جدیدترین مطالب
اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
أحدث المقالات
تنش در دریای جنوبی چین / رئیسجمهور فیلیپین: به حملات خطرناک چین، واکنش نشان خواهیم داد
فردیناند مارکوس جونیور، رئیسجمهوری فیلیپین روز پنجشنبه هشدار داد که کشورش به «حملات خطرناک» گارد ساحلی چین واکنش نشان خواهد داد. سخنان رئیسجمهوری فیلیپین از تشدید تنش در روابط چین و فیلیپین حکایت دارد. دو کشور بر سر مالکیت و کنترل آبهای دریای جنوبی چین اختلاف دارند. ویتنام، مالزی، تایوان و برونئی از دیگر طرفهایی هستند که ادعاهایی را در مورد آبهای جنوبی چین مطرح کردهاند.
کاردار سابق ایران در گفتگو با شورا آنلاين درباره آتش بس کنوني در سوريه مطرح کرد
آتشبسی با احتمال تقویت تروریستها
توافقنامه آتش بس میان دولت و مخالفان مسلح، اولین آتش بس گسترده در جریان بحران سوریه ظرف پنج سال گذشته محسوب می شود. این توافقنامه که شامل گروه های تروریستی داعش و جبهه النصره نمی شود، مورد حمایت سازمان ملل قرار دارد. اگر چه توافق آتش بس در سوریه، ثمره توافق محرمانه آمریکا و روسیه به شمار می آید و می تواند تا حدی اوضاع ناآرام این کشور را دستخوش دگرگونی کند، با این حال تداوم چنین توافقی در درازمدت با چالش ها و مشکلاتی مواجه است. در واقع وجود بازیگران متعدد با منافع متعارض چشمانداز برقراری آتشبس پایدار در سوریه را در هاله ای از ابهام قرار داده است.
با توجه به اهمیت موضوع آتش بس سوریه و ابعاد و پیچیدگی های آن، شورا آنلاین مصاحبه اختصاصی با دکتر عباس گلرو، کاردار سابق ایران در سوریه و معاون اداره اول خاورمیانه وزارت امورخارجه با محوریت امکان تحقق آتش بس، موافقان و مخالفان آن و در نهایت چشم انداز پیش روی آن انجام داده است.
شوراآنلاین: دستور کار آتش بس سوریه در چه فرایندی تصویب شد و چه نقاط مثبت و منفی را در بر میگیرد؟
گلرو: به دنبال برگزاری چند دور نشست گروه بین المللی حمایت از سوریه (ISSG) در وین 1 و 2 و نیویورک که کشورمان نیز جزو این گروه است، دو موضوع مورد اهتمام قرار گرفت: یکی روند سیاسی و دیگری آتش بس. در قطعنامه 2254 شورای امنیت که بلافاصله بعد از نشست نیویورک صادر شد، بند 5 تا 8 به موضوع آتش بس اختصاص دارد. بند 5 قطعنامه، آتش بس را به عنوان یک اقدام موازی با روند سیاسی مورد تاکید قرار می دهد. در بند 6 از دبیرکل و نماینده ویژه وی یعنی آقای استفان دی میستورا خواسته شده تا مودالیته و الزامات آتش بس را طراحی کند. بند 7 قطعنامه، خواستار ارائه مکانیزم نظارتی بر آتش بس از سوی سازمان ملل شده و نهایتا در بند 8 قطعنامه تاکید شده است که آتش بس شامل داعش، جبهه النصره و سایر گروهها، افراد و موجودیتهای مرتبط با القاعده یا داعش یا دیگر گروههای تروریستی که توسط شورای امنیت تعریف شدهاند، نمیشود.
