دهند. حال اینکه اروپاییها زیر این فشارها مقاومت کنند یا خیر با گذر زمان مشخص میشود ولی فعلا مواضع رسمی اروپاییها حکایت از آن دارد که به این درخواست واشنگتن تن نخواهند داد.
از دیگر سو پنس تلاش داشت تا ایران را متهم به ایجاد هولوکاست جدید کند و تلاشهایی نیز برای تخریب چهره ایران در سطح بینالملل از سوی آمریکا انجام گرفت. پیام دیگر معاون ترامپ نیز این بود که دولت باراک اوباما در زمان اعتراضات انتخاباتی سال ۸۸ ایران به وظیفه خود عمل نکرد و اگر دوباره اتفاق مشابهی رخ دهد، آنها علیه دولت ایران از معترضان حمایت خواهند کرد.
اما با وجود این تلاشهای ضدایرانی، آمریکا اصلا آن دستاوردی که تصور میکرد را از نشست ورشو حاصل نکرد و همچنان که اشاره شد این نشست یک ناکامی برای سیاست خارجی واشنگتن محسوب میشود.
0 Comments