جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
تحولات افغانستان و چشمانداز مبهم روابط پاکستان – آمریکا
وبسایت اندیشکده آمریکایی بروکینگز در یادداشتی نوشت: پیروزی طالبان در افغانستان، روابط دوجانبه طولانیمدت پاکستان با آمریکا را بهطورجدی تحتالشعاع قرار داده است. در 20 سال اخیر، روابط ایالاتمتحده و پاکستان بر اساس نیازهای آمریکا در جنگ افغانستان تعریفشده بود که با پایان یافتن این جنگ در پی خروج آمریکا و تسلط طالبان بر کابل، این روابط بر سر دوراهی قرار گرفته است. درحالیکه هیچ چشمانداز روشنی هم برای این روابط مشاهده نمیشود.
رویکرد واشنگتن
واشنگتن که همچنان با پیامدهای تسلط ناگهانی طالبان در ماه اوت بر افغانستان دستوپنجه نرم میکند، اکنون بر بررسی اشتباهات خود در جنگ افغانستان متمرکز شده است. پاکستان نیز با توجه به سابقه روابط طولانیمدت آن با طالبان بخشی از ذهن مقامات آمریکایی را به خود مشغول کرده است.
ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در جلسات چند هفته پیش کنگره درباره افغانستان گفت: ما باید نقش پناهگاه امن پاکستان برای طالبان را بهطور کامل موردبررسی قرار دهیم. در ماه سپتامبر گذشته نیز، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع خود در کنگره گفت: یکی از مواردی که ما در روزها و هفتههای آینده به آن توجه خواهیم کرد نقشی است که پاکستان در 20 سال گذشته ایفا کرده است. در همین راستا 22 نماینده جمهوریخواه در مجلس سنای آمریکا، طرحی را برای تحریم دولت طالبان و کشورهای حامی آن تنظیم کردند.
این طرح خواهان ارزیابی حمایت بازیگران دولتی و غیردولتی بهویژه پاکستان، از گروه طالبان بین سالهای 2001 تا 2020 شده است. منظور از حمایت در این طرح، فراهم ساختن پناهگاه امن، پشتیبانی مالی، حمایت اطلاعاتی، لجستیکی، آموزشی، تجهیزات و راهنمایی تاکتیکی و عملیاتی است.
رویکرد پاکستان
مجلس سنای پاکستان به لایحه سنای آمریکا واکنش نشان داده و آن را طرحی «ضد پاکستانی» خوانده است.
پاکستان اما «ناکامیهای ارتش آمریکا و ادارهکنندگان افغانستان» را سبب قدرت گرفتن طالبان معرفی کرده است. این کشور بهطور رسمی حکومت جدید طالبان را به رسمیت نشناخته است، اما بهطور هماهنگ با آن همراهی کرده و مقامات دولتی پاکستان در سخنرانیها، تفسیرها و مصاحبهها بهطور غیرمستقیم حمایتشان از طالبان را مطرح کردهاند.
عمران خان نخستوزیر پاکستان در سخنرانیاش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت، ما باید دولت کنونی طالبان را به خاطر مردم افغانستان به رسمیت بشناسیم. او از کشورهای جهان نیز خواست تا دولت جدید افغانستان را به رسمیت بشناسند؛ اما مشکل اینجاست که پاکستان با توجه به سابقه روابط دیرینه خود با طالبان و حمایت از آن، از مشروعیت کافی برای دعوت کشورهای جهان برای شناسایی طالبان برخوردار نیست.
آمریکا از پاکستان چه میخواهد؟
آمریکا میخواهد اطمینان حاصل کند که پاکستان بهطور رسمی دولت طالبان را به رسمیت نشناسد و اهرم فشار خود را بر طالبان اعمال کند تا این گروه درزمینه حقوق زنان و تحصیل دختران امتیاز دهد و یک دولت فراگیر تشکیل دهد. تاکنون، کابینه موقت طالبان همه از مردان تشکیلشده و فراتر از برخی تنوع قومی، همهشمول نیست. درواقع، آمریکا از پاکستان میخواهد طالبان افغانستان را به تشکیل دولتی فراگیر و احترام به حقوق زنان و اقلیتهای قومی متقاعد سازد. آمریکا همچنین میخواهد به همکاری با پاکستان درزمینه مبارزه با تروریسم در افغانستان ادامه دهد. ژنرال مک کنزی، فرمانده مرکزی ایالاتمتحده، در جلسه استماع خود در کنگره به این موضوع اشاره کرد که در 20 سال گذشته ما توانستهایم از آسمان غرب پاکستان برای عملیاتهایمان در افغانستان استفاده کنیم و این برای ما بسیار حیاتی بوده است. مک کنزی تأکید کرد ما در روزها و هفتههای آینده با پاکستانیها مذاکره خواهیم کرد تا ببینیم این همکاریها در آینده چگونه خواهد بود.
علائم هشداردهنده
علیرغم آنکه بیشتر تعامل دولت بایدن با پاکستان تاکنون- قبل و پس از خروج از افغانستان- عمدتاً بر موضوع افغانستان متمرکز بوده است، اما بااینوجود، جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا از زمان روی کار آمدنش در ژانویه هنوز با عمران خان نخستوزیر پاکستان تماس نگرفته است. عدم تماس بایدن با عمران خان موضوعی است که در پاکستان مورد بحث قرارگرفته است.
در 20 سال گذشته، نیازهای واشنگتن در افغانستان مسیر روابط آمریکا و پاکستان را مشخص میکرد، چنانکه واشنگتن گاهی اوقات مجبور بود چشم خود را بر حمایتهای پاکستان از طالبان ببندد؛ اما در حال حاضر، پس از خروج از افغانستان، واشنگتن دیگر انگیزه چندانی برای گسترش روابط با اسلامآباد ندارد. ضمن آنکه توجه امروز واشنگتن به شرق پاکستان معطوف شده است: یعنی تمرکز روابطش با هند و دیگر کشورها برای مقابله با چین.
خروج آمریکا از افغانستان ممکن است فرصتی برای بازنگری در روابط دوجانبه باشد که در 40 سال گذشته بیشتر تحت تأثیر همسایه شمال غربی پاکستان تعریف شده است.
امروز روابط آمریکا و پاکستان در بلاتکلیفی قرار دارد و دامنه همکاریهای دو طرف کوچکشده است، چنانکه شاید به یک مشارکت حداقلی در افغانستان محدود شود.
0 Comments