جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
پیامدهای راهاندازی دوباره راکتور یونگ بیون کره شمالی
آنکیت پاندا در تحلیلی که اندیشکده کارنگی منتشر کرد، نوشت: به نظر میرسد راکتور پنج مگاواتی کره شمالی در مجتمع یونگ بیون دوباره فعال شده است. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارزیابی کرده است که «از اوایل ژوئیه 2021، نشانههایی از جمله تخلیه آب خنک کننده، حکایت از فعالیت راکتور دارد.» در گذشته کره شمالی میلههای سوخت مصرف شده از این راکتور را برای تولید پلوتونیوم مورد نیاز برای زرادخانه سلاحهای هستهای خود بازفرآوری کرده بود؛ اما امروز، کارکرد اصلی راکتور صرفا برای تحقق چنین هدفی است.
در حالی که از سرگیری عملیات راکتور بدون شک نشان دهنده «چالشی برای برنامه سیاست خارجی رئیس جمهور [جو] بایدن» است، تصمیم پیونگ یانگ برای راه اندازی مجدد این راکتور در سال 2019 – پس از نشست نافرجام اجلاس هانوی بین دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی – ریشه دارد.
دلایل اهمیت راه اندازی مجدد راکتور
راکتور گرافیت گازی در یونگ بیون مدتهاست که نقطه مرکزی تلاشهای دیپلماتیک ایالات متحده و بینالمللی برای محدود کردن برنامه هستهای کره شمالی بوده است. تصمیم پیونگ یانگ برای راه اندازی مجدد آن بسیار مهم است، زیرا این راکتور امروز تنها منبع بازفرآوری سوخت مصرف شده و تولید پلوتونیوم در این کشور است. علاوه بر این، کره شمالی با رونمایی از یک سلاح گرماهستهای دو مرحلهای در سپتامبر 2017، به احتمال زیاد از این راکتور برای تاباندن لیتیوم 6 تولید شده بومی به منظور تولید تریتیوم استفاده میکند؛ ایزوتوپ هیدروژنی که برای افزایش بازده سلاحهای شکافتپذیر و سوخترسانی به سلاحهای هستهای ضروری است. از اوایل دهه 2000، وابستگی کره شمالی به این راکتور همچنان قابل توجه بوده، اما با ایجاد زیرساختهای موازی غنی سازی اورانیوم، این وابستگی تا حدی کاهش یافته است. به نظر نمیرسد تولید اورانیوم غنی شده توسط کره شمالی در جریان تعاملات سطح بالای دیپلماتیک در سالهای 2018 و 2019 متوقف شده باشد.
آخرین نوبت غیرفعال کردن راکتور یونگ بیون در اوایل دسامبر 2018 و در پی اولین نشست سران آمریکا و کره شمالی در سنگاپور و دو اجلاس بین دو کره صورت گرفت. دومین اجلاس بین دو کره منجر به بیانیه مشترکی شد که بهطور خاص نشاندهنده تمایل کره شمالی برای پیگیری «برچیدن دائمی تاسیسات هسته ای» در یونگ بیون و منوط به «اقدامات مربوطه» از سوی ایالات متحده بود. در اجلاس هانوی در فوریه 2019، کره شمالی پیشنهاد داد که این راکتور را علاوه بر دیگر تأسیسات مجتمع یونگ بیون، در ازای دریافت بستهای برای رفع تحریمهایی که به ویژه ذیل تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل علیه اقتصاد این کشور در سال 2016 و 2017 وضع شده بود، برچیند.
محاسبات کیم
پس از اینکه ثابت شد ایالات متحده آمادگی لازم را برای ادامه مذاکرات با کره شمالی ندارد، کیم جونگ اون از مذاکرات هانوی به کره شمالی بازگشت تا رویکرد خود را از نو تنظیم کند. در آوریل 2019 و حدود یک ماه پس از آن اجلاس، وی سخنرانی قابل توجهی در چهاردهمین مجمع عالی خلق کره شمالی ایراد کرد. او گفت «اختلاف با ایالات متحده طبیعتاً ماهیت طولانی مدت دارد» و «تحریمها نیز ادامه خواهد یافت». در پایان سال 2019، کیم پا را فراتر گذاشت و توقف آزمایش هستهای و آزمایش موشکهای دوربرد را که در آوریل 2018 بهطور یکجانبه و پیش از نشست آن سال با روسای جمهور کره جنوبی و آمریکا اعلام کرده بود، لغو کرد.
تا اواسط سال 2019، شرایط سیاسی برای راه اندازی مجدد راکتور یونگ بیون فراهم بود، اما دلایل متعددی از جمله موج بلایای طبیعی و همچنین همهگیری کرونا باعث شد عملیات راهاندازی دوباره راکتور بسیار طولانی شود.
هشدار برای واشنگتن
دولت بایدن باید با راه اندازی مجدد این راکتور با جدیتی که شایسته آن است، رفتار کند. اگرچه یونگ بیون دیگر مانند گذشته نبض اصلی برنامه هستهای کره شمالی نیست، اما محرومیت کره شمالی از افزایش موجودی پلوتونیوم و تریتیوم دستاورد عملی محسوب میشود. برای دولتی که علاقه مند به «پیشرفت عملی که تهدید امنیت ایالات متحده، متحدان [آمریکا] و نیروهای مستقر در خاک متحدان را افزایش میدهد» است، اولویت کوتاه مدت باید کند کردن مطمئن رشد کمی زرادخانه کره شمالی، ضمن جلوگیری از ایجاد انگیزه برای پیونگ یانگ جهت پیگیری پیشرفت کیفی در سامانههای پرتابی هستهای باشد.
با توجه به مخالفت کره شمالی با تلاشهای دولت بایدن برای مذاکرات بدون قید و شرط که صرفا برای کنکاش دیدگاه طرفین باشد، چشم انداز بازگشت به دیپلماسی در کوتاه مدت بسیار ضعیف به نظر میرسد. همانطور که پس از هانوی شاهد بودیم، به نظر میرسد کیم به دنبال شواهدی از تغییر اساسی در رویکرد مذاکراتی ایالات متحده است و در این رویکرد، لغو تحریمها در بالای فهرست کره شمالی قرار دارد. در صورتی که شرایط تغییر نکند، کره شمالی همانطور که کیم در ژانویه 2021 اشاره کرد، در پی این خواهد بود که «بر اساس اصل قدرت در برابر قدرت و حسن نیت در برابر حسن نیت به آمریکا نزدیک شود».
0 Comments