جدیدترین مطالب
رسانه ها؛ امضاء توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق و …
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: درخواست معترضان فرانسوی برای خروج از ناتو، اظهارات ترامپ درباره اینکه روز سهشنبه در منهتن دستگیر خواهدشد، اعتراض گروه هفت به «انفعال» شورای امنیت در مقابل کرهشمالی، امضاء توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق، تاکید استرالیا براینکه هیچ تعهدی برای حمایت از آمریکا ندارد، افزایش 20درصدی حجم گردش کالا بین روسیه و ایران طی یک سال، دادگاه کویت انتخابات 2022 را باطل کرد و پارلمان منحل شده را بازگرداند، نگرانی بنی گانتس از وقوع جنگ داخلی در اسرائیل، آغاز نشست شرم الشیخ در سایه محکومیت گروه های فلسطینی، تاکید سفیر چین بر جایگاه مهم ایران در طرح کمربند-راه، تاکید روسیه براینکه اظهارات برلین درباره بازداشت پوتین را بررسی میکند، بازدید غیرمنتظره پوتین از دونباس، عملیات جدید ضدصهیونیستی در «حواره» در کرانه باختری، بشار اسد نقش امارات در خاورمیانه را مثبت و فعال خواند، نتایج نظر سنجی درباره برنده انتخابات آتی ترکیه، اظهارات بولتون درباره اینکه بایدن از پیروزی اوکراین میترسد، تحریم 300 نفر از جمله اسد از سوی اوکراین، تصمیم هند برای آموزش «رهبری، دیپلماسی و فرهنگ» به اعضای ارشد طالبان ، صربستان و کوزوو برغم تمجید اتحادیه اروپا از پیشرفت مذاکرات از امضای توافق نهایی بازماندند، برنامه دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان به زودی، و ارزیابی اشتباه بودن حمله آمریکا به عراق از سوی اکثر آمریکاییها، از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
رسانهها؛ فعال شدن چین در پرونده اوکراین و…
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: سفر رئیس جمهور چین به روسیه، مخالفت آمریکا با پیشنهاد چین برای آتشبس در اوکراین، تحویل جنگنده های اهدایی اسلواکی و لهستان به اوکراین، ادامه درگیری های شدید در شهر باخموت اوکراین، خروج اوکراین از پیمان سامانههای راهبردی موشکی با روسیه، صدور حکم جلب پوتین از سوی دیوان کیفری بینالمللی و واکنش روسیه، موافقت اردوغان با عضویت فنلاند در ناتو، واکنش کیسینجر به نقش چین در توافق ایران-عربستان، نگرانی گانتس از وقوع جنگ داخلی در اسرائیل، لندن مقصد بعدی دورهگردی ضد ایرانی نتانیاهو، دیدار وزیران خارجه مصر و ترکیه بعد از ده سال، بیانیه پایانی نشست فوقالعاده سازمان کشورهای تُرک در آنکارا، انتشار فهرستی از خریدهای گسترده و پرهزینه ارتش هند، نشست شورای امنیت با موضوعیت حقوق بشر در کره شمالی و درخواست کره جنوبی برای اجرا توافقنامه امنیت عمومی اطلاعات نظامی با ژاپن از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
پیامدهای راهبردی تنش بین امارات و عربستان در یمن
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: از ابتدای حمله نظامی عربستان به یمن تاکنون، مناسبات سیاسی، نظامی و امنیتی ریاض و ابوظبی چهار مقطع متفاوت را سپری کرده است؛ روابط دو کشور که در ابتدای جنگ مبتنی بر «اتحاد و همگرایی» بود، بعد از مدتی به سمت «رقابت» حرکت کرد. این رقابت، به بروز «اختلافات» متعددی منجر شد که با تداوم آن، امروز دو کشور از مرحله اختلاف نیز عبور کرده و دچار «تنش» با یکدیگر شدهاند.
حمید خوشآیند – کارشناس مسائل منطقه
تحلیلی بر پیشنهاد صلح چین در خصوص جنگ اوکراین
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: وقوع جنگ اوکراین، چین را در وضعیت پیچیدهای قرار داد. بدین معنا که اتخاذ موضعی که بتواند روسیه را از خود دور نکند و در عین حال به مدیریت روابط با غرب بینجامد برای این کشور امری دشوار بود. بر همین اساس طی یک سال گذشته پکن اگرچه به انتقاد جدی از روسیه نپرداخته اما در عین حال، تاکنون از ارائه حمایتی از روسیه که تغییردهنده بازی به شمار آید، از جمله انتقال تسلیحات، خودداری کرده است. در مقابل، انتقاداتی را نیز به غرب از جمله در موضوع گسترش ناتو وارد کرده است.
