شورای راهبردی آنلاین – رصد: بلندپروازیهای چین نباید غافلگیر کننده باشد، اما پیامدهای ژئوپلیتیکی آن میتواند نگران کننده باشد.
استیون فلدشتاین در تحلیلی که اندیشکده کارنگی منتشر کرد، نوشت: اوایل صبح روز 9 اوت، راکت لانگمارچ6آ از مرکز پرتاب ماهواره تاییوان در استان شمالی شانشی چین پرتاب شد. این موشک حامل 18 ماهواره مدار پایین زمین (LEO) از شرکت کیانفان بود که تحت حمایت دولت است. رسانه های دولتی این پرتاب را به عنوان پاسخ چین به استارلینک، پیشگام اینترنت ماهواره ای مستقر در ایالات متحده و اولین گام برای شکستن سلطه آمریکا در این بازار ستایش کردند. کیانفان قصد دارد تا پایان سال 2025 آرایش ماهوارهای خود را به بیش از 600 ماهواره برساند و در نهایت 14000 ماهواره را در مدار قرار دهد.
کیانفان تنها شرکت چینی با جاه طلبی های اینترنت ماهواره ای نیست. چندین شرکت چینی دیگر نیز در حال رقابت برای راه اندازی مدار ماهوارهای خود هستند – مجموعه های بزرگی از ماهواره ها که با هم کار می کنند تا دسترسی به اینترنت پهن باند را ارائه دهند. به طور کلی، رهبران چین امیدوارند که 40 هزار ماهواره LEO را در دهه آینده پرتاب کنند.
تلاش چین برای ورود به بازار اینترنت ماهواره ای نباید تعجب آور باشد. حزب کمونیست چین منابع قابل توجهی را برای از بین بردن شکاف فناوریهای آمریکایی مبتنی بر استفاده از فضای ماوراء جو اختصاص داده و تلاشهای آن در حال به ثمر نشستن است. در ماه ژوئن، دانشمندان چینی بر تلاشی بلندپروازانه برای فرود یک کاوشگر فضایی در سمت دور ماه نظارت کردند که نشان دهنده اولین تلاش موفقیت آمیز هر کشوری برای قرار دادن یک کاوشگر در سوی دور ماه بود، شاهکاری که مملو از عوارض فنی بود. چین قصد دارد تا سال 2030 مأموریت های انسانی در ماه داشته باشد و تا سال 2035 یک پایگاه در قطب جنوبی ماه بسازد. با داغ شدن رقابت ژئوپلیتیکی بین دو کشور، پکن مصمم است همگام با ماهواره های آمریکا پیش برود.
با این حال، تسلط بر فناوری سیستمهای LEO آسان نیست. پروژه مدار ماهوارهای چین راه درازی در پیش دارد. استارلینک که توسط ایلان ماسک تاسیس و اداره میشود، بازیگر اصلی این بازار است. استارلینک در ماه ژوئیه 6281 ماهواره در مدار داشت و صدها ماهواره دیگر برای پرتاب برنامه ریزی شده است. هدف نهایی این شرکت استقرار 42000 ماهواره در فضا است. در رتبه دوم و در فاصلهای بسیار زیاد، یوتلست وان وب مستقر در لندن قرار دارد که بیش از 630 ماهواره LEO را کنترل می کند. پرتاب کیانفان در اوت یک نقطه عطف است و نشان می دهد که حداقل یک شرکت چینی از مفهوم به واقعیت رسیده است، اما در قالب و تصویر بزرگ این بازار، قرار دادن 18 ماهواره در مدار، یک قطره در برابر یک دریاست. طبق گزارش ها، کارخانه جدید کیانفان می تواند تا 300 ماهواره در سال بسازد، اما این آمار یعنی این شرکت هنوز بسیار عقب تر از رقبای غربی خود قرار دارد. علاوه بر این، گرچه تولید ماهواره ها خودش چالش محسوب میشود، اما پرتاب آنها به فضا نیز مسئله کاملاً مهم دیگری است. پکن باید به طور قابل توجهی ظرفیت پرتاب موشک خود را ارتقا دهد، از جمله توسعه موشک های تجاری ارزان قیمت با تقویت کننده های قابل استفاده مجدد، تا شرکت هایش بتوانند با موفقیت رقابت کنند.
با توجه به چالش های شدید مرتبط با ایجاد مدار ماهوارهای با قابلیت ارائه اینترنت پهنباند، چرا حزب کمونیست چین تا این حد به این تلاش متعهد است؟ دو دلیل برجسته است: ضرورت نظامی و نفوذ ژئوپلیتیک.
