جدیدترین مطالب
تداوم سیاستی بیتاریخ
أحدث المقالات
رقابت مخرب آمریکا و چین در تخریب محیطزیست
جاناتان هیلمن در یادداشتی که وبسایت موسسه مطالعات راهبردی و بینالملل آمریکا آن را منتشر کرد؛ نوشت: زمانی که شی جین پینگ از چشمانداز سیاست خارجی خود رونمایی میکرد، اظهار داشت: «هدف طرح جاده و کمربند نزدیکتر کردن روابط اقتصادی کشورها، تعمیق همکاریهای متقابل و گسترش فضای توسعه است»؛ اما در عوض، این پروژه بدهی کشورهای درحالتوسعه را بیشتر، سوءظنها را عمیقتر و فضای توسعه را آلودهتر کرده است.
اگرچه واشنگتن با برجسته کردن خطرات طرح جاده و کمربند تلاش کرده است تا پیشرفت آن را متوقف کند، اما معایب و چالشهای زیستمحیطی این طرح را نادیده گرفته است. ایالاتمتحده چشمانداز خود را برای ایجاد «اقیانوس هند و آرام آزاد» بهمنظور بهبود محیط تجاری، سرمایهگذاری و تدارکات متمرکز کرده است.
چالش زیستمحیطی برای سیاستهای جهانی چین مخرب است. تخریب محیطزیست چین که اکنون بهصورت جهانی انجام میشود، نقطهضعفی است که آمریکا با اتخاذ یک استراتژی روشنتر میتواند از آن به نفع خود بهره ببرد. طرح جاده و کمربند چین در حال تولید نیروگاههایی است که برای چندین دهه از زغالسنگ کثیف استفاده خواهند کرد، راهآهن و جادهها را از اکوسیستمهای شکننده عبور میدهند و سدها، رودخانهها و مناطق پیرامونی آنها را تهدید میکنند. برجسته کردن معایب زیستمحیطی پروژه جاده و کمربند باعث تضعیف آن خواهد شد و موقعیت ایالاتمتحده و شرکای آن را برای ارائه گزینههای جایگزین بهبود خواهد بخشید.
اما ضعف دولت ترامپ در حوزه محیطزیست، همکاری با شرکا و متحدان برای ارائه گزینههای جایگزین برای پروژههای چینی را محدود میکند. در نوامبر گذشته، دولت ترامپ از راهاندازی شبکه نقطه آبی با استرالیا و ژاپن خبر داد که تلاشی برای تأیید پروژههای زیرساختی مطابق با استانداردهای کیفیت موردتوافق است. اگرچه، آمریکا در تلاش است تا شرکای دیگر را نیز به عضویت آن درآورد، اما کشورهای اروپایی بهجای شبکه نقطه آبی، شبکه سبز را دنبال میکنند.
شرکا و متحدان منتظر همراهی ایالاتمتحده در پروژههای زیستمحیطی مشترک هستند. یک سال پیش، اتحادیه اروپا و ژاپن از توافقنامه «همکاری بر اساس اتصال پایدار و زیرساخت باکیفیت» خبر دادند که تمرکز آن بر پیشبرد رویکردهای خردمندانه بهویژه در حوزه زیستمحیطی است. این توافقنامه تضاد بین پروژههایی که آنها پشتیبانی میکنند و خسارات ناشی از پروژه یک جاده و کمربند را افزایش میدهد.
در عوض، دولت ترامپ نسبت به «دیپلماسی دام بدهی» چین هشدار میدهد و حتی گاهی اوقات، از آن به «استعمار جدید» چین یاد میکند؛ اما اغلب این سیاست چین جدی گرفته نمیشود، چراکه مردم نسبت به بدهیهای طولانیمدت دولتهای خود به چین حساسیت نداشته و آن را نادیده میگیرند.
تجربه کنیا نشان داده است که مردم نسبت به مسائل زیستمحیطی حساسیت دارند. در سال 2016، گروههای محلی زیستمحیطی کنیا ائتلافی به نام «از بین بردن استعمار» تشکیل دادند که علیه ساخت یک نیروگاه 2 میلیارد دلاری چینی با سوخت زغالسنگ بود. این نیروگاه برای شهر لامو (Lamu) که یک شهر ساحلی زیبا و تاریخی است، یک تهدید واقعی بود. همانطور که یک فعال محیطزیست به دکتر آنیتا پلامر، متخصص روابط چین و آفریقا گفته بود: «ما میخواهیم هندوانه پرورش دهیم و معدن زغالسنگ نمیخواهیم».
این ائتلاف، آگاهی مردم از خطرات زیستمحیطی این پروژه را افزایش داد و برای متوقف ساختن آن پرونده قضایی تشکیل شد. رهبران این ائتلاف با سفیر چین در کنیا ملاقات کردند و او درنهایت اعلام کرد که سرنوشت پروژه به تصمیم دولت کنیا بستگی دارد. تابستان گذشته، یک دادگاه کنیایی با تأکید بر اینکه دولت در انجام ارزیابیهای زیستمحیطی بهاندازه کافی خوب عملنکرده است به نفع ائتلاف رأی داد.
البته، همه کشورها دارای نهادهایی نیستند که به سازمانهای مردمی اجازه دهند دولت را مجبور به عقبنشینی و اصلاح تصمیمات خود کند. برخی دولتها حاضرند محیطزیست را در قبال کمتر شدن هزینههای پروژههای خود قربانی کنند.
شی جین پینگ میداند که چین در مسائل زیستمحیطی بسیار آسیبپذیر است. سال گذشته در گردهمایی رهبران جهان در پکن، «سبز» و «پایدار» ازجمله کلیدواژههای سخنرانی او در مورد طرح جاده و کمربند بود. چین در جواب منتقدان، از 11 طرح جدید و سبز تحت پروژه جاده و کمربند رونمایی کرد که البته همگی داوطلبانه بوده و هیچکدام الزامآور و شفاف نیستند.
تعهد جدید چین به صفر سازی کربن میتواند آخرین تلاش چین برای حفاظت از محیطزیست باشد؛ اما فاجعه این است که ضعف دولت ترامپ در زمینه حفاظت از محیطزیست که با خروج از توافق پاریس شروع شد و با 70 اقدام بعدی او برای تضعیف حفاظت از محیطزیست ادامه یافت، وعدههای چین را قابلباورتر میکند. این صرفاً یک شکست اخلاقی نیست. در رقابتی که این قرن را تعریف خواهد کرد، این یک خطای راهبردی است.
0 Comments