جدیدترین مطالب
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
أحدث المقالات
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
آیا چین به دنبال یک پایگاه نظامی دیگر در آفریقاست؟
الکس وینز، هنری توگنهات و آرمیدا وان ریج در گزارشی که در موسسه صلح ایالات متحده (USIP) منتشر شد، نوشتند: در گمانهزنیها و تحلیلها به هیچ کدام از این کشورهای ساحلی در آفریقا به عنوان مکان احتمالی تاسیسات بعدی چین در این قاره اشاره نشده است. پس چین درباره استقرار تاسیسات در آفریقا چه ملاحظاتی دارد؟ راهبرد بلند مدت چین در مواجهه با آفریقایی که بیش از گذشته چند قطبی و قاطع شده، همچنان نامشخص است.
پایگاه چین در جیبوتی
چین پایگاهی در قاره آفریقا دارد که در سال 2017 در جیبوتی افتتاح شد. هدف آشکار این تاسیسات اقداماتی علیه دزدی دریایی و در راستای آزادی دریانوردی است. این بخشی از راهبرد چین با هدف تامین امنیت کریدورهای تجاری و توسعه جایگزینهایی برای آنها است.
حملات کنونی حوثیها به کشتیهای تجاری در دریای سرخ و حملات مجدد دزدان دریایی به کشتیها در آبهای سومالی، بار دیگر بر ارزش راهبردی جیبوتی و اطمینان از این که خطوط ارتباطی دریایی مجاور مانند تنگه بابالمندب قابل کشتیرانی باقی بمانند، صحه گذاشته است. علاوه بر این، در بحران لیبی در سال 2011 چین باید از حدود 35000 شهروند که منابع بسیار کمی در آنجا داشتند، محافظت میکرد. این شکستی بود که وجود یک پایگاه در آفریقا را توجیه میکرد.
با این حال، جیبوتی برای بسیاری از شرکای بینالمللی از نظر تعداد پایگاههای خارجی مستقر در آن و ارزش جغرافیایی راهبردی این کشور، یک مورد استثنایی محسوب میشود. ژاپن و عربستان نیز در جیبوتی پایگاه دارند. پایگاه چین در جیبوتی اطلاعات کمی را در مورد ملاحظات راهبردی چین در خصوص گسترش حضور نظامیاش در این منطقه ارائه میدهد.
پیامدها برای دارندگان پایگاه
واقعیت این است که پایگاههای نظامی در مواقع بحران میتواند برای دولتهای خارجی پیامدها و هزینههایی به همراه داشته باشد. در نیجر، ارتش آمریکا در تلاش است تا فضای دیپلماتیک لازم را برای حفظ فعالیت پایگاه هوایی 201 ایجاد کند. این یکی از بزرگترین سرمایه گذاریهای ارتش آمریکا در این قاره است که توسط کودتای سال گذشته متوقف شد. در حال حاضر ارتش آمریکا در حال بررسی دیگر نقاط در غرب آفریقا است، اما به موفقیت چندانی دست نیافته است.
در همین حال، بریتانیا در سال 2021 برای تمدید اجاره پایگاه آموزشی خود، مذاکرات دشواری با کنیا داشت. این در حالی بود که پایگاههای فرانسوی در سراسر سواحل بسته و مأموریتهای سازمان ملل نیز برچیده شد. تلاشهای شکست خورده هند برای افتتاح یک مرکز نظامی در سیشل نیز نشان دهنده تحولات در سراسر قاره آفریقا است.
از نظر تاریخی، میزبانی پایگاههای نظامی برای دولتهای آفریقایی یک سرمایه سیاسی بوده و درجات مختلفی از موفقیت را در تقویت فعالیتهای اقتصادی رقم زده است. تعامل با قدرتهای بزرگ برای مشروعیت داخلی و بقای رژیم مهم بوده اما برای شهروندان عادی نتایج چندانی نداشته است. ساخت پایگاه برای کشورهایی مانند جیبوتی نیز سودآور بوده است.