محمد جواد قهرمانی – پژوهشگر مسائل چین
رسانه ها؛ ادعای سقوط پهپاد چینی بهسازی و مسلح شده در شرق اوکراین و…
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: رویکرد بشار اسد به انتخابات ترکیه، گفتوگوی کمسابقه روسای ارتش آمریکا و روسیه پیرامون سقوط پهپاد آمریکایی، هشدار چین نسبت به بازگشت ژاپن به مسیر «نظامیگری»، سوریه مناطق الحاق شده از اوکراین را متعلق به روسیه دانست، جدیدترین موضع گیری وزیر خارجه عربستان درباره ایران، واکنش وزیر خارجه آمریکا به توافق ریاض و تهران، رایزنی گروسی و مورا درباره ایران، تهدید مکرون به انحلال مجلس، هشدار رسانه های صهیونیستی به احتمال بحرانی بیسابقه در ماه رمضان، احتمال خروج نیروهای ترکیه از سوریه به زودی، تعویق نشست چهار جانبه مسکو، حمایت بشار اسد از ایده گسترش حضور نظامی روسیه در سوریه، چراغ سبز ترکیه برای عضویت فنلاند در ناتو و سرنوشت مبهم درخواست سوئد، شروط بشار اسد برای دیدار با اردوغان، آمریکا سقوط پهپاد آمریکایی در دریای سیاه را غیرعمدی دانست، برکناری سه استاندار اوکراین از سوی زلنسکی، گزارش سیانان از سقوط پهپاد چینی بهسازی و مسلح شده در شرق اوکراین، ناپدیدشدن ۲.۵ تن اورانیوم در لیبی، موافقت رژیم صهیونیستی با مجهز کردن اوکراین به سامانه ضدپهپاد، صدور دستور اخراج سفرای آرژانتین و اکوادور، و تاکید عربستان بر اینکه به کشوری که سقف قیمت تعیین کند نفت نخواهد فروخت، از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
جنگ اوکراین و سناریوهای نظامی – امنیتی اروپا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اتحادیه اروپا در زمانی که شاهد بازگشت جنگ در اروپا است، برنامهای را تحت عنوان “قطبنمای استراتژیک برای امنیت و دفاع”
«A Strategic Compass for Security and Defence» به شکل رسمی تایید کرده است که یک اقدام بلندپروازانه برای تقویت سیاست امنیتی و دفاعی اتحادیه اروپا تا سال 2030 ارائه میدهد.
پوریا نبیپور – دکترای علوم سیاسی و روابط بینالملل

أحدث المقالات
رسانه ها؛ امضاء توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق و …
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: درخواست معترضان فرانسوی برای خروج از ناتو، اظهارات ترامپ درباره اینکه روز سهشنبه در منهتن دستگیر خواهدشد، اعتراض گروه هفت به «انفعال» شورای امنیت در مقابل کرهشمالی، امضاء توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق، تاکید استرالیا براینکه هیچ تعهدی برای حمایت از آمریکا ندارد، افزایش 20درصدی حجم گردش کالا بین روسیه و ایران طی یک سال، دادگاه کویت انتخابات 2022 را باطل کرد و پارلمان منحل شده را بازگرداند، نگرانی بنی گانتس از وقوع جنگ داخلی در اسرائیل، آغاز نشست شرم الشیخ در سایه محکومیت گروه های فلسطینی، تاکید سفیر چین بر جایگاه مهم ایران در طرح کمربند-راه، تاکید روسیه براینکه اظهارات برلین درباره بازداشت پوتین را بررسی میکند، بازدید غیرمنتظره پوتین از دونباس، عملیات جدید ضدصهیونیستی در «حواره» در کرانه باختری، بشار اسد نقش امارات در خاورمیانه را مثبت و فعال خواند، نتایج نظر سنجی درباره برنده انتخابات آتی ترکیه، اظهارات بولتون درباره اینکه بایدن از پیروزی اوکراین میترسد، تحریم 300 نفر از جمله اسد از سوی اوکراین، تصمیم هند برای آموزش «رهبری، دیپلماسی و فرهنگ» به اعضای ارشد طالبان ، صربستان و کوزوو برغم تمجید اتحادیه اروپا از پیشرفت مذاکرات از امضای توافق نهایی بازماندند، برنامه دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان به زودی، و ارزیابی اشتباه بودن حمله آمریکا به عراق از سوی اکثر آمریکاییها، از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
رسانهها؛ فعال شدن چین در پرونده اوکراین و…
