أحدث المقالات
چشمانداز تنظیم دوباره روابط آمریکا -ترکیه در دولت بایدن
وبسایت نشریه آمریکایی بلومبرگ در یادداشتی نوشت: این تحریمها، آژانس تأمین ترکیه، موسوم به اس اس بی را به خاطر «اقدام آگاهانه به معامله قابلتوجه» با مهمترین شرکت صادرات تسلیحات روسیه (Rosoboronexport)، هدف قرار داده است. این تحریمها، مجوز صادرات هر نوع کالا یا فنآوری آمریکا یا وام و تسهیلات مؤسسات مالی آمریکا و خدمات بانک صادرات – واردات آمریکا برای صادرات به آژانس تأمین ترکیه (اس اس بی) را ممنوع کرده است. همچنین، این تحریمها، وام مؤسسات مالی چندجانبه به اس اس بی را مشمول وتوی آمریکا کرده است.
علاوه بر این، اسماعیل دمیر، رئیس اس اس بی و سه مقام دیگر نیز مورد تحریم قرار گرفته و هر نوع دارایی احتمالی آنها در آمریکا مسدود و ورودشان به آمریکا ممنوع شده است.
بسیاری در ترکیه این تحریمها را «سبک» قلمداد میکنند، زیرا این بسته تحریمی شامل اقداماتی نمیشود که سیستم مالی ترکیه را تحت تأثیر قرار دهد؛ اما درواقع چنین اقدامی هرگز محتمل نبوده است. هنگامیکه آمریکا به اعمال این تحریمها اقدام کرد، اهداف مورد تحریم به اشخاص یا شرکتهایی محدود شد که در معامله با شرکتهای صنایع نظامی روسیه (که قبلاً تحت تحریم بودند) دخیل بوده یا آن را تسهیل کردند.
به نظر میرسد که این بسته تحریمی تا حدی سنگین بوده و ماهیت آن شبیه به تحریمهایی است که در سال 2018 پس از اقدام پکن به خرید سامانه اس-400 و جنگنده سوخو-35 از روسیه، علیه چین اعمال شد.
یک بسته «سبک» به تحریمها علیه مقامات خاص محدود میشود درحالیکه بسته «سنگین» ممکن است اس اس بی را از معاملات با دلار آمریکا منع سازد. بااینحال، این قانون برای تحریم سیستم مالی یک کشور (مثل تحریمها علیه ایران) طراحی نشده است و تحریم سیستم مالی یک کشور دارای شالودههای قانونی خاصی است که در قانون تحریم ایران وجود دارد.
تحریمهای ترکیه اساساً رشد اکوسیستم صنعتی-نظامی این کشور را تحت تأثیر قرار میدهد که در نوع خود علیه یک متحد ناتو بیسابقه است. فروش مستقیم تجهیزات نظامی در معرض خطر این تحریم نیستند زیرا ارتش ترکیه میتواند مستقیماً این معاملات را انجام دهد؛ اما این تحریمها مانع از مشارکت بلندمدت دولت ترکیه با شرکتهای آمریکایی میشود، امری که برای توسعه پلتفرمهای پیشرفته نظیر هواپیماهای جنگنده یا سامانههای دفاع موشکی ضروری است.
همچنین، این خطر وجود دارد که شرکتهای اروپایی نیز تحت تأثیر اقدامات آمریکا، تمایل چندانی به مشارکت در طرحهای صنعتی- نظامی چندملیتی با رهبری اس اس بی نشان ندهند.
از سوی دیگر، ممنوعیت دسترسی به فنآوری آمریکا ممکن است مانع از صادرات سامانههای دارای فنآوری آمریکا توسط شرکتهای نظامی ترکیه شود. برنامه فروش 1.3 میلیارد دلاری بالگردهای تهاجمی به پاکستان تابهحال به تأخیر افتاده است زیرا آمریکا مجوزهای صادرات موتور بالگرد هانیول اینترنشنال را متوقف کرده است.
اما ترکیه چه واکنشی خواهد داشت؟ پیش از اعلام این تحریمها، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، هشدار داد که وی این تحریمها را «بیاحترامی» به ترکیه قلمداد خواهد کرد؛ اما پس از اعلام این تحریمها، وزارت امور خارجه ترکیه اظهار کرد که «در زمان مناسب و به طریق مقتضی تلافی خواهد کرد».
اکنون سیاستمداران ترکیه سردرگم شدهاند. واکنش ترکیه باعث دور شدن هرچه بیشتر این کشور از غرب شده و باعث تقویت این دیدگاه خواهد شد که غرب شریک راهبردی غیرقابلاعتمادی است که به دنبال جلوگیری از ظهور ترکیه بهعنوان یک قدرت جهانی است. در این صورت، ترکیه به دنبال تعمیق همکاری با قدرتهای غیر ناتو نظیر روسیه و چین خواهد بود که نهایتاً به تحریمهای بیشتر و جدایی ترکیه از جامعه کشورهای غربی منجر خواهد شد، که برای هر دو طرف پیامد مخربی محسوب میشود.
گزینه مطلوب برای دولت ترکیه این است که به هزینههای سیاست خارجی چند سال گذشتهی خود پی برده و دولت آتی بایدن را فرصتی برای بازتعامل با واشنگتن قلمداد کند. رئیسجمهور جدید آمریکا با چشمانداز ژئوپلیتیکی بسیار متفاوت از دوره معاونت خود در ریاست جمهوری اوباما مواجه است. در حال حاضر، ترکیه در بسیاری از فرایندها و جنگهای منطقهای حضور برجستهای دارد. همگرایی دیدگاههای سیاست خارجی ترکیه و آمریکا برای چالشهای منطقهای این دو کشور مفید خواهد بود.
اگر واشنگتن و آنکارا در نقشه راه راهبردی جدید دیدگاه مشترکی داشته باشند، رفع تحریمهای آمریکا باید در اولویت باشد. لغو این تحریمها مستلزم انصراف ترکیه از خرید اس-400 است که ازنظر سیاسی غیرعملی به نظر میرسد؛ اما آنکارا و واشنگتن میتوانند روی یک نظام مدیریت مشترکی توافق کنند که از تصمیم آتی شتابزده برای عملیاتی سازی این سامانهها جلوگیری کند.
ازاینرو، لغو تحریمهای آمریکا علیه ترکیه را میتوان اولین اقدام در روابط جدید ترکیه-آمریکا دانست که تمایل اردوغان و بایدن برای یافتن زمینههای مشترک و اصلاح روابط حساس، میتواند به آن تحقق بخشد.
0 Comments