جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
ضرورت بازنگری سیاستهای ترامپ در قبال ایران
وبسایت شورای آتلانتیک آمریکا در یادداشتی نوشت: هدف واقعی دولت ترامپ از اعمال سیاست فشار حداکثری از همان ابتدا نامشخص بود. پمپئو در سخنرانی در سال 2018 از ایران خواسته بود تا از برنامه هستهای و حمایت از متحدان عربی عقبنشینی کند، اما تحقق آنها بدون تغییر نظام در ایران تقریباً غیرممکن است. به دلیل رویکرد کنونی دولت ترامپ، فرصت هرگونه مذاکره مجدد درباره توافق هستهای 2015 نیز تقریباً صفر است.
ترامپ ادعا میکند در صورت پیروزی مجدد در انتخابات طی چهار هفته به توافق جدیدی با ایران دست خواهد یافت؛ اما ایران با هرگونه مذاکره تا پیش از بازگشت آمریکا به برجام مخالفت کرده و حتی در آن صورت هم تنها با مشارکت سایر قدرتها با آمریکاییها سر میز مذاکره خواهد نشست.
انزوای کامل دیپلماتیک ترامپ در شورای امنیت
همانطور که در اعلان بازگشت سریع تحریمها علیه ایران در شورای امنیت مشهود بود، ترامپ ازنظر دیپلماتیک کاملاً منزویشده است؛ بهطوریکه اعضای این شورا ازجمله متحدان اروپایی آمریکا با آن مخالفت کردند.
در صورت پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات، او میتواند در رویکرد شکستخورده خود در قبال ایران بازنگری کرده و بهتبع آن، مقاماتی را در دولت جدید منصوب کند که کمتر به دنبال تغییر نظام در ایران باشند. اگر ترامپ واقعاً به توافق جدید با ایران علاقه دارد، باید پیشنهادهای اقتصادی مشخص به ایران ارائه کند. اگرچه به دلیل بیاعتمادی ایران به آمریکا پس از تجربه خروج یکجانبه ترامپ از برجام در سال 2018 و اعمال تحریمها، دیگر نمیتوان به موفقیت آن مطمئن بود. توافق جدیدی ممکن است توسط کنگره آماده تدوین شود تا ازاینپس اقدامات ناگهانی رئیسجمهوری از طریق دستورات اجرایی در امان بماند.
آمریکا اگر خارج از برجام باقی بماند، دیگر هیچ کانال آمادهای برای تعامل با ایران حتی در یک نشست چندجانبه، نخواهد داشت. شاید تنها گزینه جایگزین استفاده از کانالهای موجود بین ایران و کشورهای عرب همسایه برای ترغیب به رویکرد منطقهای درزمینهٔ امنیت و منع گسترش سلاحهای هستهای باشد. بهویژه آنکه ایران بارها تأکید کرده که به دنبال سلاح هستهای نیست و احتمالاً از منطقهای عاری از سلاحهای کشتارجمعی در حوزه خلیجفارس حمایت میکند تا مطمئن شود عربستان و امارات هم فعالیت هستهای در حال گسترش خود را به اهداف غیرنظامی محدود میکنند. حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران نیز سال گذشته طرح «امید/ صلح هرمز» را با هدف گردآوردن 8 کشور همسایه خلیجفارس برای گفتوگوی امنیتی ارائه داد. پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل که کشورهای مجهز به سلاح هستهای هستند و اتحادیه اروپا میتوانند با استفاده از نسخه الگوبرداری شده از نتیجه موفقیتآمیز برجام، چنین گفتوگوهایی را ارتقاء دهند. مذاکرات میتواند در وین یا ژنو یا عمان، قطر یا کویت انجام شود. توافق درباره محدودیتهای هستهای که ایران تحت برجام پذیرفته، مانند پروتکل الحاقی، کنوانسیونهای بینالمللی، محدودیتهای غنیسازی و ممنوعیت فرآوری مجدد پلوتونیوم، در سطح منطقهای قابلدستیابی است.
برای تسهیل این مذاکرات، دولت ترامپ باید سیاست تحریمی خود در قبال ایران را تغییر دهد و حداقل امکان دسترسی این کشور به درآمد نفتی در بانکهای خارجی را فراهم آورد. این مسئله بهویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که آمریکا بخواهد مسیر خروج نیروهایش از کشورهای همسایه ایران را هموار سازد. ضمن آنکه تحریمهای ایالاتمتحده پیشرفت اقتصادی در عراق و افغانستان را دشوارتر کرده و شهروندان عادی این کشور و مردم ایران را تنبیه میکند.
با توجه به تشدید آسیبهای همهگیری کرونا بر اقتصاد و چشمانداز نامطمئن صنعت نفت در بلندمدت، همه کشورهای منطقه باید روی موضوع متنوع سازی اقتصاد خود و کاهش هزینههای بیهوده دولت ازجمله هزینه برای سلاحهای پیشرفته، تمرکز کنند. این کشورها همچنین باید تجارت با یکدیگر را افزایش داده و تحریمهای غیر سازنده مانند آنچه عربستان و امارات از سه سال پیش به قطر تحمیل کردهاند را پایان دهند.
شانس بیشتر بایدن برای پیوستن به برجام
بهطور حتم تصور پیوستن مجدد آمریکا به برجام تحت ریاست جمهوری بایدن با توجه به ابراز تمایل او به چنین کاری در صورت موافقت ایران با بازگشت به تعهداتش، قابلپذیرشتر است. توافق هستهای قرار بوده چارچوبی برای گفتوگوهای گستردهتر درباره مسائل منطقهای و روابط ایالاتمتحده و ایران باشد که چنین اتفاقی پس از پیروزی ترامپ در انتخابات 2016 رخ نداد. اکنون، هرکسی که رئیسجمهوری آمریکا شود با این واقعیت مواجه است که ایران هراندازه هم که تحتفشار تحریمها قرار بگیرد، پایدار میماند. تعیین سیاستهای آمریکا تنها بر اساس خواستههای اسرائیل و اعراب سنی انگیزه مقاومت در ایران و شرکای آن را دوچندان میکند که تنها منجر به بیثباتی شده و به منافع ایالاتمتحده، دوستان این کشور و جامعه جهانی بیشتر آسیب میرساند.
0 Comments