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: سفر رئیس جمهور چین به روسیه، مخالفت آمریکا با پیشنهاد چین برای آتشبس در اوکراین، تحویل جنگنده های اهدایی اسلواکی و لهستان به اوکراین، ادامه درگیری های شدید در شهر باخموت اوکراین، خروج اوکراین از پیمان سامانههای راهبردی موشکی با روسیه، صدور حکم جلب پوتین از سوی دیوان کیفری بینالمللی و واکنش روسیه، موافقت اردوغان با عضویت فنلاند در ناتو، واکنش کیسینجر به نقش چین در توافق ایران-عربستان، نگرانی گانتس از وقوع جنگ داخلی در اسرائیل، لندن مقصد بعدی دورهگردی ضد ایرانی نتانیاهو، دیدار وزیران خارجه مصر و ترکیه بعد از ده سال، بیانیه پایانی نشست فوقالعاده سازمان کشورهای تُرک در آنکارا، انتشار فهرستی از خریدهای گسترده و پرهزینه ارتش هند، نشست شورای امنیت با موضوعیت حقوق بشر در کره شمالی و درخواست کره جنوبی برای اجرا توافقنامه امنیت عمومی اطلاعات نظامی با ژاپن از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
پیامدهای راهبردی تنش بین امارات و عربستان در یمن
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: از ابتدای حمله نظامی عربستان به یمن تاکنون، مناسبات سیاسی، نظامی و امنیتی ریاض و ابوظبی چهار مقطع متفاوت را سپری کرده است؛ روابط دو کشور که در ابتدای جنگ مبتنی بر «اتحاد و همگرایی» بود، بعد از مدتی به سمت «رقابت» حرکت کرد. این رقابت، به بروز «اختلافات» متعددی منجر شد که با تداوم آن، امروز دو کشور از مرحله اختلاف نیز عبور کرده و دچار «تنش» با یکدیگر شدهاند.
حمید خوشآیند – کارشناس مسائل منطقه
تحلیلی بر پیشنهاد صلح چین در خصوص جنگ اوکراین
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: وقوع جنگ اوکراین، چین را در وضعیت پیچیدهای قرار داد. بدین معنا که اتخاذ موضعی که بتواند روسیه را از خود دور نکند و در عین حال به مدیریت روابط با غرب بینجامد برای این کشور امری دشوار بود. بر همین اساس طی یک سال گذشته پکن اگرچه به انتقاد جدی از روسیه نپرداخته اما در عین حال، تاکنون از ارائه حمایتی از روسیه که تغییردهنده بازی به شمار آید، از جمله انتقال تسلیحات، خودداری کرده است. در مقابل، انتقاداتی را نیز به غرب از جمله در موضوع گسترش ناتو وارد کرده است.
محمد جواد قهرمانی – پژوهشگر مسائل چین
رسانه ها؛ ادعای سقوط پهپاد چینی بهسازی و مسلح شده در شرق اوکراین و…
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: رویکرد بشار اسد به انتخابات ترکیه، گفتوگوی کمسابقه روسای ارتش آمریکا و روسیه پیرامون سقوط پهپاد آمریکایی، هشدار چین نسبت به بازگشت ژاپن به مسیر «نظامیگری»، سوریه مناطق الحاق شده از اوکراین را متعلق به روسیه دانست، جدیدترین موضع گیری وزیر خارجه عربستان درباره ایران، واکنش وزیر خارجه آمریکا به توافق ریاض و تهران، رایزنی گروسی و مورا درباره ایران، تهدید مکرون به انحلال مجلس، هشدار رسانه های صهیونیستی به احتمال بحرانی بیسابقه در ماه رمضان، احتمال خروج نیروهای ترکیه از سوریه به زودی، تعویق نشست چهار جانبه مسکو، حمایت بشار اسد از ایده گسترش حضور نظامی روسیه در سوریه، چراغ سبز ترکیه برای عضویت فنلاند در ناتو و سرنوشت مبهم درخواست سوئد، شروط بشار اسد برای دیدار با اردوغان، آمریکا سقوط پهپاد آمریکایی در دریای سیاه را غیرعمدی دانست، برکناری سه استاندار اوکراین از سوی زلنسکی، گزارش سیانان از سقوط پهپاد چینی بهسازی و مسلح شده در شرق اوکراین، ناپدیدشدن ۲.۵ تن اورانیوم در لیبی، موافقت رژیم صهیونیستی با مجهز کردن اوکراین به سامانه ضدپهپاد، صدور دستور اخراج سفرای آرژانتین و اکوادور، و تاکید عربستان بر اینکه به کشوری که سقف قیمت تعیین کند نفت نخواهد فروخت، از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
جنگ اوکراین و سناریوهای نظامی – امنیتی اروپا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اتحادیه اروپا در زمانی که شاهد بازگشت جنگ در اروپا است، برنامهای را تحت عنوان “قطبنمای استراتژیک برای امنیت و دفاع”
«A Strategic Compass for Security and Defence» به شکل رسمی تایید کرده است که یک اقدام بلندپروازانه برای تقویت سیاست امنیتی و دفاعی اتحادیه اروپا تا سال 2030 ارائه میدهد.
