جدیدترین مطالب
محدودیت صادرات عناصر نادر خاکی توسط چین: تهدیدی راهبردی برای برتری نظامی آمریکا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: در حالی که دولت ترامپ با اعمال تعرفهها جنگ تجاری با چین را تشدید کرد، پکن سلاحی دیگر از زرادخانه اقتصادیاش بیرون کشیده که ممکن است اثرگذاری بیشتری داشته باشد: کنترل جهانی بر عناصر نادر خاکی. این مواد برای تولید فناوریهای مدرن، بهویژه در حوزههای دفاعی و صنعتی، ضروری هستند.
تحلیلی بر آخرین تحولات کرانه باختری
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل فلسطین گفت: کرانه باختری اشغالی بار دیگر شاهد تنشهای فزاینده است. به گزارش آژانس آنادولو، مقامات رژیم اسرائیل مانع از بازدید محمد مصطفی، نخستوزیر فلسطین، از روستاهای بورقا، دیر دبوان، دوما و قُصره شدند؛ مناطقی که هدف حملات شهرکنشینان غیرقانونی قرار دارند. همزمان، در نابلس، شهرکنشینان دو کودک فلسطینی را ربودند و به درختی بستند؛ حادثهای که میتوان آن را زنگ خطری برای جان فلسطینیان دانست. از آغاز جنگ غزه، ۹۵۲ فلسطینی در کرانه باختری کشته و بیش از ۷۰۰۰ نفر زخمی شدهاند.
رقابت آمریکا و چین در عرصه فناوری در جنوب جهانی
شورای راهبردی آنلاین-رصد: آمریکا و چین برای برتری در حوزه فناوری در حال رقابت با یکدیگر هستند. سیاستگذاران آمریکایی اغلب بر این موضوع تمرکز میکنند که کدام کشور از لحاظ فناوری برتر است و رهبری برای مزیت نظامی و قدرت اقتصادی ملی چه معنایی دارد. به عرصه آمدن فناوریهای نوظهور نیز به همان اندازه اهمیت دارد ولی اغلب نادیده گرفته میشود.

أحدث المقالات
محدودیت صادرات عناصر نادر خاکی توسط چین: تهدیدی راهبردی برای برتری نظامی آمریکا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: در حالی که دولت ترامپ با اعمال تعرفهها جنگ تجاری با چین را تشدید کرد، پکن سلاحی دیگر از زرادخانه اقتصادیاش بیرون کشیده که ممکن است اثرگذاری بیشتری داشته باشد: کنترل جهانی بر عناصر نادر خاکی. این مواد برای تولید فناوریهای مدرن، بهویژه در حوزههای دفاعی و صنعتی، ضروری هستند.
تحلیلی بر آخرین تحولات کرانه باختری
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل فلسطین گفت: کرانه باختری اشغالی بار دیگر شاهد تنشهای فزاینده است. به گزارش آژانس آنادولو، مقامات رژیم اسرائیل مانع از بازدید محمد مصطفی، نخستوزیر فلسطین، از روستاهای بورقا، دیر دبوان، دوما و قُصره شدند؛ مناطقی که هدف حملات شهرکنشینان غیرقانونی قرار دارند. همزمان، در نابلس، شهرکنشینان دو کودک فلسطینی را ربودند و به درختی بستند؛ حادثهای که میتوان آن را زنگ خطری برای جان فلسطینیان دانست. از آغاز جنگ غزه، ۹۵۲ فلسطینی در کرانه باختری کشته و بیش از ۷۰۰۰ نفر زخمی شدهاند.
رقابت آمریکا و چین در عرصه فناوری در جنوب جهانی
شورای راهبردی آنلاین-رصد: آمریکا و چین برای برتری در حوزه فناوری در حال رقابت با یکدیگر هستند. سیاستگذاران آمریکایی اغلب بر این موضوع تمرکز میکنند که کدام کشور از لحاظ فناوری برتر است و رهبری برای مزیت نظامی و قدرت اقتصادی ملی چه معنایی دارد. به عرصه آمدن فناوریهای نوظهور نیز به همان اندازه اهمیت دارد ولی اغلب نادیده گرفته میشود.