در واقع طبق این قطعنامه قرار بود که با شروع مذاکرات سیاسی میان حکومت سوریه و مخالفان در ماه ژانویه گذشته، موضوع آتش بس نیز در دستور کار قرار گیرد. مذاکرات ژنو 3 به دلیل کارشکنی اولیه معارضه، با تاخیر شروع شد و در همان آغاز کار با طرح پیش شرطهای غیرمنطقی از سوی معارضه، این مذاکرات به شکست کشیده شد و دی میستورا مجبور شد تعویق آن را اعلام کند. با توجه به مداخلات عربستان و ترکیه و تشدید وضعیت میدانی و نظامی، گروه بین المللی حمایت از سوریه به سرعت نشست مونیخ را برگزار کرد. در این نشست، موضوع آتشبس مورد اهتمام و اصرار عجیب آمریکاییها قرار گرفت. یک کارگروه متشکل از آمریکا، روسیه و سازمان ملل تشکیل شد تا مکانیزم و طرح آتشبس را در کوتاهترین زمان ممکن تهیه کند. این کارگروه توانست بعد از 11 روز، توافق اولیهای را تحت عنوان «توقف اقدامات خصمانه» تهیه و اجرا کند. این توافق، الزامات و تعهداتی را بر طرفین درگیری – یعنی دولت سوریه و مخالفان – وضع می کند. در حال حاضر با گذشت تقریبا10 روز از اجرای این توافق، گرچه برخی نقضها از سوی گروههای مخالف مسلح را شاهد بودیم که تقریبا به 130 مورد نقض می رسد، اما آرامش نسبی در مناطق مختلف برقرار گردیده و سطح خشونت ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
نکته ای که باید بدان توجه کرد این است که این توافق یعنی «توقف اقدامات خصمانه»، با مفهوم «آتش بس»، به لحاظ حقوقی تفاوت دارد. آتش بس یک ساختار اجرایی گستردهتر و با ثباتتر دارد، اما توقف اقدامات خصمانه در واقع یک اقدام موقتی و جزیی برای رسیدن به توافق سیاسی به حساب میآید.
«توقف اقدامات خصمانه» در کلان موضوع، به نفع دولت سوریه است و موجب کاهش خونریزی و خشونت میشود، اما برخی نقص ها و نارسایی هایی هم دارد. از جمله اینکه این توافق، بسیار کلی و فاقد جزییات ضروری است و به جیش الاسلام و احرارالشام که گروههای خطرناک تروریستی هستند، مصونیت می دهد. راههای تقویت گروههای مسلح مخالف را نمی بندد و مکانیزم کنترلی بر مرزها جهت جلوگیری از ارسال سلاح و مسلحان به داخل سوریه وضع نمی کند. از این جهت این توافق می تواند به نوعی موجب تقویت و تجهیز مسلحان و گروههای تروریستی شود و درگیریها را در آینده تشدید کند.
شوراآنلاین: با توجه به منافع متعارض بازیگران متعدد در صحنه تحولات سوریه، آتش بس کنونی تا چه میزان امکان تحقق و دوام دارد؟
جمهوری اسلامی ایران از این آتشبس استقبال و اعلام حمایت کرد. معتقدیم که همه طرفها باید در جهت تداوم آتشبس تلاش کنند. اما رفتار طرف مقابل، یعنی گروههای مخالف مسلح و برخی بازیگران خارجی به گونه ای است که خوشبینیها را کاهش می دهد. روسها به تازگی اعلام کردند که شواهدی وجود دارد دال بر اینکه گروههای مسلح به دنبال به شکست کشاندن آتشبس هستند. مجموع داده ها نشان میدهد که با وجود برقراری آتش بس، ارسال سلاح و مسلحان به داخل سوریه همچنان ادامه دارد و حجم سنگینی از سلاح و تجهیزات اخیرا از مرزهای شمالی و جنوبی، وارد سوریه شده است.