کاربرد نظامی ماهواره های LEO به طور فزاینده ای برای رهبران چین آشکار شده است. آنها در جنگ اوکراین دیده اند که چگونه فناوری استارلینک مزایای تعیین کننده ای را در میدان جنگ فراهم کرده است. ناوگان هواپیماهای بدون سرنشین اوکراین برای هدفگیری به هدایتهای ماهوارهای متکی است و نیروهای آن عملیات میدانی را از طریق اینترنت ماهوارهای هماهنگ میکنند. هر گاه قطعی استارلینک – ناخواسته یا عمدی – رخ داده، نتایج فاجعهبار بوده است.
به همین ترتیب، رهبران ارتش چین میدانند که در هر جنگ احتمالی آینده، مانند درگیری بر سر تایوان، دسترسی مداوم به اینترنت در میدان جنگ برای پشتیبانی از عملیات و استقرار حیاتی است. آنها شاهد نبرد نیروهای روسیه در سرزمین های اشغالی اوکراین بدون چنین قابلیت هایی بوده اند. بنابراین، پکن یک سیستم اینترنت ماهواره ای را که از کنترل یا تداخل آمریکا محافظت شده باشد، برای عملیات نظامی خود ضروری می داند.
حزب حاکم چین همچنین مزایای ژئوپلیتیکی برای توسعه صنعت ماهوارهای خود قائل است. اگرچه استارلینک به طور چشمگیری پایگاه کاربران خود را افزایش داده است و در ماه می سال جاری از 3 میلیون مشترک فراتر رفته است، بسیاری از مناطق جهان هنوز فاقد پوشش استارلینک یا به طور کلی دسترسی به اینترنت هستند (سازمان ملل تخمین می زند که 2.6 میلیارد نفر در سراسر جهان به اینترنت متصل نیستند). راهبرد چین برای استفاده از فناوری به عنوان ابزار نفوذ به خوبی تثبیت شده است. ابتکار راه ابریشم دیجیتال چین (DSR) مشارکت در بسیاری از کشورها را برای ایجاد شبکه های تلفن همراه، ارتقاء زیرساخت دیجیتال و ارائه تجهیزات نظارتی با تکنولوژی بالا تقویت کرده است. وقتی صحبت از فناوری فضایی به میان می آید، آژانس فضایی ملی چین تاکنون 117 قرارداد همکاری فضایی با 37 کشور و چهار سازمان بین المللی امضا کرده است. اینترنت ماهوارهای همچنین یک فرصت روشن در بازار ارائه میکند: حزب کمونیست چین میتواند «قدرت تیز» خود را با تبادل فناوری برای نفوذ افزایش دهد، و شرکتهای آن میتوانند سودهای سرشاری به دست آورند.
پیامدهای دموکراسی ناشی از فشار اینترنت ماهواره ای چین نگران کننده است. محصولات چین میتوانند رژیمهای اقتدارگرا را با تسهیل سانسور دیجیتال تقویت کنند: در مناطق وابسته به اینترنت ماهوارهای، نمونه استارلینک چینی دارای کنترلهای گسترده اینترنت و محدودیتهای محتوا خواهد بود. فناوریهای ماهوارهای همچنین ظرفیتهای نظارتی جدیدی را ارائه میکنند که میتواند به دولتها در جاسوسی از مخالفان داخلی و کشورهای رقیب کمک کند.
علاوه بر این، اگر ارائههای ماهوارههای چینی به بازار جهانی سرازیر شوند، میتوانند گزینههای کشورهای دموکراتیک را حذف کنند. حتی یک بازیگر قدر مانند استارلینک نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. در گزارشی از مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی هشدار داده شده که سرمایهگذاریهای چین در حوزه ماهوارههای LEO «تقریباً نامحدود، از حمایت کامل دولتی و آزادی عمل نظارتی قابل توجه» برخوردار هستند. چین میتواند با استفاده از شرکتهای دولتی و تلاشهای موجود تحت ابتکار DSR، به یک رقیب بسیار قوی تبدیل شود.
دست کم گرفتن توانایی چین در نوآوری و پیشی گرفتن از رقبای خود هرگز عاقلانه نیست. صنعت ماهواره چین هنوز نوپا است. اما تعهد چین به پیشبرد فناوریهای مبتنی بر فضای ماورای جو باید زنگ هشدار را برای سیاستگذاران ایالات متحده به صدا درآورد. بدون شک، حزب کمونیست چین میلیاردها دلار برای شرکتهای اینترنتی ماهوارهای خود با فوریت هزینه خواهد کرد. باید توجه داشت که دریچه تسلط بر این نوآوری ها با هدف کسب مزیت ژئوپلیتیکی و منافع نظامی در حال کاهش است.
0 Comments