جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
دلایل حمایت لفظی و محتاطانه چین از روسیه در جنگ اوکراین
وب سایت اندیشکده کارنگی آمریکا در یادداشتی نوشت: با توجه به شراکت استراتژیک «بدون محدودیت» شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین که سه هفته قبل از حمله به اوکراین درباره آن توافق شده بود، حمایت دیپلماتیک چین از روسیه، چندان دور از انتظار نبود؛ اما آنچه درباره موضع چین تعجب آور است اینکه پکن تا چه میزان از «مهمترین شریک استراتژیک» خود حمایت عملی کرده است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن، گفته است شواهدی مبنی بر حمایت نظامی چین از روسیه مشاهده نشده است.
در حالی که به سختی میتوان درباره نیات تصمیم گیرندگان چینی قضاوت کرد، اما اقدامات چین به حمایتهای لفظی محدود شده است. اگرچه شی جین پینگ معتقد است، پوتین یک شریک استراتژیک مهم در زمانی است که چین با فشار فزایندهای از سوی ایالات متحده مواجه است؛ اما در عین حال، مقامات چینی میدانند که حمایت از تلاشهای جنگی پوتین نه تنها کمک چندانی به پیشبرد منافع چین نمیکند، بلکه پکن را در معرض هزینههای اقتصادی و اعتباری قابل توجهی قرار میدهد. از همین رو، پکن به رغم حمایت دیپلماتیک از روسیه، از ارائه تسلیحات و کمک به مسکو اجتناب کرده است.
با گذشت بیش از یک ماه از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، به نظر میرسد موانعی برای شراکت «بدون محدودیت» چین و روسیه وجود دارد. از نظر دیپلماتیک، پکن برای انعکاس دلایل پوتین درباره شروع جنگ، یعنی گسترش ناتو به شرق به عنوان «علت اصلی بحران» تلاش زیادی کرده است. با این حال، دولت چین به طور علنی از اهداف حداکثری روسیه، از جمله ادعای حاکمیت بر کریمه و اعلام استقلال دونتسک و لوهانسک حمایت نکرده است.
در زمینه اقتصادی، مقامات چینی ادعا میکنند روابط تجاری عادی با روسیه را حفظ کرده و تحریمهای بینالمللی علیه روسیه را نپذیرفتهاند. اما گزارشها حاکی از آن است که بزرگترین بانکهای دولتی چین تامین مالی خرید کالاهای روسی را متوقف کردهاند، پکن از فروش قطعات هواپیما به خطوط هوایی روسیه خودداری کرده و شرکت سینوپک سرمایهگذاریهای عمده خود در بازار گاز روسیه را به حالت تعلیق درآورده است.
در نهایت، در حوزه نظامی، شواهد کمی مبنی بر حمایت پکن از مسکو وجود دارد. اگرچه آمریکا مدعی است چین احتمالا تمایل خود را برای ارائه موشکهای زمین به هوا، هواپیماهای بدون سرنشین و سایر تسلیحات به روسیه اعلام کرده است، اما سالیوان گفته است شواهدی مبنی بر حمایت نظامی چین از روسیه مشاهده نشده است.
محاسبات استراتژیک چین
رویکرد متعارض پکن با توجه به خطرات بالقوه قابل درک است. چین بدون شک میخواهد اطمینان حاصل کند که روسیه یک شریک استراتژیک قوی در برابر ایالات متحده باقی میماند. با این وجود، تنها پس از یک ماه از نبرد، شکستهای لجستیکی و اطلاعاتی روسیه حتی توانایی پکن برای جبران خسارت وارده به اقتصاد و ارتش روسیه را نیز مورد تردید قرار داده است. رهبران چینی احتمالاً متوجه هستند که برای کمک به مسکو جهت بازپس گیری موقعیت پیش از جنگ – چه رسد به پیروزی در جنگ در اوکراین – کار چندانی نمیتوانند انجام دهند. در این زمینه، هر کمکی که چین به روسیه ارائه کند احتمالا بیشتر نمادین خواهد بود تا اقدامات اساسی.
در عین حال، دلایل متعددی وجود دارد که چین میخواهد از ارائه تسلیحات و کمک در مقیاس بزرگ به روسیه اجتناب کند. نخست آنکه، با وجود تمام مشکلات پکن با ناتو و ایالات متحده، اوکراین دشمن چین نیست. قبل از جنگ، چین و اوکراین روابط اقتصادی، فنی و حتی نظامی خوبی داشتهاند.
دوم، چین یک کشور با درآمد متوسط است که هدف اصلی سیاست آن در دهه آینده این است که به توسعه اقتصادی و فناوری غرب برسد؛ البته این هدف نیز با مشروعیت بخشی به مدل حکومتی چین، حفظ ثبات اجتماعی و تسریع اتحاد مجدد با تایوان محقق خواهد شد. حال آنکه، جنگ در اوکراین، قیمت کالاها را به حدی افزایش داده است که حتی خریدهای با تخفیف از روسیه نیز بعید است هزینههای بالای نهادههایی را که اقتصاد چین به آن وابسته است، جبران کند. علاوه بر این، ظرفیتهای پکن برای مواجهه با تحریمهای ثانویه ناشی از همکاری اقتصادی با روسیه، تنها به مشکلات اقتصادی چین، از جمله شیوع دوباره کووید-19، فرار سرمایه و کاهش رشد جمعیت میافزاید.
و در آخر اینکه، هر چقدر جنگ در اوکراین طولانیتر شود، اروپا و ایالات متحده احتمالا متحدتر خواهند شد، یعنی همان اتحادهایی را که چین و روسیه مصرانه درصدد برهم زدن آن بودند، مستحکمتر خواهد کرد. حال آنکه از دست دادن اروپا یک شکست استراتژیک بزرگ برای پکن خواهد بود.
بنابراین، منطقی است که پکن در پی سوء استفاده از حمله روسیه به عنوان یک جنگ نیابتی علیه اروپا و ایالات متحده نباشد. اگرچه شی جین پینگ، ایالات متحده را به عنوان «بزرگترین تهدید برای توسعه و امنیت چین» معرفی کرده است، اما این تهدید با طولانیتر شدن جنگ در اوکراین تشدید خواهد شد. بنابراین یکی از درسهای مهم بحران اوکراین این است که محدودیتهایی برای مشارکت چین و روسیه وجود دارد.
0 Comments