اساسا هدف واقعی آمریکا و متحدانش از آتش بس، تثبیت موقعیت گروههای مسلح تروریستی است. به این نحو که بتوانند با این آتش بس، در مذاکرات سیاسی امتیاز اساسی از حکومت بگیرند و ساختار سیاسی را با اجرای طرح حکومت انتقالی، به کلی تغییر دهند. یا اینکه در صورت عدم دستیابی به هدف مذکور از طریق مذاکرات سیاسی، با تقویت گروههای مسلح و دادن فضا و مجال تنفس به آنها در طول آتش بس موقتی، مجددا اقدامات میدانی را تشدید کنند.
شوراآنلاین: آیا عربستان و ترکیه تحت توافق قدرتهای بینالمللی آمریکا و روسیه عمل خواهند کرد یا اینکه زیان های احتمالی آتش بس جاری برای آنها، این کشورها را به سمت اقدامات تقابلی هدایت خواهد کرد؟
گلرو: بازی بزرگ را روسیه و آمریکا انجام می دهند. عربستان و ترکیه به تبع سیاست آمریکا حرکت می کنند. این دو کشور منطقهای، راهبرد خود را ادامه درگیری و تنش تا سرنگونی نظام سوریه تعریف کرده اند. لذا با این نوع آتشبس راضی نیستند. انگیزه مداخله نظامی گسترده درسوریه، نزد آنکارا و ریاض قویا وجود دارد، اما به دلیل پیامدهای خطرناک آن، بازیگران بزرگ این اجازه را به آنها نمی دهند. آمریکاییها به خوبی میدانند که هرگونه توسعه دایره جنگ در سوریه و مداخله نظامی خارجی، ممکن است احتمالات غیرقابل پیش بینی برای متحدان آنها به ویژه رژیم صهیونیستی در پی داشته باشد. لذا ترجیح میدهند با ادامه جنگ فرسایشی و تضعیف نظام سوریه و اعمال فشارهای میدانی و سیاسی، کسب امتیاز کنند.
شوراآنلاین: چشم انداز آتش بس را در روند تحولات سیاسی سوریه چگونه ارزیابی میکنید و موضع ایران در سیر تحولات سیاسی باید چگونه باشد؟
گلرو: جمهوری اسلامی ایران امیدوار است که این مذاکرات و روند سیاسی هرچه سریعتر آغاز و به نتیجه مورد دلخواه مردم سوریه منتهی شود. اگر مخالفان و حامیان آنها رویکرد عقلانی و منطقی بر مبنای واقعیتهای موجود اتخاذ کنند، میتوان به مذاکرات سیاسی امیدوار بود. اما متاسفانه رفتار مخالفان، چشم انداز روشنی را متصور نمی سازد. بحران سوریه، عرصه تنازع دو رویکرد به شدت متعارض است. حد وسطی وجود ندارد تا توافقی صورت گیرد. یک رویکرد به دنبال حذف نظام سوریه به هر قیمتی ولو نظامی است. این نگاه در موضع مقامات آمریکا و همچنین اظهارات وزیرخارجه عربستان سعودی به وضوح دیده می شود. این رویکرد میخواهد به جای مردم سوریه تصمیم بگیرد و حکومتی صد در صد موافق آمریکا و متحد با رژیم صهیونیستی را در سوریه روی کار آورد. این رویکرد به دنبال بدعتگذاری خطرناک و غیرقانونی است. تلاش دارند تا با استفاده از ابزار تروریسم، یک نظام و حکومت را ساقط کنند که این امر، در تناقض آشکار با منشور سازمان ملل متحد است. رویکرد دوم مخالف این بدعتگذاری خطرناک است و معتقد است که حکومت سوریه صرفنظر از ماهیت و چیستی آن، موضوعی مرتبط به داخل سوریه است و فقط مردم سوریه هستند که باید درباره آینده کشور خود و ساختار سیاسی تصمیم بگیرند. جمهوری اسلامی ایران، سوریه و روسیه این رویکرد را رهبری می کنند. هر تصمیمی که مردم سوریه بگیرند، باید مورد قبول و پذیرش همه طرفها قرار گیرد.
0 Comments