دِرِک گراسمن در یادداشتی که اندیشکده آمریکایی رند آن را منتشر کرد، نوشت: بااین‌حال، وزیر امور خارجه ویتنام در واکنش به این اظهارات، از اعلام نام آمریکا خودداری کرده و اشاره کرد که «ویتنام از موضع کشورها در مسئله «دریای شرق» (اصطلاح ویتنام برای دریای جنوب چین) استقبال می‌کند که مطابق با قوانین بین‌المللی است».

خودداری هانوی (پایتخت ویتنام) از اعلام نام آمریکا، برای ناظران برجسته سیاست امنیتی ویتنام اصلاً تعجب‌آور نیست. از زمانی که اتحاد شوروی در سال 1986 ائتلاف خود با ویتنام را برای تقویت روابط با چین کنار گذاشت، هانوی طی دهه‌ها از تکرار این اشتباه و اتحاد با یک ابرقدرت علیه دیگری، اجتناب کرده است. همین قاعده، در بستر رقابت فزاینده چین-آمریکا نیز صدق می‌کند. سیاست دفاعی ویتنام بر «چهار نه» استوار بوده است که عبارت‌اند از؛ نه به ائتلاف، نه به پایگاه نظامی خارجی در سرزمین ویتنام، نه به همکاری با کشوری ثانی علیه کشوری ثالث و نه به آغاز جنگ. اگرچه در صورت تشدید اقدامات چین در دریای جنوب چین، برخی انعطاف‌پذیری در این «چهار نه»، به‌ویژه در مورد «نه سوم»، محتمل است، اما هانوی مخصوصاً این رویکرد محافظه‌کارانه را اتخاذ کرده است تا از دشمنی غیرضروری با پکن پرهیز کند.

درعین‌حال که اقدام متعادل و ظریف ویتنام کلاً دور از انتظار نیست، اما این امر برای واشنگتن ناامیدکننده بوده و با ارزیابی‌های آمریکا از میزان تمایل هانوی به ایفای نقش در راهبرد هند – اقیانوسیه آمریکا برای «آزادی و پاک‌سازی» منطقه از زورگویی چین، تناسبی ندارد. جاه‌طلبی‌های اخیر چین، ازجمله غرق کردن یک قایق ماهیگیری ویتنام توسط گارد ساحلی چین، اظهارات پکن در خصوص ایجاد ادارات نظارت بر جزایر «پاراسل» و «اسپراتلی» و تجاوز چین به منطقه ویژه اقتصادی هانوی، احتمالاً رهبران ویتنام را در کشمکش با چین به بازبینی در گزینه‌های خود سوق داده است. بااین‌وجود تابه‌حال هانوی اساساً تمایلی نداشته است تا با ایجاد روابط امنیتی نزدیک با واشنگتن، همکاری با پکن را به مخاطره بیندازد؛ بنابراین، انتظارات زیاد دولت ترامپ از ویتنام برای حمایت قاطعانه از راهبرد هند- اقیانوسیه به‌عنوان یک شریک «همفکر»، کمی عجولانه است.

بااین‌حال، اخیراً در 22 ژوئیه، آمریکا و ویتنام یادداشت تفاهمی در مورد همکاری ماهیگیری در دریای جنوب چین، شامل همکاری در تقویت توانمندی‌های ویتنام برای اجرای قانون، به امضا رساندند. در طول سه سال گذشته، ویتنام دو بار از آمریکا برای ارسال ناو هواپیمابر برای دیدار از بندر دانانگ، دعوت به عمل آورده است. همچنین، سال گذشته دریادار فلیپ دیویدسون، فرمانده ایندوپاکام (فرماندهی آمریکا در هند- اقیانوسیه) و همین‌طور مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، از ویتنام دیدار کرده‌اند تا به قدرت فزاینده روابط امنیتی آمریکا- ویتنام تأکید کنند. همچنین، واشنگتن یکی از دو ناو همیلتون را برای تقویت توانمندی گارد ساحلی ویتنام اعزام کرده است. همه این‌ها صرفاً بخشی از همکاری‌های امنیتی دوجانبه بشمار می‌رود. با توجه به تهدید فزاینده چین در دریای جنوب چین، به‌هیچ‌عنوان این تعاملات به این زودی کاهش نخواهد یافت.

شایان‌ذکر است که منافع آمریکا و ویتنام در حوزه‌های خارج از دریای جنوب چین نیز در راستای هم بوده و با راهبرد هند- اقیانوسیه نیز مرتبط است. به‌عنوان‌مثال، ویتنام به طرح جاده و کمربند چین بسیار بدگمان است و راهبرد هند-اقیانوسیه نیز به دنبال جلوگیری از سلطه اقتصادی چین از طریق این طرح بر سایر کشورهاست. کاهش جریان آب به ویتنام به خاطر طرح‌های سدسازی چین باعث بروز پیامدهای زیست‌محیطی فاجعه باری شده است که هانوی به دنبال حل آن‌ها با کمک آمریکاست.

بااین‌حال، دریای جنوب چین فصل مشترک روابط امنیتی آمریکا- ویتنام بشمار می‌رود و هانوی نیز تا جای ممکن به این نکته اشاره‌کرده است. با در نظر گرفتن برتری قدرت اقتصادی و نظامی چین بر ویتنام و با توجه به کمک آمریکا در تعدیل این برتری، انتظار می‌رود که ویتنام بین روابط خود با چین همسایه و با آمریکا تعادل ایجاد کند. جدیدترین دستورالعمل دفاعی ویتنام حاکی از آن است که همکاری نزدیک آمریکا- ویتنام تا حد زیادی برآیند رفتار چین است. در این دستورالعمل آمده است، «نظر به شرایط و وضعیت خاص، ویتنام برقراری روابط نظامی و دفاعی مناسب با دیگر کشورها را مدنظر قرار خواهد داد»؛ به‌عبارت‌دیگر تا زمانی که جاه‌طلبی‌های چین ادامه داشته باشد، هانوی نیز به دنبال کمک گرفتن از واشنگتن خواهد بود.

ازاین‌رو، نیازی نیست که آمریکا نگران همگامی مناسب ویتنام با راهبرد هند- اقیانوسیه باشد. ویتنام حامی این راهبرد بوده و خواهد بود، حتی اگر هانوی این حمایت را رسماً بر زبان نیاورد. برای آمریکا، احتمال محاسبات راهبردی پکن برای کاهش فشار بر هانوی در دریای جنوب چین، دغدغه مهم‌تری است. اگرچه چنین احتمالی بسیار بعید است، اما اگر این دو کشور در این منطقه به یک سازگاری قابل‌قبول دست یافتند، در این صورت، ممکن است به باز تنظیم روابط دوجانبه خود به ضرر راهبرد آمریکا بپردازند. به همین جهت، ضروری است که آمریکا و ویتنام در روابط خود با اتخاذ یک رویکرد چندبعدی شامل روابط سیاسی، اقتصادی و شخصی، اطمینان حاصل کنند که روابط آن‌ها در صورت بهبود روابط چین- ویتنام نیز همچنان سالم باقی خواهد ماند.