پیامدها برای میزبان پایگاه
با این حال، پایگاههای نظامی میتواند برای دولتهای آفریقایی میزبان نیز پیامدهایی سیاسی به همراه داشته باشد. مردم، رهبران سیاسی و موسسات آفریقایی اغلب به دلایلی در خصوص پایگاههای خارجی محتاط هستند؛ از جمله این تصور که نیروی نظامی خارجی ممکن است دستور کار داخلی یا استقلال حاکمیت دولت میزبان را تضعیف کند.
احساسات درباره ایجاد پایگاههای خارجی در سراسر آفریقا ضد و نقیض است. شورای صلح و امنیت اتحادیه آفریقا در سال 2016 به کشورها هشدار داد که در مورد اجازه تاسیس پایگاههای خارجی بیشتر “محتاط” باشند. از آن زمان به بعد با توجه به تحولات ژئوپلیتیک در بخشهایی از این منطقه، این دیدگاه سختگیرانهتر شده است.
بیتردید چین به این تحولات حساس است و مانند دیگران در قبال ماهیت ناپایدار این قراردادها محتاط خواهد بود. این از ویژگیهای چین است که اطمینان یابد مانند زمان گرفتار شدن هزاران شهروند چینی در لیبی در سال 2011 یا زمان به خطر افتادن منافع اقتصادی این کشور در سودان جنوبی، غافلگیر نشود. با این حال، صرفاً به این دلیل که چین تمایل دارد حضور پررنگ تری در منطقه داشته باشد، لزوماً این اتفاق نخواهد افتاد. کشورهای آفریقایی برای این که جانب کسی را نگیرند، دلایل خوبی دارند و ممکن است پیشنهادهای چین را رد کرده یا از آن جلوگیری کرده باشند.
دغدغههای چین در تعامل با کشورهای آفریقایی
این احتمال بیشتر است که چین به دنبال گسترش زیرساخت بندر غیرنظامی موجود در این قاره و نیز ساخت تأسیسات دو منظوره در بنادر آفریقایی باشد که در آنها سرمایهگذاری کرده است. مدل دو منظوره شامل دسترسی به بنادر تجاری و تعداد منتخبی از تاسیسات نظامی با هدف کاستن از اهمیت نظامی سرمایهگذاریهای چین در بنادر راهبردی است. به گفته مقامات چینی، 100 بندر آفریقایی توسط شرکتهای کشتیرانی دولتی چین ساخته یا تامین مالی شدهاند، یا این که در حال حاضر توسط این شرکتها اداره می شود.
در واقع، به نظر میرسد که سفر اخیر وزیر امورخارجه چین به آفریقا کمتر بر ایجاد یک توافق جدید و بیشتر بر نشان دادن تعهد مستمر چین به تعاملات سطح بالا در این قاره تمرکز داشته است. با این حال، دلایل خوبی وجود دارد که باور کنیم وزیر امورخارجه چین در زمان حضورش در آفریقا فرصتی برای گفتگو در مورد منافع امنیتی چین داشته است. این گفتگوها احتمالا شامل گفتگو با تونس و مصر درباره خطوط کشتیرانی از طریق دریای مدیترانه و کانال سوئز و گفتگو با توگو و ساحل عاج درباره ماهیگیری و دزدی دریایی در سواحل این کشورها بوده است. همچنین ممکن است به طور گستردهتر در مورد ابتکار چین برای امنیت جهانی گفتگو شده باشد.
در هر صورت، چین اکنون با آفریقایی روبهرو است که به شکلی روزافزون چندقطبی و قاطعتر میشود و قدرتهای خارجی را برای این که مشخص کنند منافع امنیتی آنها قرار است از چه کسانی و در برابر چه کسانی محافظت کند، تحت فشار قرار میدهد. چین احتمالاً برای حمایت از منافع یا پیشبرد منافعش به تلاش برای سرمایهگذاری ادامه خواهد داد، اما مانند همیشه به سیاستهای محلی و روابط خاص مرتبط به آن وابسته خواهد بود. در مجموع، سفر اخیر مقامات عالیرتبه چین به سواحل آفریقا را در بهترین حالت میتوان رسیدن به اهداف عملگرایانه و واقع گرایانه در کوتاه مدت و نه رسیدن به اهداف بزرگ که نیازمند زمان بیشتری است، تفسیر کرد.
0 Comments