ابتکار کمربند و جاده چین: غلبه سیاست بر اقتصاد

فلیکس کی چانگ، در تحلیلی که در وب سایت موسسه تحقیقاتی فارین پالسی منتشر شد، نوشت: پس از گذشت 10 سال سرمایهگذاری و ساختوساز، تعدادی کافی از پروژههای کمربند و جاده تکمیل شده است که بتواند تصویر روشنی از اهداف آن را نمایان سازد. اما هنوز این اهداف روشن نیست.
همانطور که در ابتدا اعلام شد، هدف از این طرح تامین مالی توسعه زیرساختهای لجستیکی و حمل و نقل مورد نیاز برای اتصال بهتر آسیا، اروپا، و هر نقطهی دیگری در این میان بود. به طور طبیعی انتظار میرفت چین و اروپا، که در دو سر پایانی طرح قرار داشتند، از جریان بیشتر تجارت در هر دو جهت سود ببرند و سایر کشورهایی با تبدیل شدن به مراکز حمل و نقل و با دیگر سرمایهگذاریها در زنجیرههای بینالمللی تامین به سود برسند.
اما اهداف این طرح پیوسته از دیدگاه اصلی آن فاصله گرفتهاست. پکن بهجای تمرکز بر زیرساختهای لجستیک و حملونقل مورد نیاز برای احیای جاده باستانی ابریشم، مایل به اعمال پرچم کمربند و جاده برای هر نوع پروژه زیربنایی است که سرمایهگذاری چین را تضمین کند.
نشانههایی وجود دارد که میگویند اهداف این طرح میتواند بار دیگر تغییر کند. شاید پکن با توجه کاهش علاقه کشورهای در حال توسعه به پروژههای زیربنایی بیشتر، تمرکزش را به سمت کمک به صنعتی شدن جهان در حال توسعه از طریق تأمین مالی کارخانهها و سایر تأسیسات صنعتی تغییر دهد. اهداف همیشه در حال تغییر این طرح نشان میدهد که ممکن است هدف نهایی آن بیشتر سیاسی باشد تا اقتصادی.
طرح اول: تجارت جاده ابریشم
هدف طرح در سال 2013 روشن به نظر میرسید: احیای جاده باستانی ابریشم در قالب فرودگاهها، بنادر، راهآهن و جادههای جدید. همه اعضای از آن سود میبردند. چین از صادرات صنعتی و فناوری پیشرفته اروپایی، اروپا از صادرات کالاهای مصرفی چین و سایرین با تبدیل شدن به مراکز حمل و نقل و احتمالاً با توسعه صنایع تولیدی و خدماتی با ارزش افزوده جدید از این زیرساختهای مدرن سود میبردند. منطق اقتصادی طرح قابل درک بود.
بعد سیاسی این طرح آشکار نبود. در ابتدا نظم اقتصادی لیبرال آمریکا یا غرب را به چالش نمیکشید بلکه مکمل آن بود. بیش از 150 کشور به آن پیوستند. اگرچه اقتصادهای بزرگ اروپایی به آن ملحق نشدند اما مشتاقانه به دنبال تجارت بیشتر با چین بودند. با گذشت زمان کشورهای اروپایی نگران و متوجه شدند که چین به صادرات کالاهای مصرفی راضی نیست. شرکتهای چینی مدام رقبای اروپایی را از صنایع مختلف بیرون میراندند. چین حتی برای بخشهای بزرگی از آفریقا و آسیا استانداردهای فنی تعیین کرد. در پی ارعاب اقتصادی پکن علیه استرالیا در سال 2020 اشتیاق اروپا برای کمربند و جاده تحلیل رفت.