پوریا نبیپور – دکترای علوم سیاسی و روابط بینالملل

روندهایی ثابت در جهانی بیثبات

ایوان تیموفی در تحلیلی که اندیشکده شورای روابط بینالملل روسیه منتشر کرد، نوشت: رقابت فزاینده میان جمهوری خلق چین و ایالاتمتحده آمریکا یکی از این روندها بود. سال ۲۰۲۰ تقریباً سال تشدید وخامت روابط میان واشنگتن و پکن محسوب میشود. آمریکا روند خصمانه فعالانهای را علیه چین پیگیری کرد. ایدههایی که در سالهای قبل پختوپز شده بود، در این دوره به بوته آزمون گذاشته شد.
اهداف راهبردی واشنگتن را میتوان در گروههای متعددی تقسیمبندی کرد. 1- کاستن از سرعت رشد فناوری در جمهوری خلق چین، جلوگیری از ارتباط متقابل میان بخشهای مدنی و نظامی و بیرون انداختن چین از بازارهای نویدبخش محصولات فناوری پیشرفته؛ 2- جلوگیری از تحقق مزایای مرتبط با سازماندهی اقتصادی چین (چنین مزایایی شامل حمایت فعالانه از صنایع راهبردی از سوی دولت است)؛ 3- جلوگیری از نشت فناوری و دانش فنی از آمریکا به چین، شامل تشدید مقابله با جاسوسی صنعتی، کنترل مالکیت معنوی، محدودیت سرمایهگذاری، منع کار دانشمندان چینی در آمریکا و غیره؛ 4- اعمال فشار ایدئولوژیکی بر جمهوری خلق چین شامل فشار بر وضعیت حقوق بشر و دموکراسی و مجسم کردن چین بهعنوان یک دولت استبدادی کمونیستی، انتقاد از سیاست چین در قبال اقلیتها و غیره؛ 5- اعمال بازدارندگی نظامی علیه چین و ایجاد توازن در برابر ظرفیتهای فزاینده این کشور در منطقه آسیا و اقیانوس آرام؛ 6- ایجاد ائتلافهای منعطف، شکلدهی مجدد به روابط با همپیمانان در اروپا و آسیا برای ایجاد پایگاه ضد چینی، جذب همپیمانان جدید.
همهگیری کرونا فقط موجب تشدید تحرک خصمانه دولت آمریکا شد. آمریکا در روایت خود، چین را منشأ کلیدی این همهگیری معرفی کرد.
حمله به چین را میتوان یکی از ستونهای سیاست خارجی رئیسجمهور آمریکا که دورهاش به سر رسیده توصیف کرد. در همین حال سیاست مهار چین مدتها پیش از حضور ترامپ در کاخ سفید شکل گرفت. مشکلات کلیدی که محرک سیاست مهار آمریکا در قبال چین است، آشکارا یا پنهان از مدتها پیش وجود داشته است. اینها شامل رشد چین، سرخوردگی از اعمال اصلاحات در این کشور و نارضایتی از سیاست خارجی پکن میشود. ازاینرو عزیمت دونالد ترامپ از کاخ سفید بعید است مبنای این روند را تغییر دهد.
سیاست جو بایدن ممکن است از منظر لفاظی، خویشتندارانهتر و در نمایش قدرت محتاطتر باشد، یا احتمالاً او تلاش کند تدارک دیپلماتیک بیشتری را برای برداشتن گامها در قبال پکن لحاظ کند و به منافع بازرگانی آمریکاییها حساسیت بیشتری نشان دهد؛ اما درهرصورت، سیاستهای او از مسیر مهار چین که در دوران ریاست جمهوری ترامپ شکل گرفت و پیش از او ترسیم شده بود، فراتر نخواهد رفت.
