جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
خطر داعش در افغانستان
عبدالرضا فرجیراد – استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ژئوپلیتیک
به رغم شکست داعش در عراق و سوریه، این گروهک تروریستی از هم پاشیده شده، توانسته است با کمک برخی کشورها به افغانستان رفته و در آنجا مستقر شود. در حال حاضر داعش بیشتر در مناطق شمالی افغانستان مانند فاریاب و برخی مناطق جنوبی این کشور نفوذ پیدا کرده است. حضور داعش در افغانستان خطری برای ایران، چین و روسیه و به طور کلی آسیای مرکزی به شمار میرود، زیرا در مناطق مسلماننشین چین و روسیه افراد بسیاری هستند که به داعش گرایش دارند و اکنون اگر داعشیها بتوانند در افغانستان قدرت بگیرند و سرکوب نشوند این منطقه با ناامنی جدی مواجه خواهد شد. البته خود کشورهای منطقه به خوبی متوجه این خطر شدهاند.
درباره چرایی حضور داعش در افغانستان نیز باید به چند نکته توجه داشت؛ نخست اینکه با توجه به بر هم ریختگی وضعیت سیاسی داخلی افغانستان، فرصتی پیش آمده تا داعش بتواند جولان بیشتری در این کشور بدهد. چرا که طالبان طی چند ماه اخیر توانسته دست برتر را به لحاظ نظامی و سیاسی در این کشور پیدا کند و بیشتر روی اقتدار و به دست گرفتن قدرت و مذاکره با آمریکا متمرکز شده است و همین مسئله منجر به ایجاد خلاء و فرصتی برای حضور داعش شده است.
از دیگر سو برخی از کشورهای قدرتمند چون آمریکا وقتی به همسایگان افغانستان نگاه میکنند درمییابند که برخی از همسایگان این کشور مانند ازبکستان یا تاجیکستان میتوانند گذرگاهی برای تردد داعش به مرزهای روسیه باشند و داعشیها از طریق ازبکستان یا تاجیکستان به مناطق مسلماننشین روسیه نفوذ کنند. همچنین حضور داعش در افغانستان میتواند تهدیدی برای ایران و چین نیز محسوب شود.
شکی نیست که کشورهایی مانند آمریکا کمک کردهاند تا داعش بتواند از طریق مهاجرت، موضع خود را در افغانستان تقویت کند. در عین حال بسیاری از نیروها و فرماندهان داعش از آسیای مرکزی و جنوب روسیه یعنی مناطق مسلماننشین این منطقه به عراق و سوریه رفتند. اکنون این بازماندگان داعش تمایل دارند در شمال افغانستان فرماندهی ایجاد کنند تا پیوستن حامیان آنها از این مناطق به این گروهک راحتتر صورت پذیرد.
درباره آینده داعش در افغانستان نیز باید توجه داشت که هر چقدر در افغانستان بی نظمی و ناامنی بیشتر باشد، داعش بیشتر از قبل میتواند خود را بازیابی نموده و توسعه دهد. ضمن آنکه برخی از کشورها نیز به قدرت گرفتن داعش در افغانستان کمک خواهند کرد، زیرا حضور داعش به نفع برخی کشورها است و آمریکا و برخی کشورهای عربی به گروهکهایی چون داعش کمک میکنند که بقا داشته باشند. آشوب در افغانستان و شرق ایران، طبیعتا امنیت آسیای مرکزی را به خطر میاندازد و خطر برهم خوردن امنیت در این منطقه برای برخی از کشورهای عربی مسئله چندان مهمی نیست.
در حال حاضر داعش به عنوان یک فاکتور یا پارامتر مهم در آینده افغانستان محسوب میشود و حتی اگر طالبان با دولت مرکزی صلح کند و آمریکا و طالبان به توافق برسند، مدتها زمان میبرد تا بتوانند داعش را سرکوب کنند.
باید توجه داشت که داعش مانند طالبان نیرویی درونگرا نیست که صرفا به داخل افغانستان نگاه کند. بنابراین به توافق رسیدن با داعش با توجه به اهدافی که این گروهک تروریستی دنبال میکند به سختی صورت خواهد گرفت. ضمن آنکه دولت کابل و هیچ نیروی بینالمللی دیگری با توجه به تفکرات داعش نمیتواند با آن به توافق دست یابد. داعش به دنبال ایجاد حکومت در منطقه است و پیش از این نیز تلاش کرد این حکومت را در عراق و سوریه تحت عنوان حکومت شام تشکیل دهد اما موفق نشد. درواقع اکنون داعش به نحوی میخواهد حکومتی را تحت عنوان خراسان یا خراسان بزرگ در شرق ایران ایجاد کند و آمریکا نیز از آن حمایت میکند.
این در حالی است که دولتمردان افغانستان هنوز حضور داعشیها را در کشورشان جدی نگرفتهاند. در زمانی که داعشیها شروع به حضور در افغانستان کردند برخی مسئولان سیاسی به مقامات ارشد و میانی افغانستان تذکر دادند که داعش در حال تقویت و نفوذ در این کشور است و حتی مناطقی که داعش در آن حضور داشت را نیز نام بردند، اما دولتمردان افغانستان همواره تلاش داشتند تاکید کنند که علائمی از حضور داعش در افغانستان مشاهده نکردهاند.
0 Comments