طرح دوم: زیرساخت برای همه
جاده و ابریشم هرگز به طرح اول پایبند نماند. پکن بانکهای چینی را به پرداخت وام تحت پرچم خودش ترغیب کرد. بانکهای چینی به پروژههای زیربنایی مختلفی که منافع تجاری چین را تامین میکرد در فراتر از مسیر جاده ابریشم، (تا غرب آفریقا و آمریکای لاتین) اعتبار پرداخت کردند. پکن به جای همسویی با چشم انداز شی جینپینگ، اعتبار برای زیرساختها را در اولویت قرار داد.
به گفته پکن برخی از بزرگترین موفقیتهای کمربند و جاده در آفریقا بوده است. شاید به این دلیل که زیرساخت آفریقا برای حمایت از تجارت با آسیا و اروپا طراحی نشده بلکه هدف از آن حمایت از تجارت گستردهتر آفریقایی بوده است. اما طبق اعلام پایگاه دادههای تجارت بینالمللی سازمان ملل، از سال 2013 تا 2021، ارزش کل تجارت 30 کشور برتر تجاری آفریقا تغییر چندانی نکرده است. برخی کشورها شاهد بهبود تراز تجاری بودند، اما آنگولا، یکی از بزرگترین دریافتکنندگان منابع مالی طرح کمربند و جاده، شاهد وخامت چشمگیر تراز تجاری خود بود.
توسعه زیرساخت ها به تنهایی ضامن موفقیت اقتصادی نیست. دومین گردهمایی کمربند و جاده در سال 2019 با هدف رفع نگرانیها برگزار شد، اما در عوض بیشتر بر تشریح ابتکار کمربند و جاده متمرکز شد.
طرح سوم: صنعتی شدن؟
احتمال دارد پکن اهداف این طرح را در گردهمایی سوم دوباره گسترش دهد. چین به دنبال گنجاندن پروژههای صنعتی شدن در جهان در حال توسعه از جمله آفریقا در این طرح است. آینده ظرفیت صنعتی جدید در آفریقا نامشخص است و امکان دارد به دلیل پایین بودن رشد تولید ناخالص داخلی، کالاهای تولیدی جدید در آفریقا مصرف نشوند بلکه وارد رقابت با کالاهای چینی در جهان در حال توسعه شوند. این میتواند مغایر با اهداف چین در دراز مدت باشد. ضعف یوآن در سال جاری نشان میدهد که چین از اقتصاد صادرات محور خود دست برنداشته است. تغییر مسیر طرح کمربند و جاده به سوی پروژههای صنعتی میتواند در تضاد با منافع چین باشد.
غلبه سیاست بر اقتصاد
پکن تلاش خواهد کرد تا علاقه به طرح کمربند و جاده را در سومین گردهمایی احیا کند. اما با تأثیرات اقتصادی کووید-19، کاهش تجارت جهانی و ادعاهایی درباره به بارآوردن بدهیهای سنگین در برخی کشورهایی که در آن سرمایهگذاری کرده مواجه است. ممکن است پکن برای جلب حمایت کشورها بکوشد تا از کمربند و جاده برای تقویت حمایت از صنعتی شدن جهان در حال توسعه استفاده کند. هرقدر منطق اقتصادی مسیری که برای این طرح انتخاب میکند پیچیدهتر شود، بعد سیاسی آن برجستهتر خواهد شد.
پکن کمربند و جاده را برای اطمینان از این که توسط آمریکا منزوی نشود ایجاد کرد. این طرح به چین کمک کرد تا حوزههای جدیدی برای نفوذ سیاسی در بخشهای مختلف جهان که نگرانی دیرینه پکن بود، ایجاد کند. چین و روسیه از همکاری اقتصادی به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده کردهاند. آنها به دنبال گسترش بریکس بودهاند اما هند و آفریقای جنوبی از بیم تبدیل شدن آن به یک بلوک سیاسی با آن مخالفت کردند. اهداف سیاسی چین بر اهداف اقتصادی آن غلبه داشته است و امکان دارد کمربند و جاده را نیز راهی برای افزایش سرمایه سیاسی خود در نظر بگیرد.
0 Comments