چین هم ظاهراً درک کرده است که هجوم آمریکا جدی است و پیامدهای بلندمدتی دارد. آنچه محل تردید است اینکه چین مشتاق به توسعه و تجدیدنظرطلبی باشد که آمریکا به این کشور نسبت میدهد. چین تاکنون هیچ تلاشی برای ترویج ایدههای کمونیستی در فراسوی مرزهای خود نداشته است. این کشور «استبداد گرایی» را صادر نکرده است. طرحهای اقتصادی این کشور همچون یک کمربند و یک راه اصولاً بازرگانی را مدنظر دارد. جمهوری خلق چین کاملاً با نظم جهانی لیبرال و روندهای جهانیشدن احساس راحتی میکند. اینها بود که باعث شد چین توسعه موفقی را تجربه کند و در همین حال دست بازی در سیاست داخلی و خارجی خود داشته باشد.
از دید واشنگتن این وضعیت غیرقابلپذیرش است. یا باید چین در ریل دموکراسی، بازار و تعدیل جاهطلبی در سیاست خارجی خود قرار بگیرد، یا از مزایای نظم لیبرال بهرهمند نشود. مشکل اینجاست که چین بازیگری بسیار بزرگ است. تحتفشار قرار دادن و منزوی ساختن این کشور چارهای جز این پیش روی پکن باقی نخواهد گذاشت که حوزه نفوذ خود، ذخیرهای از متحدان و جهانبینی جایگزین یا دستکم نظم منطقهای را شکل دهد.
آمریکا از منظر تاکتیکی ممکن است سرعت چین را بگیرد، اما از منظر راهبردی با این خطر مواجه است که امکان اعمالنفوذ بر چین از طریق الگوی جهانیسازی آمریکایی را از دست بدهد و دشمن و رقیبی قدرتمند را در آینده برای خود ایجاد کند. اگر پیشازاین، این وضعیت فقط یکی از سناریوهای محتمل بود، اما اکنون این سناریو به سناریوی بدیهی تبدیلشده است.
سؤال اساسی اینجاست که دقیقاً چه ائتلافهایی در رقابت در حال ظهور میان این دو قدرت، در حال شکلگیری است. به نظر میرسد که کشورهای زیادی مایل به دخیل شدن در جنگی از سوی یکی از این طرفها علیه دیگری نباشند. بااینحال ژانویه ۲۰۲۱ همچنان میتوان برخی از این روندها را رصد کرد. نخست، اتحادیه اروپا در ترجیح همکاری با ایالاتمتحده احتیاط به خرج میدهد. در مثلث واشنگتن – پکن – بروکسل، اروپا با وجود همه ضررهای احتمالی، به آمریکا نزدیکتر باقی میماند. سؤال اصلی این است که جامعه امنیتی اروپایی – آتلانتیک دقیقاً چگونه به پایگاه ضدچینی تبدیل خواهد شد.
دوم، همپیمانان آمریکا در آسیا از کشیده شدن به گرداب درگیری هراس دارند، در همین حال آنها از رشد چین و پیامدهای امنیتی آن بیمناکاند. ایجاد ائتلافهایی در این منطقه، برای واشنگتن سادهتر است، زیرا توافقنامههای دوجانبه منعطفتری را با همپیمانان خود دارد و در همین حال، موقعیت جغرافیایی این کشورها را نیز نباید از یاد برد. بااینحال، روابط تجاری نزدیک با چین، ترمزی برای تشدید وخامت روابط میان همپیمانان آمریکا و پکن است. بااینحال تاریخ نمونههای بسیاری را نشان میدهد که موضوعات امنیتی، اقتصاد را تحتالشعاع خود قرار میدهند.
سوم، هیچ نشانهای دال بر کاهش تعارض میان هند و چین دیده نمیشود؛ اما همپیمانی ضد چینی میان دهلی و واشنگتن نیز بعید است.
چهارم، روسیه به حفظ خودمختاری راهبردی و باز نگهداشتن دست خود ادامه خواهد داد. مسکو و پکن روابط سیاسی نزدیکی را در سطحی بیسابقه ایجاد کردهاند. تبدیل این رابطه به همپیمانی همهجانبه بستگی به سطح فشار آمریکا هم بر روسیه و هم بر چین دارد. سیاست آمریکا در قبال روسیه تفاوت چندانی باسیاست این کشور در قبال چین نخواهد داشت.
نهایتاً اینکه آینده روابط آمریکا و چین دوگانههای متعددی را مطرح سازد: انزوا یا سیاست خارجی فعال؟ همپیمانی نزدیک یا دست باز؟ منافع امنیتی یا ارتباطات بازرگانی؟ این سؤالات برای بسیاری از بازیگران در عرصه بینالمللی مطرح خواهد بود.
0 Comments